ASEAN-South-China-Sea_CNNPH.jpg

Singapore, Chủ tịch luân phiên của ASEAN trong năm nay, đã đưa ra khẩu hiệu "Tự cường và Sáng tạo" làm phương châm chính thức của Hiệp hội. Tại cuộc thảo luận của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), ông Jose Tavares - Tổng vụ Hợp tác ASEAN Bộ Ngoại giao Indonesia - cho biết chương trình nghị sự của Hiệp hội sẽ được làm sáng tỏ trong những tháng tới tại Trung tâm Habibie ở Jakarta. Ông Jose nói: "Đề nghị của Indonesia đối với nước Chủ tịch ASEAN là Hiệp hội cần nhanh nhẹn, chủ động hơn. ASEAN thể hiện sự thụ động đối với nhiều vấn đề vừa qua. Nếu chúng tôi đề xuất một điều gì đó thì rất khó để có thể đi vào thực tế trong thời gian ngắn".

Ông Jose cho biết Indonesia là nước thành viên đầu tiên của ASEAN chủ động hợp tác trong cuộc khủng hoảng đang diễn ra tại bang Rakhine (Myanmar) và cuộc nổi dậy của người Hồi giáo tại thành phố Marawi (Philippines). Ông giải thích: "Để đối phó với những sự kiện như vậy, ASEAN cần tích cực, chủ động hơn và có sự lãnh đạo tập thể. Do đó, Indonesia sẽ không chỉ hành động mà còn tích cực phối hợp với các thành viên khác của ASEAN để giải quyết vấn đề”. Ông Jose nói thêm: "Nếu các quốc gia khác đưa ra những ý tưởng tốt, chúng ta phải hỗ trợ họ, đó là sự lãnh đạo tập thể chứ không chỉ một mình Indonesia”. Dưới sự lãnh đạo của Singapore, ASEAN cũng sẽ tập trung vào một hiệp ước dẫn độ áp dụng đối với tất cả các quốc gia thành viên và vấn đề này đã được Indonesia đề cập từ trước đó khá lâu. Ông Jose nói: "Indonesia ủng hộ sáng kiến này và chúng ta sẽ không chỉ nhìn thấy một hiệp định dẫn độ mà sẽ còn nhiều hiệp định dẫn độ khác của ASEAN".

Chống khủng bố, an ninh mạng, mạng lưới các thành phố thông minh, các thỏa thuận về thương mại điện tử và du lịch sẽ là những ưu tiên hàng đầu của ASEAN trong năm nay. ASEAN dự kiến sẽ đương đầu với nạn buôn bán người, khủng bố và bạo lực xuyên quốc gia trong năm 2018 và phải tập trung vào những điểm nóng tiềm năng trong khu vực bao gồm Biển Đông, Bán đảo Triều Tiên và các cuộc tranh chấp quyền lực lớn. Ông Jose nhận định: "Tôi cho rằng ASEAN phải chủ động, tích cực hơn không chỉ trong việc phòng ngừa mà còn trong việc phản ứng, đối phó và dự đoán những gì sẽ xảy ra trong khu vực và hơn thế nữa".

Ibrahim Almuttaqi - người đứng đầu Chương trình nghiên cứu của ASEAN thuộc Trung tâm Habibie - đã cảnh báo Hiệp hội phải xem xét các tình huống chính trị tại một số quốc gia thành viên như các cuộc bầu cử sắp tới ở Campuchia, Malaysia, Thái Lan và Indonesia. Trong cuộc thảo luận của ASEAN năm 2018, ông Ibrahim nói: "Năm tới, Thái Lan sẽ là Chủ tịch ASEAN, vì vậy nếu như có một cuộc bầu cử không thuận lợi ở Thái Lan thì đây sẽ là một vấn đề đối với ASEAN vào năm tới".

Do ASEAN cam kết với các giá trị về dân chủ và nhân quyền, nên Hiệp hội này có trách nhiệm chỉ ra và nếu cần thiết có thể xử phạt hoặc đình chỉ các quốc gia thành viên không đạt được các tiêu chuẩn đó. Ibrahim nói: "Về vấn đề người Rohingya, ASEAN đã im lặng và có lẽ Hiệp hội này sẽ đưa ra lập luận rằng đây là một vấn đề rất phức tạp. Tuy nhiên, nếu đó là một trường hợp về gian lận bầu cử hoặc vi phạm bầu cử, không có tự do báo chí ở các quốc gia mà tôi đã đề cập trước đó thì rất khó để ASEAN có thể im lặng mãi". Ông cũng cảnh báo rằng mối quan hệ giữa Singapore và Trung Quốc có thể ảnh hưởng đến vị thế của Hiệp hội. Trung Quốc đã không mời lãnh đạo Singapore đến dự lễ triển khai dự án "Vành đai và Con đường" diễn ra hồi tháng 5/2017 dù các nhà lãnh đạo ASEAN khác bao gồm cả Tổng thống Indonesia Joko Widodo(Jokowi) cũng được mời tham dự.

Theo Evi Fitriani - chuyên gia thuộc Trung tâm Tài nguyên Miriam Budiarjo tại Jakarta - một thách thức khác mà ASEAN sẽ phải đương đầu trong năm nay là sáng kiến "Vành đai và Con đường" của Trung Quốc. Trong cuộc thảo luận, bà nói rằng "thách thức ở đây là liệu ASEAN có cam kết đối với sáng kiến này hay không và chúng tôi cam kết điều đó như thế nào". Trung Quốc là một trong những đối tác thương mại và chính trị lớn nhất của ASEAN. Thông qua sáng kiến "Vành đai và Con đường", Trung Quốc có kế hoạch đầu tư vào các dự án cơ sở hạ tầng khổng lồ ở các nước láng giềng.

Theo “Jakarta Globe”

Anh Thư (gt)