Năm 2012 được bắt đầu bằng sự nổi lên của những tranh chấp chủ quyền tại Biển Đông, Biển Hoa Đông và hy vọng Bộ Quy tắc Ứng xử ở Biển Đông do ASEAN điều phối có thể góp phần giải quyết hòa bình những tranh chấp đó. Tuy nhiên, năm 2012 đã kết thúc với những hy vọng tiêu tan và ASEAN chia rẽ chưa từng thấy.
Với các cuộc bầu cử quan trọng đã kết thúc ở Mỹ và Nhật Bản, câu hỏi trung tâm được đặt ra là ban lãnh đạo mới của Bắc Kinh sẽ xử lý thế nào với hai đối thủ chính của họ và cũng là đối tác tiềm năng trong những năm tới?
Các lãnh đạo mới của Đảng Cộng Sản Trung Quốc đã nhậm chức nhưng những chính sách mới vẫn chưa được triển khai. Họ cần phải chú tâm giải quyết các vấn đề đối nội và đối ngoại ngay lập tức, nếu không những khó khăn do các thế hệ lãnh đạo trước để lại ngày càng xấu thêm.
Lo ngại trước sức mạnh kinh tế và quân sự ngày càng lớn của Trung Quốc, Ấn Độ và ASEAN mong muốn xây dựng lại mối quan hệ có nguồn gốc lịch sử sâu sắc nhưng khá hời hợt trong thời kỳ hiện đại.
Cựu Thủ tướng Shinzo Abe đã hân hoan trở lại nắm quyền Nhật Bản 3 năm sau khi ông phải ngậm ngùi từ bỏ chức vụ này. Đảng Dân chủ Tự do (LDP) của ông đã giành chiến thắng vang dội khi giành đa số tuyệt đối tại Hạ viện Nhật Bản.
Trong bối cảnh tranh chấp trên biển Hoa Đông không thể giải quyết một sớm một chiều khi mà Trung Quốc đang thách thức chủ quyền của Nhật Bản, tân Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe tìm cách tránh gây căng thẳng với Đài Loan.
Đây là thời điểm Chính phủ Mỹ cần xem xét lại chính sách can dự toàn diện với Trung Quốc. Rõ ràng, cách tốt nhất để khắc phục "mối đe dọa đến từ Trung Quốc" là đạt được nền hòa bình ổn định thông qua giải quyết các xung đột kinh tế và an ninh nổi cộm giữa hai nước. Điều này sẽ cho phép Oasinhtơn giải quyết các mối quan ngại của nhiều người Mỹ.
Phản ứng của các quốc gia Đông Nam Á đối với sự tích cực mới trong chính sách của Mỹ là không đồng nhất. Sự khác biệt trong thái độ này còn thể hiện ngay cả với Philíppin và Thái Lan là hai đồng minh hiệp ước chính thức của Mỹ.
Nhật Bản sẽ tụt hậu so với Trung Quốc trong hợp tác khu vực Đông Á nếu không giữ được vai trò thúc đẩy kinh tế trong khu vực.
Các biện pháp tăng cường hiện diện chiến lược của Mỹ ở khu vực Châu Á-Thái Bình Dương nhằm ngăn chặn sự trỗi dậy của Trung Quốc và phản ứng của Bắc Kinh trước động thái đó sẽ xác định môi trường an ninh khu vực năm 2013. Trong năm 2013 Trung Quốc phải đối mặt với 3 thách thức an ninh lớn