Trung Quốc đang dần dần thay thế các loại máy bay, rađa, tên lửa và các trang thiết bị khác bắt chước của Nga trước đây bằng các loại vũ khí chất lượng cao do Trung Quốc tự sản xuất. Thực tế phần lớn các loại vũ khí trang thiết bị quân sự của Trung Quốc có nguồn gốc của Nga hoặc Ucraina, nhưng các kỹ sư và các nhà sản xuất Trung Quốc đã học được rất nhiều từ các loại vũ khí trang bị đó. Cuộc cách mạng công nghiệp quân sự của Trung Quốc đã đến tuổi trưởng thành. Không cần lấy dẫn chứng nào hơn bằng cuộc triển lãm hàng không Chu Hải gần đây, từ trước đến nay đây là cuộc triển lãm lớn nhất, quy mô nhất, tổ chức tốt nhất và thân thiện nhất. Cuộc triển lãm này có thể góp phần làm tăng cảm giác tự hào của người Trung Quốc về vai trò đang nổi lên của họ trong việc cân bằng địa chiến lược của thế giới. Một nhà phân tích quốc phòng của Mỹ từng tham dự các cuộc triển lãm Chu Hải từ lâu cho biết Trung Quốc có rất nhiều loại vũ khí mà ông ta chưa bao giờ thấy từ trước đến nay. Nhìn chung, cuộc triển lãm Chu Hải 2012 đã phát triển trên cơ sở các loại vũ khí của Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA) và xu hướng đó có thể thấy rõ từ năm 2004: ngân sách chi cho các hệ thống vũ khí tên lửa và máy bay tăng gấp nhiều lần để thúc đẩy sự cạnh tranh trong nước, các chu kỳ phát triển nhanh hơn và tung các sản phẩm ra các thị trường tràn ngập vũ khí nước ngoài.

PLA có thể mua các loại vũ khí mới xuất hiện, nhưng Trung Quốc cũng có khả năng nhanh chóng chào bán hầu hết các loại vũ khí mới đó. Trung Quốc cũng đang cố gắng đóng vai trò hàng đầu như một cố vấn dày dạn kinh nghiệm cho nhiều nước khác. Pháp, Đức, Pakixtan, Nga và Tandania đã tham gia Hội nghị Huấn luyện Chuyến bay Quân sự (MFTC 2012) được tổ chức tại Chu Hải ngày 11-12/11 do Lực lượng không quân PLA (PLAAF) và Tổng công ty Công nghiệp Hàng không Trung Quốc (AVIC) tài trợ. 

Nhưng có một vấn đề không rõ ràng về thành phần quốc tế tham dự triển lãm hàng không Chu Hải như trước đây. Các quan chức chính phủ Mỹ cho biết một phái đoàn của Chính phủ Xuđăng tham dự triển lãm để đặt mua các loại vũ khí. Hơn 10 năm qua, Trung Quốc đã và đang tăng cường cung cấp các loại vũ khí cho một số quốc gia châu Phi nhằm giành quyền khai thác các khu vực dầu lửa mà bỏ qua những lời tố cáo của quốc tế về các vụ vi phạm nhân quyền của Xuđăng và nhiều nước châu Phi khác. Xuđăng, từng mua của Trung Quốc 20 máy chiến đấu Fantan (MiG-19) hay Q-5/A-5C và 6 máy bay chiến đấu/huấn luyện Hongdu JL-8/K-8, và hiện đang đặt mua 12 máy bay chiến đấu Thần sấm FC-1 Xiaolong/JF-17. Ông Richard Fisher, chuyên gia cao cấp về các vấn đề quân sự châu Á thuộc Trung tâm Chiến lược và Đánh giá Quốc tế, cho biết vấn đề là Trung Quốc đang gặp nhiều khó khăn về máy bay, bởi vì phần lớn vật liệu của chúng không tốt. Mặc dù giá của Trung Quốc tương đối rẻ, nhưng thị trường đang tràn ngập các đối thủ cạnh tranh với giá cả hợp lý, chẳng hạn loại máy bay chiến F-16 và Gripen. Ngoài ra, hầu hết các nước sẽ không mua máy bay chiến đấu của Trung Quốc bởi vì chúng có nhiều nhược điểm và những nước không đủ khả năng mua các loại máy bay tốt hơn nên họ buộc phải mua các máy bay chiến đấu của Trung Quốc. Nhưng nhiều nước châu Phi sẽ mua một số phương tiện thậm chí rẻ hơn và đơn giản hơn để dễ sử dụng.

