Trung Quốc có thể trả đũa Philippines, ngăn cản các quốc gia yêu sách khác có dấu hiệu kiện Trung Quốc như Philippines đã làm, cải tạo bãi cạn Scarborough, ngăn cản Philippines tiếp tế bãi Cỏ Mây, đẩy nhanh quân sự hóa các thực thể, thiết lập ADIZ ở Biển Đông, vạch đường cơ sở thẳng ở quần đảo Trường Sa.
Nếu không kiểm soát được tình hình, chỉ trong 5 năm nữa Bắc Kinh sẽ có một chuỗi các căn cứ, sân bay, quân cảng trên các đảo nhân tạo trên Biển Đông. Mỹ cần phải đưa ra quyết định khó khăn, hoặc chấp nhận hành động của Trung Quốc như một sự đã rồi hoặc kiên quyết chống lại những hành động quyết đoán này.
Biển Đông không chỉ là tuyến vận tải biển chính mà còn là một khu vực có nguồn năng lượng vô cùng dồi dào. Do đó, Mỹ cũng sốt sắng can thiệp vào tranh chấp này. Philippines, Brunei, Việt Nam, Malaysia và Đài Loan có các tuyên bố chủ quyền chồng lấn. Do vậy có sự căng thẳng trong khu vực.
Con đường chính xác buộc Trung Quốc có trách nhiệm với các thể chế UNCLOS hoặc buộc nước này phải chấm dứt hoạt động cải tạo hay chiếm giữ thực thể thông qua một lệnh của tòa án là không rõ ràng.
Lập trường mới của Indonesia có thể thay đổi cán cân quyền lực khu vực và có thế sẽ tạo ra những ảnh hưởng quan trọng ở Bắc Kinh trong vấn đề tranh chấp Biển Đông.
Trung Quốc muốn đạt được điều gì trong các cuộc đàm phán song phương về tranh chấp biển? Phải hiểu cách tiếp cận này như thế nào? Nó cho chúng ta thấy Trung Quốc cần gì, muốn gì và sợ gì? Nó phản ánh cách nhìn nhận của giới lãnh đạo Trung Quốc về thế giới ra sao?
Có nhiều dấu hiệu cho thấy Trung Quốc đang và sẽ đi theo con đường phát triển truyền thống đã thành quy luật của các cường quốc trong lịch sử như Mỹ, Anh, Nhật Bản…Đó là phát triển sức mạnh biển với hải quân làm trung tâm theo tư tưởng của Alfred Mahan, nhưng có điều chỉnh cho phù hợp với điều kiện và hoàn cảnh của Trung Quốc hiện nay.
Để chuẩn bị cho việc sử dụng luật pháp quốc tế và các thể chế quốc tế để giải quyết tranh chấp, Việt Nam cần tiếp tục ưu tiên đào tạo đội ngũ chuyên gia về luật quốc tế có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cao; chú trọng hơn nữa việc gửi người hoặc vận động gửi người tham gia vào các thể chế quốc tế, trong đó có các cơ quan tài phán quốc tế.
Sáng kiến con đường tơ lụa trên Biển Đông không năm ngoài chiến thuật ba hướng của Trung Quốc: (1) Pháp điển hóa đường lưỡi bò trong các văn bản quốc gia; (2) Triển khai các hoạt động quấy phá, thăm dò dọc theo đường lưỡi bò để áp đặt quyền quản lý toàn Biển Đông; (3) Tuyên truyền phản ứng mạnh mẽ đối với những phát biểu phê phán Trung Quốc của các nước.
Trước việc Trung Quốc trỗi dậy thành cường quốc thách thức vai trò của Mỹ, đặc biệt gây căng thẳng ở Biển Đông, làm ảnh hưởng đến lợi ích và mục tiêu của Mỹ ở khu vực này, Mỹ thấy cần thiết phải điều chỉnh chính sách Biển Đông để có một chính sách rõ ràng hơn, quyết liệt hơn.