Trong một tình thế đang xấu đi này, Mỹ phải thể hiện khả năng lãnh đạo. Để khuyến khích các nhà nước trong khu vực thể hiện rõ với Bắc Kinh rằng cách tiếp cận gia tăng sức mạnh của nước này là phản tác dụng, một loạt phản ứng kiên định và mạnh mẽ hơn của Mỹ là điều cần thiết.
Trong bối cảnh căng thẳng gia tăng ở Biển Đông, Mỹ đã kêu gọi các đồng minh khu vực tích cực hơn nữa ủng hộ các hoạt động tự do hàng hải (FON) của Mỹ. Với sự ủng hộ chính trị cho các hoạt động này, liệu Tokyo và Canberra có sẵn sàng biến sự ủng hộ của họ thành hành động trực tiếp hay không?
Nếu nổ ra một cuộc xung đột trên Biển Đông, sự kết hợp của các binh chủng để giành lợi thế là điều cần thiết, trong đó không quân đóng vai trò quan trọng trong hoạt động phối hợp này. Do đó, đây là lĩnh vực cần phải có thêm những đánh giá và phân tích từ các chuyên gia và học giả.
Dù chiến lược này bị chỉ trích là mơ hồ và không rõ ràng nhưng trước những gì đang diễn ra, đặc biệt là ý đồ của Trung Quốc, trong khu vực, giới hoạch định chính sách khu vực vẫn tin rằng việc duy trì sự hiện diện sức mạnh Mỹ trong khu vực là có giá trị.
Ấn Độ không còn che giấu khát vọng đóng một vai trò an ninh và chính trị tích cực tại khu vực châu Á-Thái Bình Dương khi từng bước mở rộng ảnh hưởng kinh tế và chiến lược thông qua chính sách "Hành động phía Đông" và cách tiếp cận ngoại giao đa phương. Trong quá trình đó, quốc gia đóng vai trò chủ chốt giúp Ấn Độ duy trì sự hiện diện lâu dài tại khu vực là Việt Nam.
Ngoại giao đi dây của Bangladesh đã đặt ra một thách thức không nhỏ cho Trung Quốc, khi nước này phải cạnh tranh với cả Ấn Độ và Nhật Bản trong lĩnh vực cơ sở hạ tầng, dẫn tới việc kiểm soát hoặc chiếm ưu thế tuyệt đối như tại Pakistan và Sri Lanka là gần như không thể.
Washington, Tokyo và Canberra đều biết rằng châu Á là động cơ của tăng trưởng kinh tế thế giới trong thế kỷ 21 và rằng không nước nào an toàn trừ khi tất cả các nước lớn ở châu Á đồng ý thực hiện và tuân thủ các quy tắc quốc tế.
Bộ Quốc phòng Mỹ đã bắt đầu triển khai Sáng kiến An ninh Biển (Maritime Security Initiative - MSI) nhằm xây dựng và nâng cao năng lực biển cho các nước đồng minh, đối tác trong khu vực. Khoản ngân sách để thực hiện sáng kiến này trong 5 năm đầu tiên sẽ là 425 triệu USD.
Điểm tranh luận chính trong bài viết của Giáo sư Carlyle A. Thaye là việc ASEAN cần thúc đẩy vai trò trung tâm của mình trong các vấn đề an ninh ở Đông Nam Á chủ yếu thông qua đối thoại và các biện pháp xây dựng lòng tin (CBM). ASEAN cũng sẽ không đứng về bên nào trong sự cạnh tranh chiến lược giữa Trung Quốc và Mỹ.
Tác động kinh tế không phải là những nguy cơ duy nhất mà giá dầu chạm đáy đang đặt ra cho Việt Nam. Giá dầu thấp thậm chí còn có những tác động vô hình về mặt địa chính trị, trong đó có vị thế của Việt Nam trong các tranh chấp ở Biển Đông.