Triển lãm là nơi tạo thuận lợi cho Trung Quốc bán các máy bay chiến đấu/huấn luyện K-8. Ông Richard Bitzinger, cựu chuyên gia phân tích của CIA, khẳng định hầu hết các nước không có khả năng hoặc không thể hoạt động các loại máy bay hiện đại hơn có thể thực sự không cần chúng và loại máy bay hạng nhẹ K-8 của Trung Quốc sẽ đáp ứng nhu cầu của họ để trang bị cho lực lượng không quân. Các máy bay chiến đấu của Trung Quốc vẫn đang ở trong tình trạng: máy bay quá đắt đối với các nước thực sự nghèo và quá kém đối với các nước đang phát triển muốn có các hệ thống vũ khí của phương Tây. Cuộc triển lãm trưng bày nhiều loại máy bay như: máy bay ném bom tầm trung H-6; các loại máy bay trực thăng Z-8 và Z- 9; máy bay kiểm soát và cảnh báo sớm trên không KJ-200, Y-8 và các máy bay chiến đấu JF 17/FC-1 và J-10. Nhưng có một số bất ngờ trong cuộc triển lãm như sau. 

Lần đầu tiên AVIC trưng bày một số mô hình máy bay mới như: máy bay tàng hình J-31; máy bay chiến đấu không người lái (UCAV) Wing Loong. Máy bay UCAV giống như máy bay không người lái MQ-9 Reaper của Mỹ. Cuộc triển lãm cũng trưng bày 4 loại vũ khí chưa từng thấy trước đây: bom dẫn đường chính xác YZ-102A; tên lửa không đối đất BA-7 được điều khiển bằng tia lade bán tự động; bom điều khiển loại nhỏ LS-6/50 kg và bom được điều khiển bằng tia lade YZ- 121. Các phương tiện truyền thông của Trung Quốc cho biết các máy bay chiến đấu không người lái Loong Wing bán trên thị trường quốc phòng quốc tế với giá 1 triệu USD, trong khi mỗi máy bay Reaper của Mỹ bán với giá 37 triệu USD. Trung Quốc đã thử nghiệm máy bay UCAV một thời gian, bao gồm mô hình máy bay CH-4 của Tổ hợp Công nghệ và Khoa học Hàng không vũ trụ Trung Quốc (CASC). Máy bay CH-4 có thể bay ở độ cao trung bình và có thể mang bom điều khiển bằng tia lade không đối đất tầm ngắn AR-1. Một quan chức của CASC cho biết máy bay CH-4 có tầm bay 3.500 km, độ cao tối đa 8 km và có thể tiếp tục hoạt động trên không 30 giờ. Trong số danh mục máy bay mới tại cuộc triển lãm có mô hình và tài liệu của các loại máy bay UAV mới như Platypus, Avant Courieri và Bateleur của AVIC, nhưng không có sẵn thông tin về các máy bay này. 

