11/05/2012
Thời gian qua, Mỹ-Nhật đẩy mạnh việc tăng cường hợp tác với một số nước thứ ba như Philíppin, Ấn Độ hay Cadắcxtan trong vấn đề an ninh tại khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Mục đích của việc mở rộng mạng lưới liên kết đa quốc gia này là nhằm kiềm chế Trung Quốc - quốc gia đang gia tăng các hoạt động tại Biển Đông và Ấn Độ Dương.
Trong cuộc hội đàm giữa Thủ tướng Nhật Bản Yoshihiko Noda với Tổng thống Mỹ Barack Obama ngày 30/4 vừa qua, hai nguyên thủ đã nhất trí đẩy mạnh quan hệ đồng minh sau một thời gian rạn nứt kể từ khi Đảng Dân chủ Nhật Bản (DPJ) lên cầm quyền. Tuy nhiên, đây cũng là một bước đi nhằm mở rộng khuôn khổ Nhật-Mỹ+1 của hai nước này. Ngày 23/4, Nhật Bản, Mỹ và Ấn Độ đã tổ chức hội nghị cấp cục trưởng lần thứ hai tại Tôkiô để bàn về các vấn đề khu vực sau khi lần đầu tiên được tổ chức vào tháng 12/2011 tại Oasinhtơn. Ba nước cũng có kế hoạch sẽ biến đây thành cuộc họp định kỳ và tạo cơ sở xây dựng nền tảng hợp tác ba bên trong thời gian tới. Theo lời một quan chức ngoại giao Nhật Bản tham gia cuộc họp nói trên, ba nước đã đề cập tới vấn đề chuyển từ khuôn khổ hợp tác song phương Nhật-Ấn, Mỹ-Ấn thành hợp tác ba bên. Trước đây, quan hệ hợp tác giữa Nhật Bản và Ấn Độ chủ yếu tập trung trong lĩnh vực kinh tế, còn giữa Mỹ và Ấn Độ là vấn đề Pakixtan. Khi khuôn khổ hợp tác ba bên được hình thành, các vấn đề thảo luận giữa ba nước đã được mở rộng sang các vấn đề như hợp tác an ninh, an ninh hàng hải từ Ấn Độ Dương hay Thái Bình Dương và cả vấn đề viện trợ cho Mianma. Ngoài Ấn Độ, Nhật Bản và Mỹ cũng tiếp tục đẩy mạnh khuôn khổ hợp tác với các nước châu Á khác. Tại Trung Á, quan hệ với Cadắcxtan đang được chú trọng vì nước này có vị trí địa chiến lược quan trọng do có chung biên giới với Trung Quốc và được coi là sân sau của Bắc Kinh. Bên cạnh đó, nguồn tài nguyên thiên nhiên và năng lượng phong phú tại Cadắcxtan cũng đang hấp dẫn giới kinh tế Nhật Bản và Mỹ. Do vậy, hai nước này đang có những động thái đẩy mạnh quan hệ với Cadắcxtan thông qua các khuôn khổ hội nghị mới được thành lập.
Tại Đông Nam Á, Philíppin đang là cửa ngõ để Mỹ và Nhật Bản can dự vào những tranh chấp lãnh hải với Trung Quốc tại Biển Đông. Trong tháng 4/2012, Mỹ và Philíppin đã tiến hành tập trận chung qui mô lớn với tình huống giả tưởng “chiếm lại các mỏ khí trên Biển Đông bị chiếm đóng” với sự tham gia của cả Nhật Bản. Trong khi đó, Nhật Bản đang nghiên cứu khả năng cung cấp cho Philíppin một số loại tàu tuần tra dưới hình thức viện trợ ODA sau khi lệnh cấm xuất khẩu vũ khí được nới lỏng. Ngoài ra, Nhật Bản và Mỹ cũng đẩy mạnh khuôn khổ đối thoại với Hàn Quốc, Ôxtrâylia và tiến hành hội đàm cấp chuyên gia với Nga về vấn đề an ninh khu vực châu Á. Hiện nay, Trung Quốc tiếp tục thể hiện tham vọng lớn ở Biển Đông và Biển Hoa Đông. Trong tháng 4/2012, Hải quân Trung Quốc đã tiến hành diễn tập qui mô lớn tại Biển Đông, đồng thời thực hiện kế hoạch xây dựng cơ sở tiếp dầu tại quần đảo Hoàng Sa. Thời gian qua, tàu tuần tra Trung Quốc cũng liên tục xuất hiện tại các vùng giáp ranh với Nhật Bản tại Biển Hoa Đông. Hiện Trung Quốc đang chuẩn bị cho cuộc chuyển giao thế hệ lãnh đạo thế hệ thứ 4 nên việc thỏa hiệp lợi ích trên biển với các bên tranh chấp khó có khả năng xảy ra. Các nước châu Á lo ngại cán cân quân sự khu vực sẽ bị phá vỡ nếu Trung Quốc tiếp tục các nỗ lực hiện đại hóa quân sự như hiện nay. Tuy nhiên, hiện nhiều nước châu Á muốn tránh đối đầu với Trung Quốc do có quan hệ kinh tế bền chặt với quốc gia này. Do vậy, mặc dù chủ trương hợp tác và không kích động Trung Quốc, nhưng chiến lược Nhật-Mỹ+1 của Tôkiô và Oasinhtơn vẫn chưa rõ có thể mang lại hiệu quả đến đâu.
Theo "Nikkei"
Vũ Hiền (gt)
Trong hai ngày 16-17/11/2022, Học viện Ngoại giao đã tổ chức các Hội thảo khoa học quốc tế về Biển Đông lần thứ 14 về chủ đề “Biển hoà bình – Phục hồi bền vững”.
Sáng ngày 16/11/2022, Hội thảo khoa học quốc tế về Biển Đông lần thứ 14 do Học viện Ngoại giao, phối hợp tổ chức cùng các đối tác đồng bảo trợ trong và ngoài nước, đã khai mạc tại Đà Nẵng với chủ đề “Biển Hòa Bình – Phục hồi bền vững”.
Ngày 12-13/9/2022, Viện Biển Đông, Học viện Ngoại giao đã phối hợp với Đại sứ quán Mỹ tại Hà Nội tổ chức Khóa học Nâng cao Năng lực Biển lần thứ hai thuộc khuôn khổ Trung tâm Ngoại giao Biển (MDC).
Ngày 23/9, Học viện Ngoại giao phối hợp với Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam tổ chức tọa đàm trực tuyến An ninh biển và Luật pháp quốc tế ở Biển Đông.
Ngày 19/8/2021, Học viện Ngoại giao phối hợp với Đại sứ quán Anh và Quỹ Konrad Adenauer Stiftung (KAS), Đức tại Hà Nội tổ chức Đối thoại Biển lần thứ 7 (trực tuyến) với chủ đề “Đánh giá các vấn đề biển đang nổi lên từ góc độ luật pháp quốc tế”.
Thông cáo báo chí: Bộ trưởng Quốc phòng Vương quốc Anh Robert Ben Lobban Wallace thăm và thảo luận tại Học viện Ngoại giao Việt Nam, ngày 22/7/2021)