Từ Manila, thông tín viên Simone Orendain cho biết tuyên bố đó được đưa ra một tuần trước khi Tổng thống Philíppin Benigno Aquino có chuyến thăm đầu tiên tới Trung Quốc.

Đại sứ Lưu Kiến Siêu cho biết Biển Ðông sẽ là một trong số nhiều vấn đề được đưa ra bàn thảo trong chuyến công du Trung Quốc kéo dài 5 ngày của Tổng thống Aquino, bắt đầu từ ngày 30/8. Ông Lưu Kiến Siêu nói: “Chính vì vấn đề đó đã tồn tại nhiều thập kỷ, nên chúng ta không thể hy vọng nó sẽ được giải quyết ngay trong chuyến thăm này. Nhưng tôi nghĩ rằng chuyến thăm sẽ củng cố hơn nữa sự hiểu biết lẫn nhau giữa hai nhà lãnh đạo của hai đất nước”.

Tranh chấp tại Biển Ðông đã trở thành một vấn đề gây căng thẳng giữa hai quốc gia trong phần lớn thời gian qua. Các giới chức Philíppin cho biết đã xảy ra ít nhất 7 vụ va chạm với tàu Trung Quốc tại vùng biển mà Manila tuyên bố thuộc khu vực đặc quyền kinh tế của mình. Bắc Kinh tuyên bố không xâm phạm lãnh hải Philíppin vì họ cho rằng Trung Quốc có chủ quyền đối với toàn bộ Biển Đông, dựa trên một tuyên bố chủ quyền đã có từ nhiều thế kỷ trước. Vùng biển này có các tuyến hàng hải quan trọng và được cho là có những trữ lượng khí đốt và dầu lửa rất lớn. Ngoài Trung Quốc và Philíppin, Việt Nam, Malaixia, Brunây và Đài Loan cũng có các tuyên bố chủ quyền chồng chéo nhau tại Biển Đông.

Trong thời gian gần đây, Philíppin đã ra sức thúc đẩy việc giải quyết vụ tranh chấp này tại một tòa án LHQ. Trong khi đó, Trung Quốc luôn nhấn mạnh rằng họ muốn giải quyết vấn đề thông qua các cuộc đàm phán song phương, không có sự tham gia của bên thứ ba. Trong các cuộc thảo luận, Philíppin cho rằng các nước nên hợp tác và phối hợp thăm dò tại các vùng biển có tranh chấp. 

Trong cuộc họp báo dành cho phóng viên địa phương và nước ngoài ở Manila ngày 24/8, Đại sứ Lưu Kiến Siêu cũng kêu gọi các bên cùng nhau hợp tác. Ông nói rằng Trung Quốc đã muốn thực hiện điều này từ năm 1985. Ông nói: “Chúng tôi sẵn sàng tham gia thăm dò và khai thác chung với tất cả các bên tuyên bố chủ quyền tại tất cả các vùng biển tranh chấp. Dĩ nhiên là chúng tôi cần đạt được sự đồng thuận và phải có thỏa thuận về địa điểm cũng như cách thức tiến hành hợp tác”.

 Ông cho biết Trung Quốc sẽ phải nghiên cứu thêm ý kiến của Philíppin về mối quan hệ đối tác. Hồi đầu tuần này, tàu hải quân mới nhất và lớn nhất của Philíppin đã thả neo ở Manila. Nhiệm vụ chủ yếu của tàu BSP Gergorio Del Pilar dài 115 mét là bảo vệ các tuyên bố chủ quyền lãnh hải của Philíppin tại Biển Ðông.

 Trong bài phát biểu chào đón con tàu hạng Hamilton từ Mỹ, ông Aquino nhấn mạnh quyết tâm củng cố phòng thủ quân sự của nước này. Ông nói rằng con tàu hiện đại này là biểu tượng về khả năng mới của nước này trong phòng thủ và bảo vệ quyền lợi của đất nước. Giới chức Philíppin cho rằng chuyến thăm Trung Quốc của Tổng thống Aquino sẽ tập trung chủ yếu vào việc tăng cường thương mại, hợp tác kinh tế và du lịch giữa hai nước. Trợ lý Ngoại trưởng Philíppin Christine Ortega nói với các phóng viên rằng các giới chức Philíppin không cho rằng sẽ có một cuộc gặp mang tính chất đối đầu với Trung Quốc về tranh chấp biển đảo. Tuy nhiên, bà Ortega nhấn mạnh rằng ông Aquino sẽ nêu vấn đề biển Tây Philíppin, tức Biển Ðông theo cách gọi của Chính phủ Philíppin, trong cuộc gặp này 

Theo VOA News

Minh Anh (gt)