Dự báo của tổ chức IHS Jane cho biết Trung Quốc dự kiến tăng ngân sách quốc phòng lên gấp đôi vào năm 2015, mục đích là để tăng tốc độ mua máy bay chiến đấu và hiện đại hóa các trang thiết bị quân sự khác. Bà Saraha McDowall, phụ trách khu vực châu Á-Thái Bình Dương của IHS Global Insight, được AFP dẫn lời nói: “Việc Trung Quốc tăng mạnh ngân sách quốc phòng đã khiến nhiều chính phủ lo ngại. Có lẽ đây là yếu tố chính khiến Mỹ mở một chiến dịch ngoại giao để tái khẳng định vị trí ở châu Á-Thái Bình Dương. Oasinhtơn cũng muốn bảo đảm được tự do đi lại ở các vùng biển quan trọng trong khu vực”. Mặc dù Tổng thống Mỹ Barack Obama tuyên bố sẽ giảm bớt chi tiêu quân sự do có những khó khăn về ngân sách, song ông cam kết sẽ mở rộng sức mạnh của Mỹ tại châu Á, nơi nhiều nước bày tỏ lo ngại về sự trỗi dậy của Trung Quốc. Ngân sách quốc phòng của Trung Quốc năm 2011 ở mức 119,8 tỷ USD. Từ nay đến năm 2015, ngân sách này sẽ tăng theo tốc độ hàng năm là 18,75%, để đạt mức 238,2 tỷ USD. Theo dự báo của IHS Jane, chi phí quốc phòng của Trung Quốc sẽ vượt toàn bộ ngân sách quốc phòng của 12 nước lớn khác ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương gộp lại (chỉ đạt khoảng 232,5 tỷ USD). Một ví dụ cụ thể là ngân sách quốc phòng của Trung Quốc năm 2015 sẽ nhiều gấp 4 lần ngân sách của Nhật Bản - nước đứng hàng thứ hai về chi phí quân sự trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương.Ông Rajiv Biswas, trưởng nhóm kinh tế chuyên trách châu Á-Thái Bình Dương của IHS Jane, nhận xét: “Từ hơn hai thập niên qua, Bắc Kinh đã chú trọng tăng ngân sách quốc phòng và liên tục tăng cường năng lực quân đội. Xu hướng này sẽ tiếp diễn trừ phi xảy ra một thảm họa kinh tế”.

Báo cáo mới nhất này cũng đề cập đến chi tiêu quân sự của Việt Nam, Ấn Độ, Ôxtrâylia, Hàn Quốc, Đài Loan, Xinhgapo, Inđônêxia, Pakixtan, Thái Lan, Malaixia và Niu Dilân. Theo IHS Jane, ngân sách quốc phòng của Việt Nam trong những năm tới sẽ tăng gần 9%, chiếm 2,5% GDP vào năm 2015. Ngân sách quốc phòng của Ấn Độ được dự kiến tăng 6,14% và trong tháng này, Ấn Độ đã chọn máy bay Rafale của Pháp cho hợp đồng mua 126 máy bay chiến đấu trị giá 20 tỷ USD. Báo cáo của IHS Jane dự báo ngân sách quốc phòng của Mỹ sẽ giảm, nhưng vẫn cao gấp ba lần so với Trung Quốc vào năm 2015.Kerry Brown, phụ trách chương trình châu Á thuộc Viện Hoàng gia chuyên nghiên cứu các vấn đề quốc tế (Chatham House), cho rằng dự báo của IHS xem ra khá hợp lý vì theo ông, khi Trung Quốc đã có đủ nguồn lực, chẳng có lý do gì họ lại không muốn có một nền quốc phòng mạnh tương ứng. Các nhà phân tích khác đặt câu hỏi liệu Trung Quốc có sẵn sàng tăng mạnh chi tiêu cho quốc phòng các dự báo đưa ra hay không? Sam Perlo-Freeman, chuyên gia về ngân sách quốc phòng thuộc Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Xtốckhôm, nói: “Trong một thời gian dài, chi tiêu quốc phòng của họ (Trung Quốc) phù hợp với xu hướng tăng trưởng kinh tế. Điều đó dường như là một chính sách khá nhất quán”. Tuy nhiên, việc Trung Quốc tăng ngân sách quốc phòng đang khiến các quốc gia châu Á khác cũng tăng cường đầu tư cho quốc phòng. Theo IHS Jane, châu Á là nơi có nhiều nước có mức chi ngân sách quốc phòng tăng nhanh hơn so với bất kỳ khu vực nào trên thế giới, kể cả khu vực Trung Đông. Trung Quốc luôn biện minh rằng việc họ tăng chi tiêu quân sự không hề gây ra bất kỳ mối đe dọa nào cho các nước khác, đồng thời liên tục xác định rằng ngân sách quốc phòng của họ chỉ bằng một phần rất nhỏ so với ngân sách của Mỹ. Tuy nhiên, những lời biện minh của Trung Quốc không thuyết phục được các nước trong bối cảnh Bắc Kinh ngày càng dựa vào các phương tiện quân sự mới để hù dọa các nước láng giềng đang có tranh chấp với họ, nhất là tại khu vực Biển Đông.

 Theo FT (ngày 13/2)

Mỹ Anh (gt)