Tướng TQ: Tranh chấp đang ngày càng gia tăng bởi những nguồn dầu mỏ lớn và các tài nguyên biển khác. Đây là lý do giải thích tại sao Philippines không yêu cầu hay phản đối đối với tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc trong thập kỷ qua mà đến tận bây giờ mới hỏi và phản đối.
Zhang Jianmin, Người phát ngôn đoàn Trung Quốc (TQ) tại Hội nghị Bộ trưởng ngoại giao ASEAN đã trả lời phỏng vấn Tân Hoa Xã về chính sách châu Á – Thái Bình Dương (TBD) của TQ.
PLP và VN có ý đồ ASEAN hóa vấn đề Biển Đông. Làm như thế, không chỉ bị TQ kiên quyết phản đối, mà cũng sẽ gặp phải sự phản đối của nhiều nước ASEAN. Hai nước này không những khó được toại nguyện, mà còn gây họa cho các nước và khu vực. Xét đến nguyên nhân, về bản chất, việc hai nước PLP và VN “ASEAN hóa” vấn đề Biển Đông là hành vi bắt cóc quốc tế.
Sự quyết liệt quá mức của Trung Quốc trong tranh chấp Biển Đông chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến hình ảnh “trỗi dậy hòa bình” của nước này, ngoài ra nó còn đem đến cho Mỹ “cơ hội vàng” nhằm thể hiện vai trò chỗ dựa an ninh đáng tin cậy của Mỹ đối với châu Á.
Theo Ngô Tổ Vinh, chuyên viên Quỹ nghiên cứu các vấn đề quốc tế Trung Quốc, quan hệ Việt – Mỹ đang phát triển nhanh và mở rộng trên nhiều lĩnh vực. Tuy nhiên mối quan hệ này sẽ bị hạn chế do sự khác biệt ý thức hệ, dư âm chiến tranh và cả nhân tố Trung Quốc.
Nhằm đối phó với sự mập mờ chiến lược trong yêu sách của Trung Quốc tại Biển Đông, các bên tranh chấp phải có lập trường rõ ràng về những gì là tranh chấp thực sự ở Biển Đông và những gì không. Chừng nào điều căn bản này vẫn chưa rõ ràng thì phần thua thiệt vẫn sẽ thuộc về các nước láng giềng nhỏ hơn.
Một loạt các Hội nghị Ngoại Trưởng Diễn đàn ASEAN đã thu hút sự chú ý của dư luận quốc tế, hướng đi của vấn đề Biển Đông và vai trò của TQ trong cấu trúc an ninh Đông Á rất được quan tâm.
Hội nghị ASEAN không ra được Thông cáo chung; Trung Quốc bắt giữ tàu cá Việt Nam, đưa 30 tàu cá ra Trường Sa đánh bắt; lắp đặt trạm rađa mới ở Biển Đông; Việt Nam thành lập Viện Biển Đông, phản đối 30 tàu cá Trung Quốc khai thác phi pháp ở Trường Sa; Philippines thành lập đội phản ứng nhanh và đấu thầu ba lô dầu khí tại Biển Đông; Mỹ kêu gọi ‘Không đe dọa ở Biển Đông’
Hầu hết các nước ASEAN đều thừa nhận rằng thể chế hiện đang chịu áp lực rất lớn và nhấn mạnh cần duy trì đoàn kết chống lại nhiều thách thức rất nghiêm trọng mà chủ yếu liên quan tới vấn đề Biển Đông
Tranh chấp biên giới biển giữa Bangladesh và Myanmar đã được giải quyết một cách hòa bình bởi tòa trọng tài quốc tế. Tuy nhiên vụ phân xử này không nhất thiết sẽ là tiền lệ cho các tranh chấp khác trong khu vực.