10/10/2013
Cách đây hai năm, Ngoại trưởng Mỹ khi đó là bà Hillary Clinton thông báo “Chúng tôi quay trở lại châu Á" với vai trò là một cường quốc tại khu vực này. Một trong những bằng chứng rõ rệt nhất của việc Washington tiến hành chính sách "xoay trục châu Á" là kế hoạch bố trí 2.500 thủy quân lục chiến Mỹ tại miền Bắc Úc.
Vào thời điểm hiện nay, theo Bộ Quốc phòng Australia, không một thủy quân lục chiến Mỹ nào có mặt ở Darwin. 200 người vừa hoàn tất chuyến công tác 6 tháng và tới năm sau họ mới được thay thế, dự kiến sẽ có 1.150 người tới đây. Thực tế này khiến người ta đặt câu hỏi về cam kết của Mỹ đối với chiến lược “xoay trục” sang châu Á. Việc Tổng thống Barack Obama hủy chuyến công du 4 nước châu Á trong tuần này và không tham dự 2 cuộc họp thượng đỉnh khu vực do Chính phủ Mỹ bị đóng cửa khiến người ta nghi ngờ hơn nữa chính sách phục hồi ảnh hưởng quân sự và kinh tế của Mỹ nhằm cân bằng với một Trung Quốc đang trỗi dậy.
Trong khi đó, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã có mặt ở Indonesia, công bố một loạt thỏa thuận trị giá khoảng 30 tỷ USD và sau đó sang Malaysia thông báo về mối “quan hệ đối tác chiến lược toàn diện” với quốc gia Hồi giáo này, trong đó có việc nâng cấp quan hệ quân sự. Ông Tập Cận Bình cũng tham dự hội nghị thượng đỉnh Diễn đàn Hợp tác Kinh tế (APEC) ở Bali (Indonesia) và hội nghị thượng đỉnh Đông Á (EAS) ở Brunei trong tuần này. Kể từ năm 2011, Trung Quốc đã củng cố vị thế là bạn hàng lớn nhất đối với hầu hết các nước ở châu Á và đầu tư trực tiếp của nước này trong khu vực đang tăng, mặc dù Bắc Kinh có xuất phát điểm thấp hơn nhiều so với châu Âu, Nhật Bản và Mỹ. Các nước nhỏ như Lào và Campuchia đã bị cuốn hút một cách mạnh mẽ vào quỹ đạo kinh tế của Trung Quốc đến nỗi hai nước này hiện được gọi là “quốc gia khách hàng” của Bắc Kinh và họ hỗ trợ lập trường của Trung Quốc trong các tranh chấp trong khu vực.
Ngoài việc thúc đẩy quan hệ thương mại, Trung Quốc cũng mở rộng ảnh hưởng chính trị và quân sự ngoại giao trong khu vực, mặc dù nỗ lực này bị ảnh hưởng nặng do căng thẳng kéo dài trong tranh chấp hàng hải với Nhật Bản, Philippines và một số nước khác. Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của 10 nước ASEAN kể từ năm 2009 và đầu tư trực tiếp vẫn tăng, đi kèm với đó là ảnh hưởng kinh tế và ngoại giao của Bắc Kinh trong khu vực ngày càng lớn mạnh. Năm 2012, các công ty của Trung Quốc đã đầu tư 4,42 tỷ USD vào Đông Nam Á, tăng 52% so với năm trước đó. Mức đầu tư vào nước láng giềng Việt Nam tăng 142%. Theo các chuyên gia hải quân Nhật Bản và phương Tây, Trung Quốc cho thấy họ có thể triển khai lực lượng rất xa bên ngoài vùng duyên hải của họ, khi hải quân nước này thực hiện các cuộc tập trận phức tạp.
Các nhà máy đóng tàu Trung Quốc đang sản xuất nhiều tàu ngầm thông thường và nguyên tử, tàu khu trục, tàu tuần tra trang bị tên lửa, với mức độ cao hơn so với bất kỳ nước nào khác. Từ các cảng, kể cả từ một căn cứ hải quân mới ở phía Nam đảo Hải Nam, tàu chiến Trung Quốc thực hiện các cuộc tuần tra thường xuyên hơn, với số lượng nhiều. Đây là sự thay đổi sâu rộng nhất trong cán cân thăng bằng quyền lực hàng hải ở châu Á kể từ ngày hải quân Liên Xô tan rã.Ngoại giao quân sự của Trung Quốc với Đông Nam Á đang phát triển nhanh chóng, trong lúc Bắc Kinh tiến hành các bước để thúc đẩy điều họ mô tả là “trỗi dậy hòa bình”. Tàu quân y Peace Ark của Hải quân Trung Quốc gần đây đã chữa trị cho hàng trăm bệnh nhân tại Myanmar, Campuchia và Indonesia, lần đầu tiên tàu làm nhiệm vụ này trên toàn Đông Nam Á.
Các chiến hạm Trung Quốc đang quay trở về sau các cuộc tuần tra chống cướp biển quốc tế ở Vịnh Aden. Những tàu này đã thăm các cảng Đông Nam Á, trong đó Singapore và Việt Nam. Tuy nhiên, các nhà phân tích và ngoại giao cho rằng Bắc Kinh còn phải mất một thời gian dài mới có thể bắt kịp với Mỹ, vốn là nước giữ vai trò thống trị trong thời gian dài, và các cường quốc quân sự trong khu vực như Australia, Nhật Bản và Nga.
Theo Reuters
Viết Tuấn (gt)
Trong hai ngày 16-17/11/2022, Học viện Ngoại giao đã tổ chức các Hội thảo khoa học quốc tế về Biển Đông lần thứ 14 về chủ đề “Biển hoà bình – Phục hồi bền vững”.
Sáng ngày 16/11/2022, Hội thảo khoa học quốc tế về Biển Đông lần thứ 14 do Học viện Ngoại giao, phối hợp tổ chức cùng các đối tác đồng bảo trợ trong và ngoài nước, đã khai mạc tại Đà Nẵng với chủ đề “Biển Hòa Bình – Phục hồi bền vững”.
Ngày 12-13/9/2022, Viện Biển Đông, Học viện Ngoại giao đã phối hợp với Đại sứ quán Mỹ tại Hà Nội tổ chức Khóa học Nâng cao Năng lực Biển lần thứ hai thuộc khuôn khổ Trung tâm Ngoại giao Biển (MDC).
Ngày 23/9, Học viện Ngoại giao phối hợp với Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam tổ chức tọa đàm trực tuyến An ninh biển và Luật pháp quốc tế ở Biển Đông.
Ngày 19/8/2021, Học viện Ngoại giao phối hợp với Đại sứ quán Anh và Quỹ Konrad Adenauer Stiftung (KAS), Đức tại Hà Nội tổ chức Đối thoại Biển lần thứ 7 (trực tuyến) với chủ đề “Đánh giá các vấn đề biển đang nổi lên từ góc độ luật pháp quốc tế”.
Thông cáo báo chí: Bộ trưởng Quốc phòng Vương quốc Anh Robert Ben Lobban Wallace thăm và thảo luận tại Học viện Ngoại giao Việt Nam, ngày 22/7/2021)