Có thể Mỹ muốn trì hoãn triển khai chiến lược trở lại châu Á – Thái Bình Dương đến năm 2014. Tuy nhiên Trung Quốc đã thực hiện những hành động quyết đoán gây xung đột trên Biển Đông từ năm 2008 và việc Trung Quốc có lẽ đã có những tính toán sai lầm về quyết tâm của Mỹ buộc chính phủ Mỹ không thể làm ngơ và thúc đẩy chiến lược sớm hơn dự định.
Thực chất, không nước nào hưởng lợi hơn Trung Quốc từ vai trò an ninh của Mỹ khi nhấn mạnh đến ổn định tại Đông Á và nền kinh tế được toàn cầu hóa trong 4 thập kỷ qua. Khi Trung Quốc bắt đầu các chính sách cải cách và mở cửa, nền kinh tế Trung Quốc đã tăng trưởng từ khoảng 202 tỷ USD năm 1980 lên gần 7.000 tỷ USD năm 2012 bởi Trung Quốc đã tham gia vào các thể chế toàn cầu từ WTO tới IAEA.
Sách Trắng Quốc phòng Nhật Bản năm 2013, được công bố ngày 9/7, cho rằng Nhật Bản đang đối mặt với những đe dọa nghiêm trọng ngày càng gia tăng từ một Trung Quốc ngày càng hống hách và một Bắc Triều Tiên hành động không thể dự đoán trước, trong bối cảnh các chính trị gia của nước này đang kêu gọi quân đội tăng cường khả năng đáp trả những mối đe dọa như vậy.
Thời gian gần đây Trung Quốc đã phải chịu những tấn công mạnh mẽ mang tính chính trị và pháp lý đối với những cáo buộc vi phạm Công ước 1982 của Liên Hợp Quốc (LHQ) về Luật Biển. Hậu quả sẽ như thế nào nếu như Trung Quốc nhận quá nhiều chỉ trích và rút khỏi hiệp ước?
Sau năm Chủ tịch ASEAN 2012 đầy khó khăn của Campuchia, khi lần đầu tiên trong 45 năm qua, ASEAN không thể ra một tuyên bố chung, thì Brunây, Chủ tịch luân phiên ASEAN năm 2013, lại dễ dàng ra được một tuyên bố chung tại Hội nghị Bộ trưởng ASEAN lần thứ 46 (AMM-46).
Tiềm năng về dầu khí ở Biển Đông đã trở thành một nguyên nhân gây căng thẳng giữa các nước có biển trong khu vực, và ở một mức độ nào đó, giữa các quốc gia ngoài khu vực. Tuy nhiên, trong khi tiềm năng về dầu khí bị thổi phồng quá mức này đang còn gây tranh cãi thì nguồn lợi về thủy sản có thể kích động một cuộc xung đột trong khu vực.
Tranh chấp tại Biển Đông không chỉ là mối đe dọa tiềm ẩn đối với bốn nước thành viên ASEAN có tuyên bố chủ quyền chồng chéo với Trung Quốc tại vùng biển này mà còn ảnh hưởng tới sự đoàn kết nói chung của ASEAN, biểu hiện cụ thể là cuộc họp của ASEAN năm ngoái tại Campuchia không ra được tuyên bố chung vì vấn đề nhạy cảm đó.
Quan hệ Mỹ - Trung đã có những điểm thân thiện hiếm thấy, hai bên đã nhất trí về một loạt biện pháp nhằm chống lại biến đổi khí hậu bằng cách cắt giảm khí thải. Lãnh đạo hai nước cuối cùng cũng đã có hướng giải pháp về vấn đề Bắc Triều Tiên tại Hội nghị thượng đỉnh tháng 6 vừa qua. Đây là một giai đoạn chung sống hòa bình. Vậy tại sao quân đội hai nước vẫn chuẩn bị cho cuộc chiến tranh?
Trước tuyên bố gần đây của Bộ Ngoại giao Trung Quốc rằng “việc Philippines khẳng định đã sử dụng gần như tất cả các biện pháp chính trị và ngoại giao để giải quyết hòa bình tranh chấp là hoàn toàn không đúng sự thật”, Người phát ngôn Bộ Ngoại Giao Philippines đã đáp trả rằng tuyên bố trên của Trung Quốc là vô căn cứ.
Theo "Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng", Nhật Bản có thể quốc hữu hóa hàng trăm hòn đảo chưa có tuyên bố chủ quyền ở ngoài khơi bờ biển nước này trong một nỗ lực nhằm tăng cường các tuyên bố chủ quyền lãnh hải của họ. Động thái này có thể làm phức tạp các mối quan hệ đang hết sức căng thẳng giữa Nhật Bản và Trung Quốc do tranh chấp quần đảo Điếu Ngư/Senkaku.