Các cuộc tuần tra của tàu biển và máy bay chiến đấu Mỹ tại Biển Đông và Biển Nhật Bản đang tạo nên một “sự bình thường mới” trong quan hệ của Mỹ đối với khu vực Thái Bình Dương, bất chấp căng thẳng ngày càng gia tăng với Nga và Trung Quốc.
Nhiều khả năng cho thấy Bắc Kinh sẽ bác bỏ phán quyết (được cho là bất lợi đối với Trung Quốc) mà Tòa Trọng tài Thường trực sẽ đưa ra. Như vậy, để bảo vệ luật pháp, cộng đồng quốc tế sẽ có những lựa chọn nào?
Nghiên cứu của GS. Paul Gewirtz đăng trên trang Brookings chỉ ra các giới hạn trong phán quyết sắp tới của Tòa trọng tài vụ kiện Philippines - Trung Quốc và chỉ ra các hướng đi cần thiết cho Mỹ và các bên liên quan để tiếp tục tháo gỡ các vấn đề nguy hiểm trên Biển Đông .
Việt Nam hoan nghênh Tuyên bố của G7 về an ninh biển; Phillipines kiên quyết không từ bỏ Bãi cạn Scarborough; Pháp kêu gọi Châu Âu tiến hành tuần tra ở Biển Đông; Nhật Bản quan ngại về hành động đơn phương ở Biển Đông; Mỹ tiếp tục duy sự hiện diện ở Biển Đông.
Quan chức ASEAN - Trung Quốc thảo luận về DOC và COC; Trung Quốc xây dựng thêm 2 ngọn hải đăng ở Trường Sa và kêu gọi Philippines dừng vụ kiện về Biển Đông; Nhật - Thái nhấn mạnh tầm quan trọng của luật pháp quốc tế.
Chuyến thăm thành công của Tổng thống Obama tới Việt Nam đã làm gia tăng khả năng Việt Nam xoay trục hướng về Mỹ và nếu Việt Nam mất thêm đảo trên Biển Đông sẽ có thể dẫn tới việc thiết lập một liên minh Việt Nam - Mỹ.
Bình luận về vai trò của pháp luật đối với tranh chấp Biển Đông, Đại sứ Mỹ tại Thái Lan khẳng định: "Thất bại trong việc hỗ trợ các cơ chế pháp lý quốc tế có thể khuyến khích các hành vi tiếp tục gây bất ổn hơn nữa, không chỉ ở Biển Đông mà còn ở các khu vực khác."
Hội nghị đặc biệt Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN - Trung Quốc; Tàu Trung Quốc ngăn nhóm người Philippines tiếp cận Bãi cạn Scarborough; Indonesia bắt giữ tàu cá Trung Quốc trên Biển Đông; Mỹ triển khai máy bay tác chiến điện tử tới Philippines.
Việt Nam yêu cầu Trung Quốc chấm dứt hoạt động du lịch Hoàng Sa; Indonesia khẳng định không có yêu sách chồng lấn với Trung Quốc và Tổng thống Indonesia ra thăm đảo ở Biển Đông; Khu trục hạm của Mỹ tiếp tục tuần tra ở Biển Đông.
Tiến sĩ Trần Trường Thủy, Giám đốc Quỹ Hỗ trợ Nghiên cứu Biển Đông, trả lời phỏng vấn báo Lao Động về các khả năng của phán quyết của Toà Trọng tài vụ kiện Philippines-Trung Quốc, ý nghĩa của các phán quyết và đánh giá về tác động đối với tình hình Biển Đông.