Bản tin tuần Biển Đông (ngày 30.3-5.4.2024)
08/04/2024
Nếu sự trỗi dậy của các cường quốc mới như Trung Quốc đặt ra thách thức đối với trật tự địa chính trị cũ do Mỹ chi phối, vậy điều ngược lại thì sao? Phải chăng thách thức đối với trật tự quốc tế do một cường quốc đang suy yếu và thiếu nhất quán tạo ra ngày càng mâu thuẫn với một trật tự mới đang xuất hiện – ngay cả khi không có Trump?
Đối mặt với những thách thức hiện tại, Mỹ phải lựa chọn giữa hai giải pháp: rút khỏi thế giới hoặc can dự với các đồng minh cũ và mới để bắt đầu một thời đại mới của các cơ hội và an ninh. Mặc dù các nhà lãnh đạo Mỹ nên luôn luôn đặt lợi ích của Mỹ lên trước tiên, điều đó không có nghĩa là Mỹ phải xây nên các bức tường hoặc cô lập bằng cách hành động theo các cách khiến các đồng minh xa lánh.
.jpg&w=600)
Bài viết tập trung phân tích chính sách đối ngoại, nhất là chính sách đối với Châu Á-Thái Bình Dương và chiến lược “xoay trục” của Tân Tổng thống D.Trump, từ đó đưa ra một số khuyến nghị đối sách cho Việt Nam trong tình hình mới.
Bản thân Tổng thống Trump chỉ là hiện thân đầy đủ nhất của các xu hướng và tình cảm đã âm ỉ ở Mỹ một thời gian. Mỹ đang ngày càng trở thành một quốc gia “bình thường”, mất dần ý thức về chủ nghĩa ngoại lệ và sứ mệnh của họ - một khuynh hướng đã đạt đến đỉnh điểm trong một thập kỷ dài sau khi Chiến tranh Lạnh kết thúc.
Việc Tổng thống Trump bổ nhiệm 2 luật gia nổi tiếng có lập trường cứng rắn và theo chủ nghĩa can thiệp trong các vấn đề an ninh: ông Mike Pompeo vào vị trí Bộ trưởng Ngoại giao và ông John Bolton làm Cố vấn An ninh quốc gia - một lần nữa khiến các nhà bình luận sửng sốt. Họ là ai và những thay đổi này cho thấy điều gì?.
Giống như ông Trump, cả Pompeo và Bolton đều là những nhân vật “diều hâu”. Pompeo là nhân vật “diều hâu” kiểu “Nước Mỹ trước tiên” hùa theo những cơn bốc đồng khó dự đoán của Trump, trong khi đó, Bolton theo quan điểm bảo thủ và đã đặt dấu hỏi về chính sách “Một Trung Quốc”. Liệu Bộ trưởng Quốc phòng James Mattis, một “người lớn trong phòng” có trụ vũng hay sẽ phải ra đi?
Quy mô và tính chất của cuộc tập trận đa phương Hổ Mang Vàng vừa được tổ chức ở Thái Lan thể hiện tính thực dụng trong chính sách của chính quyền Trump và sự sẵn sàng can dự vào khu vực Đông Nam Á của Mỹ.
Trật tự toàn cầu phổ biến được xây dựng dựa việc nhận thức rằng có đồng minh đồng nghĩa với thỏa hiệp với ý chí chủ quyền khác. Nước Mỹ giờ phải quyết định xem thỏa hiệp đó có đáng giá để duy trì một trật tự hay thay vào đó, tranh đấu với Nga và Trung Quốc để giành được thiện cảm từ các nước và các khối.
Mỹ không phải có được uy tín của mình từ những lời nói của riêng người đứng đầu chính quyền, nhưng cách hành xử của Trump đã mang lại những hệ quả.
Thách thức do Trung Quốc gây ra không giống như bất cứ thách thức nào Mỹ từng đối mặt. Trong thập kỷ qua, nhận thức ngày càng tăng về thực tế này đã bắt đầu thúc đẩy những sự thay đổi trong học thuyết quân sự, tư thế sức mạnh và ngoại giao của Mỹ. Tuy nhiên các lĩnh vực kinh tế trong chiến lược hiện nay của Mỹ về cơ bản vẫn không thay đổi. Nước Mỹ và tổng thống Donald Trump cần làm gì?
