Sự kiện đối đầu giữa Philíppin và Trung Quốc tại bãi cạn Scarborough (Trung Quốc gọi là đảo Hoàng Nham) tới nay đã kéo dài được gần 1 tháng, nhưng tình hình căng thẳng vẫn tiếp tục. Cùng với việc Trung tâm Điều tra Tình hình Dư luận Hoàn cầu thuộc "Thời báo Hoàn cầu" mới đây công bố kết quả điều tra dư luận cho thấy có tới gần 80% số người được hỏi ủng hộ đáp trả quân sự với khiêu khích và xâm phạm tại Biển Đông, vấn đề được nhiều người quan tâm là khả năng Trung Quốc khai chiến với Philíppin tại Biển Đông. Theo Chu Thành Hổ, tuy quan hệ Trung-Phi hiện nay rất căng thẳng, nhưng khả năng Trung-Phi nổ ra chiến tranh trong tương lai gần là không lớn. Bởi chiến tranh sẽ đưa người Mỹ vào Philíppin và vấn đề sẽ càng trở nên phức tạp. Sở dĩ Philíppin dám đối kháng với Trung Quốc là do một số nguyên nhân. Một là nước này đã sai lầm trong đánh giá tình hình. Trung Quốc nhẫn nhịn trong vấn đề Biển Đông, nhưng bị Philíppin hiểu nhầm là mềm yếu và có thể bắt nạt được. Hai là Philíppin phán đoán sai lầm rằng các nước Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) sẽ đứng về phía Philíppin trong vấn đề Biển Đông, nhưng kỳ thực không phải như vậy. Nếu Trung-Phi nổ ra chiến tranh, toàn bộ ASEAN chưa chắc đã có lập trường giống như Philíppin. Ba là Philíppin đã phán đoán sai lầm về sự ủng hộ của Mỹ. Philíppin cho rằng một khi Trung-Phi khai chiến, người Mỹ nhất định sẽ cầm vũ khí cùng Philíppin chiến đấu với Trung Quốc. Kỳ thực, khả năng này hoàn toàn không có. Thử xem Mỹ có bao nhiêu lợi ích ở Trung Quốc và có bao nhiêu lợi ích ở Philíppin? Mỹ có thể vì Philíppin mà hy sinh lợi ích của mình ở Trung Quốc hay sao? 

Chu Thành Hổ cho rằng giải pháp cuối cùng cho vấn đề Trung-Phi vẫn phải dựa vào nỗ lực ngoại giao. Thứ nhất, xuất phát từ góc độ của Trung Quốc, Bắc Kinh vẫn cần phải bảo vệ hòa bình và ổn định tại khu vực Biển Đông. Thứ hai, với thực lực quân sự của mình, Philíppin không thể nào đối kháng với Trung Quốc. Thứ ba, do lợi ích thúc đẩy, Mỹ sẽ không ủng hộ việc Philíppin và Trung Quốc nổ ra chiến tranh. Thứ tư, các nước ASEAN không mong muốn nhìn thấy chiến tranh ở Biển Đông bởi chiến tranh sẽ là đòn giáng nặng nề đối với hòa bình ổn định và phát triển kinh tế của toàn khu vực. Do vậy, cuối cùng, việc giải quyết vấn đề này sẽ trở lại với các nỗ lực ngoại giao, thông qua đàm phán để giải quyết vấn đề và đây mới là lựa chọn sáng suốt. Chu Thành Hổ nhận định nguyên nhân quan trọng nhất của Trung Quốc trong vấn đề Biển Đông hiện nay là thực lực quân sự chưa đủ lớn mạnh, không đủ để răn đe các nước xung quanh. Nếu Trung Quốc có thực lực quân sự như Mỹ, liệu các nước xung quanh có dám “gây chuyện” với Trung Quốc? Theo Chu Thành Hổ, hiện nay, rất nhiều cơ quan truyền thông “gây sóng tạo gió” trong vấn đề Biển Đông có thể là nhằm thêm cách nhìn. Tuy nhiên cũng có cơ quan truyền thông vô trách nhiệm đẩy kỳ vọng của dân chúng lên quá cao, làm cho rất nhiều người không rõ đại cục, hy vọng chính phủ sẽ sử dụng vũ lực dạy cho nước xâm phạm chủ quyền Trung Quốc tại Biển Đông. Nhưng hiện nay, Trung Quốc đang trong thời kỳ phát triển rất quan trọng, đòi hỏi phải thận trọng trong xử lý một số vấn đề quốc tế, đương nhiên, càng không thể vì vấn đề với các nước xung quanh mà gây ra mâu thuẫn nội bộ, dẫn tới bất ổn. 

Theo "Báo Đông Bắc Á" (ngày 2/5)

Lê Sơn (gt)