Trung Quốc đã xây dựng một đường băng dài 3.000 m trên đảo Đá Chữ Thập thuộc cụm đảo Nam Yết. Đây là đường băng dài nhất ở khu vực Trường Sa, có thể sử dụng cho các hoạt động tác chiến. Theo trang AMTI thuộc CSIS, việc xây dựng đường băng ở quần đảo Trường Sa đã có từ gần 40 năm qua và các nước yêu sách đều sở hữu các đường băng. Đường băng mà Bắc Kinh xây dựng trên Đá Chữ Thập, nằm cách đất liền gần nhất của Trung Quốc (đảo Hải Nam) khoảng 1.000 km, được khởi công từ năm 2014 và đang ở trong "giai đoạn hoàn tất".

Ảnh chụp từ vệ tinh một rạn san hô khác là Đá Xu Bi thuộc cụm Thị Tứ, nơi gần 4 triệu m2 đất đã được bồi đắp, cho thấy có thể Bắc Kinh sẵn sàng xây dựng thêm một đường băng thứ hai có chiều dài tương đương. CSIS nhận định: "Một căn cứ không quân của Trung Quốc trên Đá Chữ Thập có thể tăng cường khả năng phòng bị, giúp Bắc Kinh triển khai các máy bay do thám trên biển và các phi đội máy bay chiến đấu trong khu vực. Như vậy Trung Quốc có thể dễ dàng sử dụng các căn cứ không quân để tuần tra hoặc tung ra các đòn tấn công có giới hạn vào các quốc gia khác đang đòi chủ quyền trên Biển Đông, thậm chí cả các cơ sở của Mỹ".

Cũng theo CSIS, Đài Loan đã nâng cấp đường băng dài 1.195 m trên đảo Ba Bình thuộc cụm Nam Yết. Malaysia sở hữu đường băng dài thứ hai trong khu vực trên Đá Hoa Lau thuộc cụm An Bang, có chiều dài 1.368m. Đường băng của Philippines ngắn hơn một chút, nhưng trên một mặt bằng rất xấu. Còn đường băng của Việt Nam, được xây dựng sớm nhất tại Trường Sa vào năm 1976, cũng là đường băng ngắn nhất với 550 m chiều dài.

Quan ngại hiện đang tăng lên trước sự hung hăng của Bắc Kinh trong việc thúc đẩy chủ quyền ở khu vực này. Trung Quốc đã đổ một lượng cát khổng lồ để mở rộng và gia cố các rạn san hô ở quần đảo Trường Sa, xây dựng các công trình mà theo Bắc Kinh là nhằm đảm bảo an toàn hàng hải, nghiên cứu khoa học, cũng như phục vụ các mục đích quân sự. Trong khi đó, Mỹ vốn có một mạng lưới căn cứ quân sự tại châu Á và tích cực tiến hành các hoạt động giám sát, đặc biệt chỉ trích các hoạt động xây đảo nhân tạo của Bắc Kinh, đồng thời kêu gọi các bên khác ngừng xây dựng.

Mới đây, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Dương Vũ Quân tuyên bố: "Phía Mỹ làm ngơ và bóp méo các sự việc, dùng 'mối đe dọa quân sự từ Trung Quốc' để gieo rắc bất đồng giữa Trung Quốc và các quốc gia láng giềng tại Biển Đông. Chúng tôi cực lực phản đối hành động này". Tuần trước, lực lượng hải quân Trung Quốc đã rầm rộ tập trận bắn đạn thật tại Biển Đông, huy động hơn 100 tàu chiến, mấy chục máy bay chiến đấu, các tiểu đoàn tên lửa và các đơn vị thông tin liên lạc. Dư luận chung đang chờ đợi vấn đề xây dựng đảo nhân tạo của Trung Quốc được đưa ra mổ xẻ trong Hội nghị Cấp cao về An ninh của ASEAN diễn ra vào ngày 4/8, với sự hiện diện của các quan chức Mỹ và Trung Quốc.

Theo “AFP”

Vũ Hiền (gt)