22/04/2011
Bài phân tích trên tờ “Liên hợp buổi sáng” của Singapore cho rằng vị thế của Trung Quốc ở Đông Á sẽ ngày càng cao hơn. Vì thế, cần lợi dụng thời kỳ Trung Quốc đang chủ trương giải quyết tranh chấp với các nước láng giềng bằng phương thức hòa bình, các nước cần sớm giải quyết tranh chấp với Trung Quốc, như vậy mới có thể tranh thủ được lợi ích ở mức cao nhất.
Những năm gần đây, với thực lực kinh tế là đầu tàu, sức mạnh tổng hợp của Trung Quốc ngày càng mạnh. Sức mạnh quân sự của Trung Quốc cũng dần tăng lên theo tiến trình hiện đại hóa ngày càng sâu sắc. Với ảnh hưởng của “thuyết đe dọa từ Trung Quốc”, sức mạnh quân sự của Trung Quốc ngày càng tăng nhanh đã dẫn đến sự lo ngại và bất an của một số nước láng giềng, đặc biệt là các nước có tranh chấp về lãnh thổ, lãnh hải với Trung Quốc như Ấn Độ, Nhật Bản và một số nước Đông Nam Á.
Từ năm 1949 đến nay, giữa Trung Quốc và một số nước láng giềng đã xảy ra chiến tranh cục bộ, có nguồn gốc từ tranh chấp biên giới như chiến tranh Trung-Ấn năm 1962, chiến tranh Trung-Nga ở đảo Damansky trên sông Ô Tô Lý giữa biên giới hai nước năm 1969, chiến tranh ở vùng biển Hoàng Sa giữa Trung Quốc và Việt Nam năm 1974 và chiến tranh biên giới giữa Trung Quốc và Việt Nam năm 1979. Tuy nhiên, từ khi Trung Quốc coi trọng quốc sách lấy xây dựng kinh tế là trung tâm trong thập niên 80 thế kỷ trước, Trung Quốc đã bắt đầu tìm kiếm biện pháp giải quyết tranh chấp chủ quyền lãnh thổ, lãnh hải với các nước láng giềng bằng đàm phán hòa bình chứ không phải xung đột vũ trang.
Về biên giới trên bộ, Trung Quốc là nước có đường biên giới trên bộ dài nhất và có nhiều nước láng giềng nhất, cũng là một trong những nước có tình hình biên giới phức tạp nhất trên thế giới, với đường biên giới trên bộ dài tổng cộng 22.000 km, tiếp giáp với 14 nước như Bắc Triều Tiên, Ấn Độ, Việt Nam, Nga... Trung Quốc đã thông qua phương thức đàm phán hòa bình ký hiệp ước hoặc hiệp định biên giới với 12/14 nước (trừ Ấn Độ và Butan), chiều dài biên giới đã hoạch định ổn thỏa, chiếm khoảng 90% tổng chiều dài biên giới. Trung Quốc vẫn đang trong tiến trình đàm phán với Ấn Độ và Butan, tuy không thể xác định khi nào sẽ thành công nhưng khả năng xảy ra xung đột vũ trang một lần nữa do tranh chấp biên giới giữa Trung Quốc và Ấn Độ là không đáng kể.
