Việc đưa ra Tuyên bố chung sẽ là một minh chứng hùng hồn về khả năng đương đầu với vấn đề Biển Đông của ASEAN trong thời điểm quốc tế đang tập trung theo dõi vụ việc. Điều đó sẽ gửi một thông điệp rõ ràng rằng ASEAN có thể giải quyết ngay cả những thách thức khó khăn nhất trong khu vực và toàn cầu cũng như tiếp tục khẳng định vị trí như là điểm tựa của kiến trúc châu Á.
Ngoại trưởng Mỹ - Trung bàn về tranh chấp Biển Đông; Trung Quốc kiên quyết không chấp nhận vụ kiện; Việt Nam phản đối Trung Quốc tập trận ở Hoàng Sa; Philippines sẵn sàng đàm phán với Trung Quốc sau phán quyết của PCA.
Ngày 12/7, Tòa Trọng tài Biển Đông đã ra phán quyết về vụ kiện giữa Philippines và Trung Quốc. Nghiên cứu Biển Đông xin giới thiệu bản dịch Thông cáo Báo chí và Tóm tắt phán quyết về thẩm quyền và nội dung các đệ trình của Philippines.
Trung Quốc đã phải hứng chịu một thất bại pháp lý "sửng sốt" và Philippines đã giành được một chiến thắng pháp lý không kém phần "chấn động" trong vụ kiện về đòi hỏi chủ quyền lãnh hải. Tuy nhiên, sẽ không có gì thay đổi ở Biển Đông.
Ngày 12/7, Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) ở The Hague, Hà Lan đã ra phán quyết về vụ kiện mà Philippines đệ trình phản đối các tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc ở Biển Đông. Vụ kiện này, dù bề ngoài dường như chỉ là tranh chấp các bãi đá và rạn san hô, nhưng lại mang nhiều hàm ý sâu xa hơn.
Phán quyết của PCA sẽ có những tác động rất lớn trong vấn đề Biển Đông. Đối với Việt Nam, phán quyết mang lại nhiều cơ hội để củng cố và bảo vệ chủ quyền và lợi ích ở Biển Đông, tuy nhiên cũng đặt ra những bất lợi nhất định.
Để giúp bạn đọc tìm hiểu chi tiết về phán quyết mà Tòa Trọng tài đã đưa ra trong vụ kiện Philippines - Trung Quốc ở Biển Đông, Nghiên cứu Biển Đông xin giới thiệu chi tiết Mục X trong phán quyết của Tòa.
Tòa Trọng tài ra phán quyết về vụ kiện của Philippines; Trung Quốc bay thử nghiệm ra hai sân bay ở Trường Sa; Việt Nam yêu cầu Trung Quốc bồi thường tàu Quảng Ngãi bị đâm chìm; Philippines hoan nghênh phán quyết của PCA về Biển Đông; Mỹ khẳng định phán quyết của Tòa mang tính ràng buộc.
Một kết quả tích cực hơn có thế xảy ra nếu phán quyết của PCA thúc đẩy các đàm phán song phương tiếp theo. Tuy nhiên, sự yên bình và ổn định của khu vực có thể rơi vào bất ổn nếu Trung Quốc quyết định áp dụng lập trường cứng rắn hơn ở Biển Đông.
Không có gì bất ngờ khi các nhà hoạch định chính sách cấp cao của Mỹ hoan nghênh phán quyết nhưng cũng nhấn mạnh rằng họ sẽ dành cho Trung Quốc không gian. Washington sẽ phản ứng mạnh mẽ với bất kỳ hành động khiêu khích mới nào của Trung Quốc, nhưng cố gắng tránh làm Trung Quốc hiểu rằng những hành động của họ mang tính khiêu khích.