Mặc dù Tướng Thường Vạn Toàn và người đồng cấp, nhà lãnh đạo Lầu năm góc Chuck Hagel, đã bày tỏ thái độ lạc quan sau hơn ba tiếng hội đàm, song Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc nói rõ rằng Bắc Kinh sẽ không nhượng bộ với các vấn đề thuộc lợi ích cốt lõi.

Phát biểu tại cuộc họp báo chung ở Lầu Năm Góc, ông Thường Vạn Toàn nói: "Chúng tôi thường xuyên nhấn mạnh rằng các tranh chấp có liên quan cần được giải quyết thông qua đối thoại và đàm phán. Tuy nhiên, đừng ai mơ tưởng rằng Trung Quốc sẽ bán rẻ lợi ích cốt lõi của mình, và đừng ai đánh giá thấp ý chí và quyết tâm của chúng tôi trong việc bảo vệ lãnh thổ, chủ quyền và các quyền trên biển".

Trung Quốc tuyên bố chủ quyền gần như hầu hết Biển Đông, bất chấp các tuyên bố của các quốc gia khác trong khu vực - những nước đã cáo buộc Bắc Kinh hiện đang dần nắm quyền kiểm soát các hòn đảo tranh chấp. Nhật Bản và Trung Quốc cũng đang mắc kẹt trong vụ tranh chấp chủ quyền các hòn đảo trên biển Hoa Đông.

Ông Hagel cũng nhắc lại quan điểm của Mỹ về vấn đề này, cho biết Oasinhtơn vẫn giữ quan điểm trung lập với các tranh chấp chủ quyền song nhấn mạnh rằng các bất đồng phải được giải quyết một cách hòa bình.
Trước cuộc họp hôm 19/8, các quan chức quốc phòng Mỹ đã đề cập đến tiến triển trong quan hệ quốc phòng với Bắc Kinh và đánh giá cao sự chuyển biến một phần nhờ nhà lãnh đạo mới của Trung Quốc - Chủ tịch Tập Cận Bình.

Ông Hagel nói: "Một trong số các chủ đề mà chúng tôi nhấn mạnh hôm nay đó là mối quan hệ quân sự thực sự và lâu dài là trụ cột của mối quan hệ song phương vững mạnh". Ông Thường Vạn Toàn cũng cho rằng quan hệ quốc phòng hai bên hiện "có đà tiến triển tốt".

Trước cuộc hội đàm hôm 19/8, ông Thường Vạn Toàn đã gặp Tư lệnh Bộ chỉ huy Thái Bình Dương của Mỹ ở Hawaii hôm 16/8 và Tư lệnh Bộ chỉ huy Phương Bắc hôm 17/8. Chuyến thăm của ông diễn ra sau một loạt chuyến thăm cấp cao và các cuộc trao đổi đưa ra các sáng kiến, trong đó có kế hoạch cho lực lượng hải quân Trung Quốc tham gia cuộc tập trận lớn của Mỹ vào năm 2014. Cuối tuần này, lực lượng hải quân Trung Quốc sẽ tham gia cuộc tập trận chống cướp biển với các tàu Mỹ ở vịnh Aden.
Với việc tăng trưởng kinh tế nhanh chóng của Trung Quốc thúc đẩy sự phát triển sức mạnh quân sự, quân đội Mỹ đã cố gắng thúc đẩy đối thoại với giới chức cấp cao Trung Quốc để phòng tránh bất kỳ sự tính toán sai lầm hay đụng độ nào ngoài biển khơi.

Oasinhtơn cũng theo đuổi chính sách "tái cân bằng" ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương để chống lại ảnh hưởng ngày càng tăng của Bắc Kinh, đặc biệt ở vùng Biển Đông. Ông Thường Vạn Toàn cho rằng sự thay đổi chiến lược của Mỹ đã làm dấy lên quan ngại ở Trung Quốc và rằng các cuộc tập trận quân sự do Mỹ chỉ huy "tiếp tục làm phức tạp tình hình trong khu vực". Ông cảnh báo rằng sự chuyển hướng của Mỹ sang châu Á không nên tập trung vào bất kỳ một nước nào. Ông nói: "Chúng tôi mong muốn chiến lược tái cân bằng của Mỹ sẽ dàn đều cho các nước khác nhau bởi cốt lõi của việc này là mang lại sự cân bằng".Các cuộc hội đàm cũng đề cập đến vấn đề an ninh mạng - một vấn đề gây tranh cãi bởi Mỹ cho rằng quân đội và chính phủ Trung Quốc đang hậu thuẫn các hoạt động gián điệp kỹ thuật số chống lại các công ty quốc phòng và các mục tiêu khác của Mỹ. 

Chuyến thăm của ông Thường Vạn Toàn tới Mỹ diễn ra sau chuyến thăm Trung Quốc của một quan chức quân đội cấp cao của Mỹ -Tướng Martin Dempsey - người cũng tham gia cuộc hội đàm hôm 19/8. 

Ngày 19/8, ông Hagel cho biết ông đã nhận lời mời tới thăm Trung Quốc vào năm sau, chuyến thăm đầu tiên với tư cách nhà lãnh đạo Lầu Năm Góc. Ông Hagel cho biết ông mong muốn gặp lại ông Thường Vạn Toàn vào tuần tới tại Brunây trong cuộc họp các bộ trưởng quốc phòng các nước Đông Nam Á. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ cho biết trong chuyến thăm tới khu vực Đông Nam Á, ông sẽ dừng chân tại Inđônêxia, Malaixia và Philíppin.

Theo AFP/Channel News Asia

Thùy Anh (gt)