Các động cơ và máy bay không người lái mới: Trong thời gian kỷ niệm sáng kiến đổi mới UAV cúp quốc tế của AVIC ngày 14/11, Trung Quốc trình chiếu một cuộn băng video về máy bay UCAV Shark đang tấn công tàu sân bay Vikramaditya của hải quân Ấn Độ. Mặc dù có những cải tiến về khung máy bay và những tiến bộ đột biến về kỹ thuật sản xuất hàng không, nhưng ngành công nghiệp hàng không quân sự của Trung Quốc vẫn phụ thuộc vào các loại động cơ của Nga và Ucraina. Phần còn lại mà các nhà sản xuất của ngành công nghiệp hàng không Trung Quốc phải làm chủ là động cơ phản lực hiệu suất cao. Nhưng có nhiều dấu hiệu thay đổi về vấn đề này. Trong thời gian diễn ra triển lãm Chu Hải, AVIC công bố các kế hoạch chế tạo động cơ phản lực cánh quạt đẩy để thay thế động cơ AI-22K-25 của Ucraina và trang bị trên các máy bay huấn luyện chiến đấu hiện đại Hongdu L-15 Hunting Eagle. Các quan chức AVIC cũng tiết lộ các kế hoạch sửa đổi máy bay L-15 thành loại máy bay không người lái tấn công mục tiêu cơ động được gọi là máy bay không người lái Blue Fox. Được cung cấp lực đẩy bằng hai động cơ phản lực tuabin thu nhỏ, Blue Fox sẽ dựa trên cơ sở hình dạng khí động lực của máy bay L-15 và được thiết kế thông qua các sửa đổi thích nghi với thân máy bay, lượng không khí và đuôi thẳng đứng. Máy bay L-15 được dựa trên cơ sở máy bay Ya-130 của Nga. 

Các loại tên lửa mới: Trong số những bất ngờ lớn nhất của triển lãm là các loại tên lửa mới xuất hiện của Trung Quốc. Phần lớn các tên lửa đó được sửa đổi từ các tên lửa không đối không thành đất đối không hoặc tên lửa chống bức xạ. Ví dụ, Trung Quốc có các tên lửa chống bức xạ không đối đất AVIC LD-10 có tầm bắn 60 km. Dựa trên cơ sở tên lửa không đối không tầm trung hiện đại SD-10A, tên lửa LD-10 có thể được trang bị trên các máy bay JF-17. Chưa biết tại sao tên lửa này chỉ được trang bị trên các máy bay JF-17, bởi vì máy bay này là một trong những máy bay chiến đấu có thể được xuất khẩu hàng đầu của Trung Quốc. Tên lửa đất đối không SD-10A không hề giống chút nào loại tên lửa LD-10. Thực tế, nó trông giống nhiều hơn các tên lửa Standard do công ty chế tạo vũ khí Raytheon của Mỹ sản xuất. 

Đáng chú ý, điểm nổi bật của triển lãm Chu Hải là sự phát triển từ 2 lên 4 công ty Trung Quốc có thể sản xuất các loại vũ khí tấn công chính xác để trang bị trên các máy bay Trung Quốc. Các ngành công nghiệp miền Bắc (NORINCO) và các tập đoàn chế tạo vũ khí của miền Nam đã tham gia các ngành công nghiệp hàng không vũ trụ của Trung Quốc và tập đoàn Lạc Dương của AVIC để chế tạo các thế hệ bom chính xác. Các ngành công nghiệp phía Bắc và phía Nam đề nghị sản xuất loại vũ khí giống như vũ khí AGM-154 của tập đoàn Raytheon của Mỹ. NORINCO cũng cho biết họ đã sản xuất loại bom Tiange-1000 có trọng lượng 1.050 kg, được điều khiển bằng lade và có khả năng thâm nhập nhập sâu mục tiêu và hình dáng tương tự loại bom thâm nhập sâu GBU-28 có trọng lượng 2.132 kg của Mỹ. Loại bom này cũng là sự phát triển nhanh chóng của ngành công nghiệp quốc phòng Trung Quốc, từ đó sẽ thách thức Mỹ và các đồng minh châu Á của Mỹ để nghiên cứu các biện pháp mới nhằm củng cố các căn cứ vững chắc. 

Theo Defense News

Trần Quang (gt)