Trong thập kỷ vừa qua, Trung Quốc đã chứng tỏ là một nước phi dân chủ, không thân thiện với các thị trường tự do, gây rối hàng đầu trên mạng, quan tâm nhiều hơn đến việc thiết lập lại hoặc phớt lờ chứ không phải tôn trọng các chuẩn mực quốc tế.
Những nỗ lực ngày một mạnh mẽ của Trung Quốc nhằm vẽ lại các đường biên giới trên biển khiến cho các nước láng giềng của nước này, và Mỹ, lo ngại về một cuộc chiến tranh. Nhưng liệu hành động gây hấn này phản ánh một chính phủ đang lớn mạnh về quyền lực – hay là một chính phủ đang phải đối mặt với cuộc khủng hoảng về tính hợp pháp?
Dù các căng thẳng giữa Trung Quốc và một loạt các quốc gia láng giềng đã trở nên tươi sáng đáng kể vào nửa cuối năm 2014, nhưng những yếu tố thúc đẩy xung đột vẫn có hiệu lực, trước hết bao gồm các tuyên bố chủ quyền xung đột, các nhận thức chiến lược sai lầm và các khái niệm về trật tự khu vực cạnh tranh với nhau.
Một vài người cho rằng Bắc Kinh có thể sẽ điều chỉnh cách tiếp cận của mình trong năm 2015. Tuy nhiên, lịch sử lại cho thấy rằng “cẩn tắc vô ưu”. Dù Trung Quốc có điều chỉnh cách tiếp cận của mình đi nữa, thì nhiều khả năng chúng ta vẫn sẽ tiếp tục được chứng kiến một năm đầy biến động về vấn đề Biển Đông.
Trong vấn đề Biển Đông, một loạt các chủ thể an ninh biển của Trung Quốc đã thúc đẩy chương trình hành động của riêng mình nhằm hưởng lợi từ việc Trung Quốc bảo vệ các quyền lợi trên biển. Những hành động này có tính tự phát hơn là mang tính hệ thống, gây khó khăn cho các nước láng giềng và làm tăng thêm quan ngại về mục đích chiến lược Trung Quốc.
Dựa vào luận điểm và bằng chứng được mà các bên yêu sách đưa ra cùng các quy tắc chung của luật quốc tế có liên quan tới việc thụ đắc lãnh thổ, báo cáo của Trung tâm Phân tích Hải quân Mỹ do Đại tá Hải quân Mỹ Raul Pedrozo làm tác giả đã kết luận rằng Việt Nam rõ ràng có các yêu sách thuyết phục hơn Trung Quốc đối với các đảo ở Biển Đông.
Các dự án cải tạo đảo và xây dựng quy mô lớn và chưa có tiền lệ của Trung Quốc tại quần đảo Trường Sa khi hoàn tất sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đối với tranh chấp giữa các bên và cạnh tranh giữa các cường quốc ở Biển Đông.
Những nỗ lực của Philippines nhằm buộc Trung Quốc phải chấp nhận Trọng tài quốc tế trọng vụ kiện ở Biển Đông nhiều khả năng sẽ thất bại và sẽ gây phản tác dụng. Hai vấn đề chính là thẩm quyền và khả năng thực thi phán quyết của Tòa.
Những ngày đầu tháng 12/2014, Philippines và Việt Nam oằn mình phòng chống siêu bão Habupit. Trên Biển Đông, một cơn bão khác đang tích điện và sẽ tạo ra những hệ quả khó lường cho các chính trị gia. Cơn bão chính trị - pháp lý tranh giành quyền ảnh hưởng trên Biển Đông.
Nằm trong loạt bài được ấn bản bởi Phòng các vấn đề Đại dương và Vùng cực, Văn phòng đặc trách các vấn đề Đại dương, Khoa học và Môi trường Quốc tế, Bộ Ngoại giao Mỹ, bài nghiên cứu phân tích các yêu sách của Trung Quốc trên Biển Đông, cụ thể là yêu sách “đường lưỡi bò” bao quanh các đảo và vùng biển tại Biển Đông.