Chính sách Trung Quốc của Chính quyền Trump hiện nay phần lớn tập trung vào Triều Tiên. Nhưng sức mạnh đang gia tăng và các mục tiêu khu vực và toàn cầu đang mở rộng của Bắc Kinh đòi hỏi Washington phải giải quyết bằng một chính sách Trung Quốc rộng hơn.
Mặc dù có nhiều phân tích cho rằng, giới lãnh đạo Trung Quốc đã lựa chọn các lực lượng phi dân sự trong các cuộc đụng độ, đối đầu trên biển. Tuy nhiên, bài viết này lại đưa ra những phân tích và dự đoạn một xu hướng khác hoàn toàn.
Dân quân Vũ trang biển Trung Quốc hoạt động như Lực lượng biển thứ ba của nước này, và đã tham gia vào nhiều vụ va chạm tại các vùng nước tranh chấp. Điều cần thiết cho giới hoạch định chính sách của các bên là phải nắm bắt được vai trò của tổ chức này trong Quân đội Trung Quốc .
Nếu lấy quá khứ làm phần mở đầu, việc Trung Quốc coi thường phán quyết và liên tục quân sự hóa các cấu trúc địa hình ở Biển Đông đồng nghĩa với việc chặng đường dài của ASEAN hướng tới một Bộ quy tắc ứng xử (COC) vẫn sẽ bị kéo dài.
Các cam kết về kinh tế của Trung Quốc và các cam kết về an ninh của Mỹ khiến các nước như Úc, Hàn Quốc và Philippines cố gắng giữ cho cả hai thế giới quyền lực về phía họ.
Bắc Kinh đang có bước chuyển trong chiến lược hàng hải, chuyển trọng tâm từ phòng thủ lục địa sang ưu tiên vấn đề an ninh biển, chú trọng phát triển các lợi ích hàng hải ở Biển Đông.
Tác giả Robert Haddick đã sử dụng 30 năm kinh nghiệm nghiên cứu về xu hướng an ninh ở châu Á để phân tích sự trỗi dậy về quân sự của Trung Quốc và chiến lược ứng phó của Mỹ và chỉ ra rằng chiến lược của Mỹ hiện không hiệu quả và có thể là một trong những nguyên nhân tiềm tàng gây xung đột tại khu vực.
Mặc dù triển vọng giải quyết tranh chấp về chủ quyền lãnh thổ là rất thấp, nhưng những bất đồng về chủ quyền lãnh thổ không nhất thiết phải song hành cùng với việc quản lý tranh chấp Biển Đông. Thực tiễn quốc gia ở Đông Nam Á đã chứng minh điều này.
Tại sao và Khi nào Trung Quốc sử dụng vũ lực trong tranh chấp lãnh thổ là cơ sở quan trọng giúp dự đoán hành vi của nước này. Bài nghiên cứu của GS. Fravel Taylor, Viện Công nghệ MIT chỉ ra rằng: khi ưu thế thương lượng suy giảm là lúc Trung Quốc thường sử dụng vũ lực nhất.
Tầm quan trọng của khu vực biển Đông từ xưa đến nay thể hiện sự cấp thiết trong việc thành lập nên một cơ chế chính trị đảm bảo an ninh và thiết lập trật tự hàng hải, nhưng nỗ lực này đã bị cản trở bởi các cuộc xung đột dân tộc, sự cạnh tranh các chiến lược trên biển và sự mất lòng tin giữa các quốc gia.