Nếu Mỹ mong muốn một “Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và cởi mở”, như Ngoại trưởng Rex Tillerson đã hối thúc và Tổng thống Mỹ Donald Trump và Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã thảo luận trong cuộc gặp gần đây giữa họ ở Tokyo, thì sẽ không có 2 cường quốc nào quan trọng bằng Ấn Độ và Nhật Bản.
Trong số nhiều chủ đề được chính phủ Trung Quốc tài trợ và khuyến khích, đứng đầu là luật kinh tế quốc tế, thứ hai là các vấn đề liên quan tới luật biển và thứ ba là luật môi trường quốc tế. Và Trung Quốc thường khuyến khích các học giả phát triển cách tiếp cận theo hướng chủ nghĩa dân tộc.
Thời cơ để Ấn Độ xác lập vị thế trên trường quốc tế đã đến. Mỹ cần bước đến và đón nhận sự xuất hiện này, thay vì chỉ biết đứng chờ đợi. Mỹ cần phải làm tốt hơn phần việc bình thường hóa thực tế Ấn Độ trỗi dậy và nhấn mạnh tầm quan trọng của quốc gia Nam Á này đối với lợi ích quốc gia của Mỹ và của thế giới, như cách Washington làm với nhiều đối tác châu Âu thân cận khác.
Trong 20 năm qua, Bắc Kinh đã gặt hái được một số thành công trong việc thay đổi hiện trạng khu vực bằng chính sách láng giềng tốt. Nhưng rắc rối trong vấn đề Biển Đông dường như lại ngăn cản quá trình thực hiện những tham vọng của chủ nghĩa xét lại đối với khu vực trong những thập kỷ tới.
Cơ chế Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN mở rộng (ADMM Plus) nên tiến hành một cuộc diễn tập đa phương để thử nghiệm và minh họa Bộ Quy tắc Ứng xử về CUES trên Biển Đông. Thông qua cơ chế ADMM Plus, hợp tác an ninh đa phương đã tiến triển xa hơn bất kỳ lĩnh vực hợp tác nào.
Nhà Trắng đang chuẩn bị cho một sự thay đổi chính sách khác mà gần như không được nhiều người chú ý, chính quyền Trump sẽ sớm áp dụng chiến lược “sắc nhọn” hơn với các hành vi gian lận thương mại và tìm cách chiếm công nghệ Mỹ của Trung Quốc.
Hiện nay Sáng kiến Vành đai Con đường được thể hiện như phản ứng của Trung Quốc trước một nhu cầu thúc bách cần phải có sự thay đổi, một trật tự lấy Trung Quốc làm trung tâm. Liệu ý niệm về cộng đồng chung vận mệnh có đồng nghĩa với hệ thống “thiên hạ - triều cống”?
Bản sắc kép của Trung Quốc là nguyên nhân cho các tranh luận và mơ hồ về chiến lược trong nội bộ về vấn đề Biển Đông. Thêm vào đó, Trung Quốc chưa xác định liệu rằng vấn đề Biển Đông có thuộc lợi ích quốc gia cốt lõi của mình hay không cũng như chưa giải quyết được câu hỏi về thứ tự ưu tiên giữa các yêu sách trên Biển Đông và quan hệ Trung – Mỹ.
Việc đặt niềm tin vào hỏa lực vượt trội và tổ chức quân sự thì những thất bại cũng có thể xảy ra. Những sự thất bại đó là kết quả của tham vọng quân sự ngông cuồng, kể cả việc đánh giá thấp các yếu tố không thể định lượng nhưng lại quan trọng trong chiến tranh như tinh thần chiến đấu hay “các lực lượng tinh thần”.
Dưới sự lãnh đạo của Tập Cận Bình, chính sách đối ngoại “giấu mình chờ thời” của Trung Quốc đã không còn được ưa chuộng mà thay bằng định hướng “làm nên công tích”. Trong bối cảnh đó, ngoại giao Trung Quốc đã trở nên chủ động hơn nhiều, phát động những sáng kiến tại châu Á-Thái Bình Dương và vượt ra ngoài khu vực.