Theo Quách Hiến Cương, Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu các Vấn đề Quốc tế Trung Quốc, “bộ mặt người Hoa” của Locke chỉ có thể gia tăng tình cảm thân mật của ông ta với Trung Quốc, thuận lợi cho việc thúc đẩy giao lưu với người dân, song không thể ảo tưởng rằng ông ta, với dòng huyết thống Trung Hoa, sẽ xử lý các mới quan hệ Trung-Mỹ theo hướng có lợi cho Trung Quốc. Locke từng tuyên bố “tôi tự hào về huyết thống Trung Hoa của mình, tự hào về tổ tiên của mình, tự hào là Hoa kiều cống hiến cho nước Mỹ, song tôi là một người Mỹ 100%”. Các phát biểu của Locke rõ ràng cho thấy, là một Đại sứ của Mỹ ở Trung Quốc, ông ta chắc chắn sẽ đại diện cho lợi ích nước Mỹ. Tuy nhiên, một khi hiện diện tại Bắc Kinh, Locke sẽ không thể gạt yếu tố “Hoa kiều” của mình sang một bên để toàn tâm toàn ý vì lợi ích nước Mỹ. Đây chính là vấn đề cực kỳ khó xử đối với Locke trong suốt nhiệm kỳ của mình. Có thể chính vì điều này mà Locke từng tuyên bố rằng, làm Đại sứ Mỹ tại Trung Quốc là “nhiệm vụ khó khăn nhất” mà Tổng thống Obama từng giao phó cho ông ta.

Từng có chuyên gia chỉ ra rằng Locke giỏi về lĩnh vực thương mại, song các thách thức khi đảm nhận chức Đại sứ ở Bắc Kinh đa phần là những lĩnh vực mà ông ta không biết, như giao lưu quân sự Trung-Mỹ, Mỹ bán vũ khí cho Đài Loan… Các vấn đề này có tính bộc phát tiềm tàng, một khi chúng bộc phát có thể ảnh hưởng đến toàn bộ cục diện quan hệ Trung-Mỹ. Theo Quách Hiến Cương, Locke sẽ phải đối mặt với rất nhiều vấn đề trong việc giải quyết các mối quan hệ Trung-Mỹ, nhất là làm thế nào để xử lý các “điểm va chạm” lớn hiện nay giữa Trung Quốc và Mỹ. Khó khăn đầu tiên cần kể đến là Locke phải giải quyết vấn đề “Mỹ bán vũ khí cho Đài Loan”, cần phải giải thích vấn đề này như thế nào trước Chính phủ và người dân Trung Quốc. Không ít chuyên gia cảnh báo rằng vấn đề “Mỹ bán vũ khí cho Đài Loan” rất nhiều khả năng sẽ trở thành quả “bom tấn” ảnh hưởng đến quan hệ Trung-Mỹ trong nửa cuối năm nay, quan hệ song phương rất có thể lại chịu một đợt phong ba mới.

Tiếp nữa, Locke sẽ phải đối mặt với vấn đề hạ cấp đánh giá tín nhiệm và nguy cơ nợ công của Mỹ. Là nước chủ nợ lớn nhất của Mỹ và cũng là nước có dự trữ ngoại tệ nhiều nhất, Bắc Kinh không khỏi lo lắng cho số phận các khoản nợ này cũng như số tài sản định giá bằng đồng USD của mình. Quách Hiến Cương nhấn mạnh, một trong những nhiệm vụ quan trọng mà tân Đại sứ Mỹ tại Trung Quốc phải đối mặt là làm thế nào để Chính phủ và nhân dân Trung Quốc tin tưởng rằng Mỹ có khả năng giải quyết các vấn đề kinh tế của mình.

Bên cạnh đó, các vấn đề khác như Tổng thống Obama tiếp Dalai Lama, tỷ giá đồng nhân dân tệ, tranh chấp Biển Đông, mất cân bằng thương mại song phương, vi phạm bản quyền, không phổ biến vũ khí hạt nhân… đều sẽ là những thách thức mà Locke không thể né tránh. Tất nhiên, thẩm quyền giải quyết những gai góc này không thuộc về Locke, song với tư cách là một đại diện cho lợi ích của Mỹ tại Trung Quốc, ông ta phải tham vấn cho Chính phủ Mỹ trong các vấn đề trên./. 

Theo “Văn Hối” (Hồng Công)

 Nhật Linh (gt)