Khi nghiên cứu về sự bành trướng của Trung Quốc tại các vùng biển gần ở Đông Á, người ta hầu như bỏ qua hoàn toàn khái niệm kinh lược hải dương (jinglue haiyang), đây là khái niệm đại diện cho các nhân tố giúp vận hành “chiến lược cường quốc biển” của Trung Quốc.
Chính sách đối ngoại vẫn là ưu tiên hàng đầu trong chương trình nghị sự của Ban lãnh đạo Trung Quốc. Bắc Kinh sẽ thúc đẩy ngoại giao kinh tế và các nỗ lực nhằm điều chỉnh lại trật tự thế giới, song nước này sẽ không chấp nhận thỏa hiệp về những quan điểm cố hữu.
Năm 2014 được đánh giá là một năm thành công của ngoại giao Trung Quốc. Để tiếp nối các thành công này không phải là một câu chuyện dễ đối với Trung Quốc trong năm 2015, nhất là khi chúng ta xét đến nhũng thách thức tiềm tàng đối với nền kinh tế toàn cầu và các vấn đề an ninh đang nảy sinh. Sau đây là 4 thách thức mà Trung Quốc sẽ phải xử lý hết sức khéo léo và kiên trì trong năm nay
Yêu sách mập mờ của Trung Quốc ở Biển Đông, được phân định một cách mơ hồ bởi các nét đứt với cái gọi là "đường chín đoạn", đã dẫn đến làn sóng phải đối ngày càng gia tăng từ nhiều nước liên quan trong thời gian vừa qua.
Bất chấp những tiến bộ về kinh tế và quân sự, Trung Quốc vẫn chỉ được nhìn nhận là một cường quốc đang "trỗi dậy" chứ không phải đã "nổi lên".
“Con đường tơ lụa” cổ xưa đang được khôi phục với hy vọng rằng nó sẽ dẫn dắt “Giấc mộng Trung Hoa”. Tuy nhiên, việc thực hiện sẽ gặp rất nhiều khó khăn do những mối nghi ngờ về tham vọng chính trị của Trung Quốc, tư tưởng chủ nghĩa dân tộc của các nước có những tuyến đường đó đi qua.
Sáng kiến này đang dấy lên hy vọng, cũng như hoài nghi về những gì Trung Quốc đang thực hiện. Liệu nó có trùng khớp với các mục tiêu đối ngoại của Trung Quốc như đa cực, không bá chủ, an ninh chung…, hay nhằm thách thức sự bá chủ của Mỹ và viết lại các quy tắc của cấu trúc địa chính trị và kinh tế toàn cầu?
Trung Quốc thúc đẩy Con đường Tơ lụa trong số các sáng kiến về chính sách đối ngoại nhưng lịch sử lại không hề giản đơn như thế. Có một vấn đề nhỏ trong chiến dịch quảng bá dựa trên lịch sử của Trung Quốc, đó là lịch sử đã bị bóp méo.
Ông Tập Cận Bình phải duy trì sự cân bằng cực kỳ tinh tế giữa hợp tác quốc tế và một chính sách đối ngoại theo đường lối cứng rắn. Tuy nhiên, một khi ưu tiên của Trung Quốc vẫn là trở thành một siêu cường, thì việc tăng cường quốc phòng và bảo vệ tài nguyên sẽ được ưu tiên.
Trong lịch sử, Trung Quốc được coi là cường quốc đại lục hơn là cường quốc biển, mặc dù quốc gia này có đường bờ biển dài. Tuy nhiên, từ đầu thế kỷ 21, tư duy của họ đã thay đổi khi sự mở rộng toàn cầu về chính trị, lợi ích và quyết tâm trong việc xử lý các tranh chấp.