Tranh chấp chủ quyền trên bộ giữa Trung Quốc và các nước láng giềng xem ra không còn là vấn đề lo ngại, vấn đề chủ yếu hiện nay là tranh chấp lợi ích ở các khu vực lãnh thổ, lãnh hải và biển khơi với các nước láng giềng, cụ thể là vấn đề biển Hoa Đông giữa Trung Quốc-Nhật Bản và vấn đề biển Biển Đông giữa Trung Quốc và nhiều nước Đông Nam Á. So với vấn đề biển Hoa Đông, vấn đề Biển Đông bề ngoài xem ra phức tạp hơn nhưng trên thực tế không hẳn như vậy, vì Trung Quốc và các nước Đông Nam Á cuối cùng đã ký “Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông” năm 2002, các bên cam kết sẽ “thông qua hiệp thương và đàm phán hữu nghị, giải quyết tranh chấp ở Biển Đông bằng phương thức hòa bình”. Tuy tiến triển hạn chế nhưng ít nhất các bên đã đi đến nhận thức chung là giải quyết tranh chấp bằng phương thức hòa bình chứ không phải vũ lực, hơn nữa đã hình thành được văn kiện, tới đây chỉ cần tích cực thông qua nỗ lực ngoại giao chuyển hóa tinh thần văn kiện thành tính khả thi, như vậy thỏa thuận hay hiệp ước song phương hoặc đa phương có hiệu lực pháp lý sẽ có thể đạt được.
Trừ phi xảy ra sự kiện lớn xâm phạm đến lợi ích căn bản của Trung Quốc, chẳng hạn như nước ngoài xâm lược hay Đài Loan tuyên bố độc lập, nếu không, Trung Quốc - vốn đang rất cần môi trường hòa bình để tiếp tục phát triển kinh tế - sẽ không dễ dàng sử dụng vũ lực vì chiến tranh không hề có lợi cho kinh tế Trung Quốc.Vì thế, có lý do để tin tưởng vào việc Trung Quốc muốn giải quyết tranh chấp với các nước láng giềng bằng phương thức hòa bình.
Tuy nhiên, có một điểm mà các nước trong khu vực cần chú ý là tới đây, vị thế của Trung Quốc ở Đông Á - thậm chí ở cả châu Á - sẽ ngày càng cao hơn. Trung Quốc có khả năng trở thành cường quốc số một ở châu Á. Trung Quốc cũng sẽ đưa ra những quan điểm và chủ trương giải quyết tranh chấp với các nước láng giềng bằng phương thức hòa bình. Vì thế, các nước hoặc khu vực có tranh chấp với Trung Quốc cần sớm giải quyết tranh chấp với Trung Quốc, như vậy mới có thể tranh thủ được lợi ích ở mức cao nhất.
Theo Liên hợp buổi sáng (ngày 18/4)
Quốc Trung (gt)
Trong hai ngày 16-17/11/2022, Học viện Ngoại giao đã tổ chức các Hội thảo khoa học quốc tế về Biển Đông lần thứ 14 về chủ đề “Biển hoà bình – Phục hồi bền vững”.
Sáng ngày 16/11/2022, Hội thảo khoa học quốc tế về Biển Đông lần thứ 14 do Học viện Ngoại giao, phối hợp tổ chức cùng các đối tác đồng bảo trợ trong và ngoài nước, đã khai mạc tại Đà Nẵng với chủ đề “Biển Hòa Bình – Phục hồi bền vững”.
Ngày 12-13/9/2022, Viện Biển Đông, Học viện Ngoại giao đã phối hợp với Đại sứ quán Mỹ tại Hà Nội tổ chức Khóa học Nâng cao Năng lực Biển lần thứ hai thuộc khuôn khổ Trung tâm Ngoại giao Biển (MDC).
Ngày 23/9, Học viện Ngoại giao phối hợp với Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam tổ chức tọa đàm trực tuyến An ninh biển và Luật pháp quốc tế ở Biển Đông.
Ngày 19/8/2021, Học viện Ngoại giao phối hợp với Đại sứ quán Anh và Quỹ Konrad Adenauer Stiftung (KAS), Đức tại Hà Nội tổ chức Đối thoại Biển lần thứ 7 (trực tuyến) với chủ đề “Đánh giá các vấn đề biển đang nổi lên từ góc độ luật pháp quốc tế”.
Thông cáo báo chí: Bộ trưởng Quốc phòng Vương quốc Anh Robert Ben Lobban Wallace thăm và thảo luận tại Học viện Ngoại giao Việt Nam, ngày 22/7/2021)