Công ty Philex Mining Corp của PLP có kế hoạch khoan ít nhất 2 giếng dầu và tiến hành một số cuộc khảo sát địa chấn vào năm 2012 tại vùng Reed bank (Đảo Cỏ rong), một trong những khu vực tranh chấp nhiều nhất tại Biển Đông gần với PLP. Một số công ty khác, trong đó có PetroVietnam cũng đang tăng cường công tác khảo sát tại Biển Đông.

Hiện chưa có phản ứng đối với kế hoạch trên từ phía TQ, nước cũng tuyên bố chủ quyền một số phần của Reed bank và đã phản đối các cuộc thăm dò trước đó. Tuy nhiên, Nhân dân nhật báo, tờ báo chính thức của ĐCS TQ cáo buộc PLP không thật tâm trong nỗ lực giải quyết tranh chấp lãnh thổ và cảnh báo sẽ gặp phải hậu quả không lường trước được nếu quan điểm của TQ bị lờ đi.

TQ và các nước ASEAN tháng 7/2011 vừa đạt được thỏa thuận về hướng dẫn các biện pháp triển khai DOC. Tuy nhiên, TTh PLP Aquino kể từ đó vẫn cam kết tăng cường lực lượng quân sự để bảo vệ các tuyên bố chủ quyền của mình tại Biển Đông khiến căng thẳng tại đây vẫn đang ở mức cao.

Một số phân tích cho rằng, có nhiều nguyên nhân khiến vấn đề lợi ích tại khu vực này đột nhiên gia tăng trong thời gian gần đây, trong đó bao gồm cả việc gia tăng chủ nghĩa dân tộc tại TQ cũng như nguồn cá tiềm năng tại khu vực này trong bối cảnh lạm phát giá lương thực tăng tại châu Á. Bên cạnh đó, giá nhiên liệu tăng cùng với công nghệ khoan nước sâu được cải thiện cũng khiến vấn đề trở nên nghiêm trọng hơn.

Theo Công ty dầu khí ngoài khơi TQ (CNOOC), dàn khoan trị giá 1 tỷ USD vừa được hoàn thành có khả năng hoạt động ở độ sâu 3000 m sẽ sớm được đưa tới Biển Đông. Phần lớn các hoạt động ngoài khơi của CNOOC trước đây ở độ sâu chỉ từ 10 -300 m.

Theo Giám đốc Trung tâm nghiên cứu năng lượng thuộc Đại học Xiamen (Hạ Môn) của TQ, hiện nước này chưa quá hung hăng tại khu vực trên nhưng một khi họ có công nghệ, họ sẽ trở nên hung hăng hơn. NFN của CNOOC thì phát biểu rằng công ty CNOOC sẽ giải quyết mọi vấn đề nảy sinh trong thăm dò khai thác dầu khí tại Biển Đông phù hợp với quan điểm của chính quyền TQ.

Một vấn đề khác là người ta vẫn chưa chắc chắn về số lượng dầu và khí sẽ tìm thấy tại đây. Bộ Năng lượng Mỹ ước tính có thể có từ 28 tỷ - 213 tỷ thùng dầu tại Biển Đông, ít hơn so với con số của TQ. Tuy nhiên, một số chuyên gia cho rằng con số thật có thể thấp hơn ước tính khiêm tốn nhất./.

Lâm Anh (gt)