Việc Trung Quốc thiết lập ADIZ là một hình thức biểu hiện khác trong bước phát triển đầy nỗ lực về an ninh khu vực ở Đông Á. Thông qua điều được gọi là cuộc chiến pháp lý, Trung Quốc đã công cụ hóa luật pháp về không phận quốc tế, luật biển và luật về sử dụng vũ lực để củng cố học thuyết an ninh toàn diện của mình cả về quân sự cũng như kinh tế.
Sự gần gữi về mặt địa lý, sức mạnh tổng thể không phải là yêu tố để Philippines lấy cớ chấp nhận thỏa hiệp với Trung Quốc. Việt Nam, một quốc gia gần về mặt địa lý, có một mối quan hệ lịch sử phức tạp với Trung Quốc nhưng vẫn kiên cường và giữ vững được độc lập chủ quyền của mình? Đâu là lý do để Philippines học hỏi?
Hiện trạng đang thay đổi tại Biển Đông có thể khiến các bên có yêu sách chủ quyền tại đây, nhất là Trung Quốc, nghiêm túc xem xét việc tham gia những thỏa thuận khai thác chung.
Sự yên tĩnh của Biển Đông đang ngày càng giống với một ảo ảnh. Những người theo chủ nghĩa lạc quan cho đó là sự yên ắng trên bề mặt, nhưng ẩn sâu dưới đó là những rạn nứt ngày càng lớn trong mối quan hệ giữa ASEAN-Trung Quốc.
Không ai nói rằng lực lượng bảo vệ bờ biển không cần một loại tài liệu CUES để ngăn chặn và quản lý rủi ro của các sự cố liên quan đến tàu chấp pháp dân sự, nhưng lực lượng này có lẽ nên tập trung vào an toàn và sự hiểu biết chung trong việc chấp pháp biển.
Liệu Mỹ có thể vẫn an toàn và thịnh vượng ở trong nước mà không phải là cường quốc chi phối ở châu Á hay không? Liệu sự chi phối đó có thực sự quan trọng để biện minh cho phí tổn khổng lồ cho cuộc chiến với Trung Quốc mà cuộc chiến đó sẽ đe dọa nghiêm trọng tới an ninh lẫn sự thịnh vượng của Mỹ hay không? Đây là những câu hỏi mà Mỹ phải giải quyết khẩn cấp.
Trước việc phán quyết của Tòa bác bỏ cơ sở pháp lý tuyên bố “đường 9 đoạn” của Trung Quốc, Bắc Kinh đã nhắc lại lời đe dọa trước đây về việc thiết lập một ADIZ trên Biển Đông. ADIZ là một vùng không phận, liền kề nhưng vượt ngoài không phận quốc gia và lãnh thổ nhà nước, nơi mà máy bay được xác nhận, giám sát và kiểm soát vì lợi ích an ninh quốc gia.
Việc kiểm soát các tuyến đường này sẽ cho phép một cường quốc biển có thể đe doạ trực tiếp một khu vực quan trọng trên thế giới. Vì vậy, sau phán quyết của toà trọng tài thường trực La Haye, các quốc gia nên trung tính hoá các không gian biển bằng cách đảm bảo tự do hàng hải và ký một hiệp định phi hạt nhân hoá Trường Sa.
Các chuyên gia và giới phân tích của Mỹ phủ nhận tác động tiềm tàng của những đảo nhân tạo đối với cán cân quyền lực ở khu vực. Nhưng sự kết hợp giữa các các năng lực chống hạm và phòng không tiên tiến của Trung Quốc lại gây ra những tác động rất lớn. Washington cần phải nghiêm túc đánh giá và sẵn sàng có phương án đối phó hữu hiệu.
Có rất ít tín hiệu lạc quan rằng Trung Quốc sẽ đón nhận giải pháp hòa bình, đồng thời phớt lờ phán quyết bằng một số xu hướng gây bất ổn. Dù cho cách thức cuối cùng mà Trung Quốc tiến hành là gì, thì nó chắc chắn sẽ đẩy nước này vào một cuộc xung đột với Nhật Bản, Mỹ và thậm chí nhiều nhóm nước khác nữa.