Biển Đông như một con tàu đang bị chèo lái theo hai hướng. Hiện tại, hơn bao giờ hết, Biển Đông không những đã trở thành vấn đề quân sự mà còn là vấn đề mang tính quốc tế. Tất cả các bên đều tỏ rõ ý muốn khẳng định vị thế của mình, do vậy tình hình có lẽ không dễ thay đổi trong một sớm một chiều.
Những tranh chấp về Biển Đông được kích động bởi giọng điệu nóng nảy, sự không tin tưởng lẫn nhau, những nhận thức sai và chủ nghĩa dân tộc. Đây là chính là những nhân tố làm phức tạp giải pháp cho các tranh chấp.
Với tất cả những biểu hiện hiện có, Hải quân Mỹ đã sẵn sàng bắt đầu các Hoạt động Tự do Hàng hải ở Biển Đông. Với Hội nghị thượng đỉnh giữa Tổng thống Mỹ Barack Obama và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã hoàn tất, các hoạt động dường như sắp xảy ra.
Một ván cờ lớn nhằm tranh giành ảnh hưởng ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, bắt nguồn từ sự hội tụ của ba chiến lược: Con đường Tơ lụa trên Biển của Trung Quốc, Hành động phía Đông của Ấn Độ và Tái cân bằng Châu Á của Mỹ.
Thành công hay thất bại của chính sách Biển Đông của Washington, hoặc của Canberra, Manila, Hà Nội hay Tokyo trong vấn đề này, không thể được đánh giá một cách hiệu quả theo tuần hoặc theo tháng, mà trong cả một quá trình kéo dài nhiều năm. Việc duy trì sự tập trung cao độ trong khoảng thời gian đó sẽ là một thách thức quan trọng cho cả những nước đang hoạch định lẫn những nước đang công bố chính sách.
“Năm cam kết” của Trung Quốc đã thể hiện một cách tương đối toàn diện lập trường trong việc xử lý vấn đề Biển Đông của Trung Quốc, là bước đi mới nhất mà Trung Quốc khắc họa rõ nét chủ trương Biển Đông của mình. Nó chứng minh rằng Trung Quốc không muốn mở rộng tranh chấp Biển Đông.
Ngày 1/8/2014, Quốc Vụ viện Trung Quốc ban hành cái gọi là “Bản Quy hoạch các khu vực chức năng chính trên Biển của Trung Quốc”. “Bản Quy hoạch “ bao gồm 5 phần: (1) bối cảnh; (2) yêu cầu; (3) phân chia khu vực nội thủy và lãnh hải; (4) phân chia vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa; (5) biện pháp bảo vệ. Nghiên cứu Biển Đông xin giới thiệu toàn văn “Bản Quy hoạch” phục vụ độc giả tham...
Trung Quốc đang đánh bại Mỹ trong “vùng xám”, những lĩnh vực mà một quốc gia đạt được lợi thế trước đối thủ chiến lược bằng cách sử dụng các thủ thuật dù rất hung hăng nhưng vẫn giữ dưới ngưỡng có thể gây ra sự trả đũa quân sự thông thường.
Chính sách về Biển Đông của Trung Quốc đã tạo ra hàng loạt những mối nguy hiểm và những điều nghịch lý và mâu thuẫn trong tuyên bố chủ quyền của mình.
Lập trường của Trung Quốc trong các tranh chấp Biển Đông đang mâu thuẫn nhau, nếu không muốn nói là gây khó hiểu. Thái độ hung hăng của Trung Quốc ở Biển Đông có thể làm suy yếu đại chiến lược của nước này nhằm mở rộng quan hệ hợp tác với các quốc gia theo sáng kiến “Một vành đai, một con đường”.