Trong khi nhiều người dân Anh từ lâu đã bày tỏ sự thất vọng về việc Chính phủ mất quyền kiểm soát do sự ràng buộc trong Liên minh Châu Âu, tác động của Brexit sẽ vượt xa khỏi nước Anh và Liên minh Châu Âu. Đối với kinh tế Việt Nam, Brexit không hẳn sẽ chỉ đem đến những tác động tiêu cực mà Việt Nam sẽ vẫn có được một số lợi ích nhất định, cả trong ngắn hạn lẫn dài hạn.

Về đầu tư, Brexit khiến các nhà đầu tư Anh xem xét lại chiến lược kinh doanh tại Việt Nam. Tuy nhiên nhìn chung, hiệu ứng lên ngành xuất khẩu của Việt Nam sẽ ở mức không đáng kể. Thậm chí đây có thể được xem là cơ hội để Việt Nam củng cố thị phần tại Mỹ và Châu Âu.

Tiền đồng tăng giá

Ngay sau khi có kết quả trưng cầu dân ý, đồng Bảng Anh đã rớt giá kỷ lục xuống đáy 31 năm so với đồng USD Mỹ. Phần đông giới chuyên gia dự đoán tình trạng sụt giá sẽ còn kéo dài trong trung và dài hạn sau cuộc trưng cầu dân ý. Đồng tiền chung Euro cũng giảm mạnh 4%. Nội tệ mạnh lên sẽ bóp nghẹt năng lực cạnh tranh của các nhà xuất khẩu Việt Nam tại Anh. Trong khi người dân Việt Nam mua được nhiều hàng hóa Anh hơn, thì khả năng chi tiêu của nhà đầu tư Anh tại Việt Nam lại bị giảm sút. Không riêng Việt Nam, hầu hết nội tệ của các nước Đông Nam Á đều tăng giá so với bảng Anh, ngoại trừ Malaysia. Nhưng mức tăng của tiền đồng là cao nhất, đồng nghĩa xuất khẩu của Việt Nam sẽ chịu sức ép nhất.

Chứng khoán mất điểm vì hoảng loạn

Thông tin về Brexit đã cuốn bay hơn 1 tỷ USD Mỹ khỏi thị trường Việt Nam, khiến 500 mã cổ phiếu giảm điểm và VN-Index chốt phiên ngày 24/6 giảm 1,9%. Tuy nhiên, Dezan Shira & Associates đánh giá đây chỉ là hiệu ứng hoảng loạn của nhà đầu tư, chứ không phải bén rễ từ các tác động tiêu cực thực tế của Brexit lên Việt Nam.

Hưởng lợi từ EVFTA duy nhất ở Đông Nam Á

Brexit có thể khiến Anh phải tái đàm phán thỏa thuận thương mại tự do với Việt Nam, gián đoạn quá trình dỡ bỏ hàng rào thuế có lợi cho nhà đầu tư Anh trong Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA). Các mặt hàng xuất khẩu hàng đầu sang Anh như điện tử, da giày, máy móc, may mặc sẽ bị ảnh hưởng tiêu cực khi bảng Anh sụt giá. Trong 8 tháng đầu năm 2015, kim ngạch xuất khẩu sang Anh của Việt Nam đạt 3 tỷ USD, mở rộng sang các lĩnh vực như ngân hàng, sản xuất và dệt may.

Do đó, mặc dù Anh chỉ là nhà đầu tư trực tiếp nước ngoài lớn thứ 16 tại Việt Nam, đây là lại là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam trong khối EU. Brexit chắc chắn sẽ có tác động lớn tới mối quan hệ này. Tuy nhiên theo bà Đỗ Thị Ngọc - Phó Vụ trưởng Vụ Thống kê (Tổng cục Thống kê, Bộ Kế hoạch - Đầu tư), nếu so sánh với Hong Kong, Singapore hay Nhật Bản, cú sốc với Việt Nam vẫn ở mức nhẹ vì EUVFTA chưa có hiệu lực.

Khi châu Âu lâm vào khủng hoảng, nhiều thỏa thuận thương mại tự do (FTA) giữa EU với ASEAN, bao gồm các nước Thái Lan, Singapore và Philippines sẽ bị gián đoạn. Anh và châu Âu có nhiều vấn đề khác cần quan tâm hơn, dẫn đến số phận của các FTA trên sẽ bị bỏ ngỏ. Việt Nam, với ưu thế là nước duy nhất tại ASEAN đã hoàn tất thành công thỏa thuận FTA với EU, sẽ thu hút các nhà đầu tư châu Âu chuyển hướng sang Việt Nam vì người tiêu dùng EU muốn hàng nhập khẩu giá rẻ.

Cơ hội đối với đầu tư

Bất chấp biến động trên thị trường tiền tệ, Brexit có thể sẽ làm gia tăng nhu cầu đối với hàng hóa của Việt Nam, dẫn đến đầu tư vào một số ngành nhất định tăng.Mặc dù Euro và Bảng Anh mất giá sẽ cản trở dòng đầu tư từ EU và Anh vào Việt Nam, điều này sẽ được bù đắp bởi đầu tư đến từ Mỹ. Cùng với Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương đã ký kết và đồng USD tăng mạnh, các nhà đầu tư Mỹ sẽ có nguồn tài chính mạnh hơn để đầu tư. Việt Nam có khả năng sẽ thu lợi từ dòng đầu tư đến từ Mỹ trong những năm tới.

Theo Vietnam Briefing

Văn Cường (gt)