30uschinaflag_904d1.jpg

 

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Jack Lew nói rằng cả hai nước đã cam kết hợp tác hơn nữa để tiến tới ký kết Thỏa thuận Đầu tư Song phương vốn đã được khởi động đàm phán cách đây 7 năm, và cho biết Trung Quốc đã cam kết hạn chế can thiệp vào các thị trường tiền tệ. Bắc Kinh cũng cam kết thả nổi hơn nữa tỷ giá hối đoái, mở cửa các thị trường vốn và cho phép các công ty dịch vụ tài chính nước ngoài được tiếp cận thị trường Trung Quốc nhiều hơn.

Hai nước cũng nhấn mạnh tới vấn đề hợp tác chống lại biến đổi khí hậu, những quan ngại chung về chương trình hạt nhân của Iran và Triều Tiên, cuộc chiến chống chủ nghĩa Hồi giáo cực đoan, và thúc đẩy sự phát triển của toàn cầu. Bắc Kinh và Washington đã cùng đưa ra một sáng kiến chung nhằm bảo vệ đại dương, đồng thời cam kết tăng cường nỗ lực nhằm chống lại việc buôn bán bất hợp pháp động vật hoang dã. Ngoại trưởng Mỹ John Kerry nói: “Ở đây, chúng ta có một cơ hội thực sự để cùng nhau giải quyết vấn đề bảo vệ và bảo tồn đại dương”, và nói thêm rằng đây có thể trở thành “trọng tâm trong mối quan hệ mới được định hình với Trung Quốc”. Bắc Kinh và Washington đang cùng nhau hợp tác nhằm xây dựng một khu bảo tồn trên biển tại Biển Ross ở Nam Cực.

Tuy nhiên, trong các cuộc trao đổi mà cả hai nước cho là “thành thực” và “thẳng thắn” tại Đối thoại Kinh tế và Chiến lược thường niên diễn ra ở Washington, Mỹ và Trung Quốc đã một lần nữa nhắc lại quan điểm khác nhau của mỗi nước về việc Trung Quốc theo đuổi các tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông và vấn đề an ninh mạng - những nguyên nhân chính làm xói mòn lòng tin giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Ngoại trưởng Kerry nói với các phóng viên rằng Mỹ vẫn “quan ngại sâu sắc” về các cuộc tấn công mạng, trong đó có nhiều cuộc tấn công lớn nhằm vào các máy tính của chính phủ Mỹ mà các quan chức Mỹ cho rằng do các hacker Trung Quốc thực hiện. Ngoại trưởng Kerry còn nói rằng quyền tự do di chuyển trên biển và trên không là “lợi ích quốc gia quan trọng” của Mỹ, ý ám chỉ quan ngại rằng một ngày nào đó Trung Quốc sẽ thiết lập một khu vực cấm quanh các bãi ngầm mà Trung Quốc đang tiến hành xây dựng đảo nhân tạo ở Biển Đông.

Nhà ngoại giao hàng đầu của Trung Quốc, Ủy viên Quốc vụ Dương Khiết Trì, cho rằng hai nước nên cùng nhau hợp tác trong lĩnh vực an ninh mạng và kêu gọi Washington phải “công bằng và khách quan” trong vấn đề Biển Đông. Ông nói rằng Trung Quốc nhấn mạnh “quyết tâm vững chắc” nhằm bảo vệ chủ quyền lãnh thổ và yêu cầu Mỹ cần tôn trọng điều này. Tuy nhiên, ông Dương Khiết Trì cũng nói thêm: “Quyền tự do hàng hải tại Biển Đông luôn được đảm bảo. Chúng tôi tin rằng sẽ không có vấn đề gì xảy ra với quyền tự do hàng hải trong tương lai. Chúng tôi hy vọng Mỹ có thể công bằng và khách quan để góp phần bảo đảm hòa bình và ổn định tại khu vực này”.

Trước đó, Tổng thống Barack Obama đã gặp ông Dương Khiết Trì cùng nhiều quan chức Trung Quốc khác và nêu ra những lo ngại về “các hành xử của Trung Quốc trong lĩnh vực an ninh mạng và an ninh biển” cũng như các chính sách đầu tư, công nghệ và tiền tệ của Bắc Kinh. Nhà Trắng cho biết Tổng thống Obama thúc giục Trung Quốc “thực hiện những bước đi cụ thể nhằm giảm căng thẳng”.

Chính sách “xoay trục” sang châu Á của Tổng thống Obama nhằm đối phó với sự trỗi dậy của Trung Quốc đã có thêm lực đẩy mới hôm 24/6, khi Thượng viện thông qua một dự luật quan trọng nhằm thúc đẩy ký kết Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) sau 6 tuần tranh cãi tại Quốc hội.

Ngoại trưởng Kerry tìm cách đánh giá thấp ý kiến của nhiều nhà phân tích rằng quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc đang xấu đi nhanh chóng. Ông nói: “Tôi cho rằng các bạn đã không hề nghe thấy điều gì dù chỉ là chút ít cho thấy quan hệ hai nước đang đi xuống nhanh chóng. Điều mà các bạn nhìn thấy là một mối quan hệ ngày càng đi lên với những lĩnh vực rõ ràng mà hai nước sẽ hợp tác. Mặc dù vậy, vẫn còn một số bất đồng giữa hai nước về cách tiếp cận đối với một vài vấn đề”.

Bộ trưởng Tài chính Lew cho hay Mỹ sẽ tiếp tục thúc đẩy Trung Quốc tiến tới thực hiện tỷ giá hối đoái do thị trường quyết định, thậm chí ngay cả khi Bắc Kinh đã cam kết chỉ can thiệp vào thị trường tiền tệ trong trường hợp xảy ra bất ổn. Ông Lew cho biết hai nước cũng đã cam kết trao đổi danh sách mới gồm các lĩnh vực sẽ không chịu sự ràng buộc của Hiệp định Đầu tư Song phương trong tương lai vào đầu tháng 9 tới. Ông nhấn mạnh rằng hai nước vẫn còn phải đàm phán lâu dài. Bắc Kinh hạn chế đầu tư nước ngoài trong một loạt lĩnh vực kinh tế, và Washington hy vọng rằng việc ký kết hiệp định đầu tư với Bắc Kinh sẽ mở cửa lĩnh vực tài chính và viễn thông của Trung Quốc.

Theo “Reuters” (ngày 24/6)

Mỹ Anh (gt)