Dự kiến chương trình tới thăm Mỹ của tướng Trần: Những quan chức Mỹ mà ông Trần sẽ gặp và các vấn đề thảo luận tại cuộc gặp.

Nhận lời mời của Tướng Mike Mullen, Chủ tịch Hội đồng tham mưu trưởng Liên quân Mỹ, tướng Trần sẽ thăm Mỹ chính thức từ 15 - 22/5/2011. Trong chuyến thăm, ông Trần sẽ có các cuộc họp nhóm với ông Mullen và gặp các nhà lãnh đạo chính trị và quân sự Mỹ gồm BTQP Mỹ Robert Gates, NT Mỹ Hillary Clinton và Cố vấn An ninh Quốc gia của Tổng thống Mỹ Barack Obama ông Tom Donilon. Ông Trần cũng sẽ thăm một số cơ quan chỉ huy của lực lượng quân sự Mỹ và học viện quân sự Mỹ.

Chuyến thăm nhằm mục đích thực hiện thoả thuận quan trọng, đã đạt được giữa hai nguyên thủ Mỹ - Trung, gồm thúc đẩy quan hệ và làm sâu sắc hơn trao đổi và thông tin giữa hai nước, đặc biệt là trao đổi về các vấn đề quốc tế và khu vực mà hai nước cùng quan tâm.

Trong thông cáo chung Trung - Mỹ giữa Chủ tịch nước Trung Quốc Hồ Cẩm Đào và Tổng thống Mỹ Barack Obama khi ông Hồ Cẩm Đào tới thăm Mỹ đầu năm 2011 đã nhấn mạnh quan hệ tin cậy, ổn định và tốt đẹp giữa hai nước đóng vai trò rất quan trọng tạo đồng thuận chung nhằm xây dựng quan hệ hợp tác tích cực và toàn diện Mỹ - Trung.

Tướng Trần sẽ thảo luận với phía Mỹ về cách thức xây dựng quan hệ quân sự Mỹ - Trung trong thập kỷ thứ 2 của thế kỷ 21.Chuyến thăm cũng nhằm triển khai quan hệ đối tác hợp tác để hai bên cùng thắng trên cơ sở tôn trọng lẫn nhau và hai bên cùng có lợi trong lĩnh vực quân sự. Trung Quốc mong muốn xây dựng phương thức mới của quan hệ quân sự Mỹ - Trung trong thế kỷ 21.Chuyến thăm của tướng Trần được xem là một biện pháp tích cực nhằm thực hiện thỏa thuận giữa hai nguyên thủ quốc gia Mỹ - Trung và là một trong những sự kiện ngoại giao quân sự quan trọng nhất giữa Mỹ và Trung Quốc trong năm 2011. Đây cũng là chuyến thăm đầu tiên của Tổng Tham mưu trưởng PLA và là chuyến thăm quân sự quan trọng nhất của giới lãnh đạo quân sự Trung Quốc sang Mỹ kể từ sau chuyến thăm Mỹ của ông Từ Tài Hậu, Phó Chủ tịch Quân ủy Trung ương Trung Quốc năm 2009. Do đó, chuyến thăm này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong thúc đẩy sự phát triển ổn định và tốt đẹp của quân sự hai nước trong thời gian tới.

Quan hệ quân sự giữa Bắc Kinh và Washington đã ấm lên kể từ khi có những bước lùi vào năm 2010.Vậy hiện nay quan điểm cơ bản của Trung Quốc về quan hệ quân sự Mỹ - Trung như thế nào?

Là hai quốc gia có ảnh hưởng lớn, việc duy trì quan hệ đối tác hợp tác ổn định và tốt đẹp giữa Mỹ và Trung Quốc là phù hợp với lợi ích chung của hai nước, xu hướng phát triển hòa bình tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương cũng như trên thế giới và góp phần cùng với cộng đồng quốc tế ứng phó với những thách thức mang tính toàn cầu. Hiện nay, nhìn chung, quan hệ Mỹ - Trung đang phát triển khá vững chắc. Tháng 1/2011, nhận lời mời của Tổng thống Mỹ Obama, Chủ tịch nước Trung Quốc Hồ Cẩm Đào đã tới thăm Mỹ. Trung Quốc muốn hợp tác cùng Mỹ để triển khai những kết quả đã đạt được trong chuyến thăm của Chủ tịch Hồ và đẩy mạnh việc xây dựng quan hệ đối tác hợp tác Mỹ - Trung trên tinh thần và theo chỉ đạo đã được thể hiện trong thông cáo chung Mỹ - Trung Quốc nhằm bảo đảm sự phát triển ổn định, liên tục và tốt đẹp quan hệ song phương Mỹ - Trung.

Là bộ phận quan trọng trong quan hệ song phương, giới quân sự hai nước có nhiều lợi ích chung lớn trên nhiều lĩnh vực từ duy trì hòa bình và ổn định tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương, những nỗ lực chống khủng bố, bảo vệ các tuyến hàng hải thương mại và gìn giữ hòa bình. Trung Quốc rất coi trọng sự phát triển quân sự song phương giữa hai nước và vẫn tiếp tục nỗ lực không mệt mỏi để thúc đẩy mối quan hệ này. Theo đó, hai bên sẽ thiết lập nhiều cơ chế bao gồm cơ chế tham vấn quốc phòng, cơ chế gặp cấp làm việc giữa Bộ Quốc phòng hai nước, cơ chế tham vấn an ninh quân sự hàng hải và nhiều cơ chế khác liên quan đến bảo vệ môi trường quân sự và công tác cứu trợ nhân đạo.

