Khá nhiều nước phản đối Trung Quốc tham gia TPP do sợ mất lợi thế trong vấn đề chi phí hàng hóa và nhân công so với Trung Quốc. Mỹ là một trong những nước phản đối Trung Quốc tham gia TPP mạnh mẽ nhất. Giới chức Mỹ đã nhấn mạnh yêu cầu rằng các nước thành viên phải đáp ứng những điều kiện như: tiêu chuẩn lao động nghiêm ngặt, vấn đề môi trường, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ và các tiêu chuẩn khác mà những nước như Trung Quốc hiện không đáp ứng được. 

Mặc dù Mỹ phản đối mạnh mẽ như vậy, song Trung Quốc vẫn rất quan tâm đến việc tham gia TPP. Mới đây, Tổng thống Obama cho biết các quan chức Trung Quốc đã tiếp xúc với Washington và ngỏ ý rằng Bắc Kinh không muốn bị loại khỏi TPP. Cùng lúc đó, nhiều chuyên gia cảnh báo rằng Trung Quốc đã thành lập các thể chế thay thế khác như: Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) và Ngân hàng Đầu tư Cơ sở Hạ tầng châu Á (AIIB) để thúc đẩy ảnh hưởng ở Thái Bình Dương, trong trường hợp không thể trở thành thành viên của TPP.

Nếu Trung Quốc và Mỹ tiếp tục đơn phương thúc đẩy các trật tự khu vực khi đó xung đột sẽ xuất hiện. Và vì vậy Mỹ nên để Trung Quốc tham gia TPP vì những lý do sau: 

Thứ nhất, Viện Peterson dự đoán nếu Trung Quốc tham gia TPP, xuất khẩu của Mỹ sẽ tăng 13%, tương đương 170 tỷ USD/năm, gần bằng 1% Tổng Sản phẩm quốc nội (GDP) của Mỹ. 
Thứ hai, các nước thành viên TPP sẽ được tiếp cận nhiều khu vực hơn trong nền kinh tế Trung Quốc vốn do các tập đoàn quốc doanh chi phối. Là một nền kinh tế đang chuyển đổi sang chuỗi giá trị, Trung Quốc sẽ hưởng lợi từ những khoản Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI). 

Thứ ba, tham gia TPP có thể thúc đẩy những cải cách nội bộ của Trung Quốc và điều đó có lợi cho thế giới. Chính phủ Trung Quốc đã xác định việc "thúc đẩy cải cách thị trường" là một chính sách ưu tiên. Triển vọng tham gia TPP có thể tạo lực đẩy cần thiết để Trung Quốc tiến hành những cải cách kinh tế ở khu vực nhà nước, trong lĩnh vực lao động và môi trường. 

Cuối cùng, TPP là cơ hội để các nước cùng nhau tạo ra một trật tự Thái Bình Dương hòa bình hơn.

Bài viết của nhà nghiên cứu Marcus Loh đăng trên Nhật báo "TODAY”

Thùy Anh (gt)