Nhật báo “Quân Giải phóng”, cơ quan ngôn luận của Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA), đưa tin Tổng Bí thư kiêm Chủ tịch Quân ủy Trung ương Trung Quốc Tập Cận Bình đã đến thăm một căn cứ không quân ở phía Bắc sa mạc Gobi hôm 2/2. Thông tin trên trang này không nhắc đến tên cũng như vị trí của căn cứ không quân mà ông Tập Cận Bình đi thăm, nhưng giới phân tích quân sự suy đoán rằng ông Tập Cận Bình đã đến thăm căn cứ quân sự Đỉnh Tân nổi tiếng, nằm cách trung tâm phóng vệ tinh Tửu Tuyền ở tỉnh Cam Túc 75 km. Nhật báo “Quân Giải phóng” cho biết, trong chuyến thăm, Phó Chủ tịch Tập Cận Bình đã nhấn mạnh rằng ông luôn quan tâm đến các binh sĩ và sĩ quan, bao gồm các phi công, chuyên gia khoa học và kỹ sư, tại căn cứ này. Ông kêu gọi các quân nhân nỗ lực đóng góp vào quá trình hiện đại hóa các lực lượng quốc phòng của Trung Quốc. 

Trong khi đó, tại Nhật Bản, Thủ tướng Shinzo Abe đã có bài phát biểu trước 700 quân nhân tại một căn cứ không quân ở thành phố Naha thuộc tỉnh Okinawa, trong đó nhà lãnh đạo này đã kêu gọi các binh sĩ Nhật Bản bảo vệ đất nước chống lại “những sự khiêu khích”. Thủ tướng Abe nêu rõ: “Môi trường an ninh xung quanh đất nước chúng ta đang trở nên khốc liệt hơn bởi chúng ta đang đối mặt với những hành vi khiêu khích chủ quyền lãnh thổ của chúng ta. Tôi sẽ đi đầu quyết tâm chống lại những nguy cơ hiện hữu và bảo vệ cuộc sống và tài sản của nhân dân, cũng như đất đai, biển cả và bầu trời của chúng ta, bằng mọi giá”. Bên cạnh đó, Thủ tướng Abe cũng đến thăm một căn cứ của lực lượng bảo vệ bờ biển Nhật Bản. Các chuyên gia phân tích quân sự Trung Quốc lưu ý trong khi Thủ tướng Abe đến thăm một lực lượng trực tiếp liên quan đến công tác tuần tra vùng biển xung quanh quần đảo Điếu Ngư/Senkaku, thì Phó Chủ tịch Tập Cận Bình đi thăm một căn cứ quân sự ở vùng sâu vùng xa tận sa mạc phía Tây Bắc Trung Quốc - điều này chứng tỏ Bắc Kinh tỏ ra kiềm chế hơn để tránh leo thang căng thẳng quan hệ Trung-Nhật. 

Chuyên gia Antony Wong Dong nhận định: “Tôi nghĩ rằng Bắc Kinh muốn giảm bớt căng thẳng trong vụ tranh chấp quần đảo Điếu Ngư, thể hiện qua việc ông Tập Cận Bình không đi thăm Hạm đội Đông Hải, lực lượng giám sát vùng biển quanh quần đảo Điếu Ngư. So với bài phát biểu của ông Tập Cận Bình, những lời lẽ của Thủ tướng Abe và chuyến thăm của ông ấy ở Okinawa ‘hung hăng và khiêu khích’ hơn”. Trong khi đó, ông Nghê Lạc Hùng, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quyền lực biển và Chính sách Quốc phòng thuộc Đại học Khoa học Chính trị và Luật pháp Thượng Hải, cho rằng chuyến đi của ông Tập Cận Bình tới sa mạc Gobi là nhằm mục đích chuyển sự quan tâm từ quần đảo Điếu Ngư/Senkaku sang các vấn đề khác. Chuyên gia Nghê Lạc Hùng nhận định: “Trên thực tế, những phát biểu trước đó của Phó Chủ tịch Tập Cận Bình cũng như cuộc gặp của ông ấy với phái viên của Thủ tướng Abe, ông Natsuo Yamaguchi, thể hiện Trung Quốc muốn ngăn chặn leo thang tranh chấp quần đảo Điếu Ngư biến thành xung đột quân sự, và hy vọng có thể giải quyết cuộc tranh chấp này bằng các biện pháp hòa bình”. 

Theo “Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng” (ngày 3/2)

Vũ Hiền (gt)