Ngoại trưởng Clinton cho biết Mỹ vẫn tiếp tục giữ thái độ trung lập trong vụ tranh chấp giữa Philíppin và Trung Quốc về quần đảo Trường Sa trong vùng Biển Ðông. Bà nói rằng chủ trương của Mỹ là các vụ tranh chấp giữa Trung Quốc và Philíppin phải được giải quyết một cách êm thấm, rằng Mỹ không đứng về phe nào trong mọi cuộc tranh giành chủ quyền bởi vì bất kỳ quốc gia nào đòi chủ quyền đều có quyền khẳng định điều đó, nhưng không có quyền theo đuổi việc đòi chủ quyền bằng cách hăm dọa hay đàn áp. Theo bà Clinton, các nước phải giải quyết tranh chấp theo đúng quy ước của Liên hợp quốc về Luật Biển. 

Mặc dầu bà Clinton tái khẳng định sự trung lập của Mỹ trong vụ tranh chấp, nhưng cho biết hiệp ước quốc phòng giữa hai nước cần phải được cập nhật. Việc này đòi hỏi Mỹ phải bàn luận với Philíppin về cung cấp hỗ trợ nhiều hơn cho việc phòng vệ bên ngoài, nhất là nhận thức về phòng vệ khu vực biển và các ranh giới biển. Mỹ đã bắt đầu các cuộc tham khảo ý kiến ráo riết giữa hai chính phủ để xác định chính xác các chi tiết cụ thể của cách thức hỗ trợ. Phát biểu tại Manila, bà Clinton nói: “Mỹ luôn ở bên cạnh Philíppin, chúng tôi sẽ cùng kháng cự và chiến đấu với các bạn”. Mặc dù không trực tiếp nhắc đến Trung Quốc, bà Hillary Clinton cho biết Oasinhtơn sẽ hỗ trợ Manila trong việc bảo vệ biên giới trên biển.

Hồi tháng 8, Philíppin đã tiếp nhận một tuần dương hạm Hamilton - hiện là chiếc tàu lớn nhất trong hạm đội hải quân "khiêm tốn" của nước này - có thể bảo vệ cho một dự án khoan dầu khí nằm gần nhóm đảo bị tranh chấp trong vùng Biển Ðông có nhiều tiềm năng về tài nguyên. Philíppin cho biết sẽ không lùi bước trong chiến dịch tổ chức một mặt trận thống nhất chống lại Trung Quốc trong việc tranh chấp lãnh hải, và nhấn mạnh rằng Philíppin có được sự ủng hộ của Mỹ về vấn đề này.

Nhân hội nghị thượng đỉnh Đông Á tại Bali (Inđônêxia) trong tuần này, Philíppin đã vận động các nước Đông Nam Á đưa ra quan điểm chung về vấn đề Biển Đông. Tuy nhiên, Manila đã vấp phải sự thờ ơ của nhiều nước trong khu vực, vốn sợ phải đối đầu với Trung Quốc. Ngày 15/11, các ngoại trưởng Malaixia và Campuchia đã đánh giá đề xuất của Philíppin là không có lợi và cho rằng thay vào đó nên tập trung vào bộ quy tắc ứng xử vốn đã bị tránh né trong nhiều năm qua. Tuy nhiên, giờ đây kế hoạch của Philíppin có thêm "sức nặng" nhờ sự ủng hộ mạnh mẽ của Mỹ.

  Theo VOA (16/11) “US Secretary of State Backs Philippines in South China Sea Dispute”

Mỹ Anh (gt)