Cả hai nước sẽ gặp nhau định kỳ trong khuôn khổ hợp tác của các cơ chế trên nhằm trao đổi quan điểm về những vấn đề hai bên cũng quan tâm bởi điều này sẽ góp phần làm tăng cường và sâu sắc hơn sự hiểu biết lẫn nhau.

Cơ hội và thách thức hiện nay đối với quan hệ quân sự Mỹ - Trung

Dựa trên nền tảng phát triển vững chắc trong quan hệ Mỹ - Trung, quan hệ quân sự cũng sẽ được cải thiện.Hiện nay, quân đội hai nước đã thực hiện các chương trình giao lưu một cách hệ thống. Như hai bên đã nhất trí, tướng Trần Bỉnh Đức thăm Mỹ tuần tới là sự kiện quan trọng trong sự phát triển quan hệ quân sự năm 2011 và Trung Quốc sẽ nỗ lực chung cùng với Mỹ để bảo đảm sự thành công của chuyến thăm.

Mặc dầu vậy vẫn còn một số khó khăn và thách thức trong quan hệ quân sự giữa hai nước: (1) Mỹ bán vũ khí cho Đài Loan; (2) các hoạt động của tàu chiến và máy bay quân sự Mỹ gần vùng biển Trung Quốc và (3) các luật, quy định của Mỹ phân biệt đối xử với Trung Quốc. Những vấn đề này là những trở ngại lớn đối với sự phát triển quan hệ quân sự song phương Mỹ - Trung và vẫn chưa được giải quyết. Liên quan đến Đài Loan, chừng nào Mỹ còn tiếp tục tăng cường bán vũ khí cho Đài Loan, Trung Quốc sẽ phản ứng không khoan nhượng. Việc thăm dò ngày càng tăng trên phạm vi rộng của tàu chiến và máy bay Mỹ gần bờ biển Trung Quốc là mối đe dọa hàng hải chính và làm tổn hại nghiêm trọng đến lợi ích an ninh của Trung Quốc. Điều này cũng ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự tin tưởng quân sự lẫn nhau và có thể gây ra những sự cố mới trong khi vấn đề này vẫn tiếp tục chưa được giải quyết. Những luật phân biệt đối xử của Mỹ như hạn chế trao đổi quân sự và xuất khẩu công nghệ cao sang Trung Quốc là mâu thuẫn với sự phát triển toàn diện quan hệ quân sự song phương Mỹ - Trung.

Trung Quốc mong đợi gì đối với giai đoạn phát triển quan hệ quân sự Mỹ - Trung trong thời gian tới?

Trong thời gian dài do Mỹ kiên quyết bán vũ khí cho Đài Loan nên quan hệ quân sự song phương hai nước đã gặp nhiều khó khăn và không thể thoát khỏi vòng “phát triển, trì trệ, tái phát triển và lại bế tắc hơn nữa”. Nếu Mỹ - Trung cùng hợp tác để thiết lập quan hệ đối tác hợp tác hai bên cùng thắng trên cơ sở tôn trọng lẫn nhau và cùng có lợi, cả Mỹ và Trung Quốc cần tôn trọng và chú ý đến những lợi ích cốt lõi và những quan ngại chính của nhau để từ đó giải quyết hợp lý những khác biệt và vấn đề nhạy cảm cũng như từng bước vượt qua những khó khăn trở ngại trong sự phát triển quan hệ quân sự hai nước.

Trong giai đoạn hiện nay trao đổi quân sự Mỹ - Trung đang diễn ra ngày càng mạnh mẽ

Tháng 3/2011, một đoàn từ trường quân sự không quân Mỹ đã tới thăm Trung Quốc và sau đó lại diễn ra cuộc gặp làm việc lần thứ 7 giữa hai Bộ Quốc phòng Mỹ - Trung vào 11/4/2011.Cũng trong tháng 4/2011, đoàn kỹ sư quân đội Mỹ đã tới thăm TQ.Đầu tháng 5/2011, đoàn các tướng lĩnh Học viện Quốc phòng Mỹ và đoàn khác từ Trường Quân sự Mỹ đã thăm Trung Quốc. Ngoài ra, một đoàn các quan chức về thông tin của PLA đã tới thăm Mỹ vào cuối tháng 4/2011 trong khi giới chức cấp cao của PLA sẽ thăm Mỹ vào tháng 5/2011. Đây cũng là lần đầu tiên giới quân sự cấp cao của PLA tới Mỹ kể từ khi Mỹ - Trung thiết lập quan hệ quân sự. Điều này đóng vai trò rất quan trọng trong việc mở rộng sự trao đổi văn hóa quân sự và hợp tác giữa hai nước nhằm tăng cường sự hiểu biết và niềm tin lẫn nhau. Năm 2011 sẽ có nhiều chương trình trao đổi quân sự giữa hai nước.

Với nguyên tắc “tôn trọng, tin tưởng lẫn nhau, bình đẳng và cùng có lợi”, Trung Quốc luôn sẵn lòng nỗ lực cùng Mỹ tăng cường trao đổi, vun đắp và thúc đẩy niềm tin chiến lược nhằm tăng cường sự phát triển liên tục quan hệ quân sự song phương Mỹ - Trung.

Theo China daily

Đinh Anh (gt)