Tuyên bố từ nhà lãnh đạo Kremlin được đưa ra trong bối cảnh Nga không hài lòng trước các thông tin về việc Mỹ đang lên kế hoạch tăng cường triển khai quân sự tại Đông Âu, hành động "đổ thêm dầu" vào những căng thẳng giữa Nga và phương Tây, vốn đã không ngừng leo thang trong suốt năm qua do cuộc khủng hoảng tại Ukraine.

Phát biểu trong lễ khai mạc triển lãm khí tài quân sự bên ngoài thủ đô Moskva, ông Putin nói: "Trong năm nay, kho vũ khí hạt nhân của Nga sẽ được bổ sung thêm hơn 40 tên lửa đạn đạo xuyên lục địa mới, và các vũ khí này đủ khả năng xuyên thủng mọi hệ thống phòng thủ tên lửa, kể cả loại có kỹ thuật tân tiến nhất". Theo Tổng thống Putin, quân đội Nga cũng sẽ được trang bị nhiều loại vũ khí mới khác, trong đó có xe tăng Armata và xe bọc thép mới. Những khí tài này lần đầu tiên được ra mắt công chúng tại lễ duyệt binh ở Quảng trường Đỏ hồi tháng trước nhân kỷ niệm 70 năm Ngày Chiến thắng phát xít. Ông Putin cũng cho biết quân đội Nga sắp thử nghiệm hệ thống radar cảnh báo sớm tầm xa mới, được dự định phục vụ hoạt động giám sát khu vực phía Tây.

Tổng Thư ký NATO Jens Stoltenberg cho rằng các tuyên bố này của ông Putin phần nào phản ánh cách hành xử nguy hiểm của Nga. Ông nói: "Hành vi đe dọa của Nga là rất vô lý, có tác động tiêu cực tới tình hình chung và cực kỳ nguy hiểm". Trong khi đó, Tổng thống Putin khẳng định Nga sẽ tự vệ nếu bị đe dọa, đồng thời cáo buộc NATO đang tìm cách "tiến sát đến biên giới của chúng ta".

Theo Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm, Nga hiện đang sở hữu khoảng 7.500 đầu đạn hạt nhân, và 1.780 đầu đạn trong số này đang được lắp đặt trên các loại tên lửa hoặc được triển khai tại các căn cứ quân sự. Trong khi đó, Mỹ hiện có 7.300 đầu đạn hạt nhân và khoảng 2.080 đầu đạn đã được triển khai.

Ba Lan cùng nhiều quốc gia Đông Âu rất lo ngại trước các hành động của Nga tại Ukraine, nhất là khi cường quốc này thôn tính bán đảo Crimea vào tháng 3/2014, trước khi phe ly khai thân Moskva bắt đầu cuộc chiến chống lại quân đội Kiev tại miền Đông Ukraine. Kiev và các đồng minh cáo buộc Moskva đưa quân đội và vũ khí hạng nặng tới để hậu thuẫn phe ly khai song Nga luôn phủ nhận cáo buộc này.

NATO đã có nhiều động thái nhằm trấn an các nước láng giềng Đông Âu của Nga, trong đó phải kể đến cuộc tập trận do Mỹ dẫn đầu tại các nước vùng Baltic và Ba Lan hồi đầu tháng. Tờ "Thời báo New York" cuối tuần qua đưa tin Lầu Năm Góc đang lên kế hoạch trang bị vũ khí hạng nặng cho hơn 5000 lính Mỹ đang đồn trú tại một số quốc gia Đông Âu và vùng Baltic để ngăn chặn Nga. Đây sẽ là lần đầu tiên kể từ sau Chiến tranh Lạnh, Mỹ triển khai vũ khí hạng nặng - bao gồm xe tăng - tại các nước thành viên non trẻ của NATO, các quốc gia từng nằm trong quỹ đạo của Moskva thời Xôviết.

Ba Lan ngày 14/6 cho biết các quan chức nước này đã tới Washington để đàm phán với Mỹ về kế hoạch triển khai vũ khí hạng nặng trên lãnh thổ Ba Lan. Tờ "Nhật báo Phố Wall", số ra ngày 15/6 dẫn lời Tư lệnh Không quân Mỹ Deborah Lee James cho biết nếu các căng thẳng với Moskva leo thang, Mỹ có thể sẽ đưa một số máy bay chiến đấu F-22 tới châu Âu.

Tại cuộc gặp bên ngoài thủ đô Moskva với người đồng cấp Phần Lan Sauli Niinisto, trước câu hỏi về kế hoạch tăng cường vũ trang của Nga và NATO, ông Putin khẳng định Nga cần phải tự bảo vệ chính mình. Ông nhấn mạnh: "Khi ai đó đe dọa sự toàn vẹn lãnh thổ của chúng ta, điều chúng ta phải làm là tập trung và tăng cường lực lượng vũ trang cũng như vũ khí tân tiến để bảo vệ các khu vực này. Chính NATO mới là những kẻ đang đe dọa biên giới của chúng ta". Tuy nhiên, ông cho rằng các nhà quan sát không nên thổi phồng quá mức những đe dọa từ phía NATO. Ông nói: "Tất nhiên chúng tôi sẽ phân tích tình hình và có cân nhắc cẩn trọng. Cho tới nay, tôi chưa thấy có điều gì khiến Moskva phải đặc biệt quan ngại".

Trong khi đó, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov phản đối kế hoạch Mỹ tăng cường hiện diện trong khu vực, cho rằng hành động này có thể "hủy hoại chính bản thân nước Mỹ". Trong một tuyên bố được đưa ra ngày 15/6, Bộ Ngoại giao Nga nhấn mạnh Mỹ "định lợi dụng các căng thẳng hiện nay để tăng cường hiện diện quân sự, và từ đó gia tăng ảnh hưởng của mình tại châu Âu". Hãng thông tấn nhà nước RIA Novosti dẫn lời Thứ trưởng Quốc phòng Nga Anatoly Antonov ngày 16/6 cáo buộc NATO đang "kích động (và đẩy Nga buộc phải dấn thân vào) một cuộc chạy đua vũ trang".

Theo AFP (Moscow - 16/6)