15581578981_2716ba1af6_o.jpg

Hiệp định này xác định đường biên giới trải dài 9,45 km giữa Changi của Singapore và đảo Batam của Indonesia. Sự phê chuẩn này diễn ra sau 27 tháng kể từ khi hiệp định biên giới trên biển giữa hai nước được ký kết vào tháng 9/2014. Đáng chú ý là trong kỳ họp Quốc hội kéo dài 1 tháng, DPR chỉ phê chuẩn 2 dự luật, trong đó có hiệp định với Singapore, trong khi trì hoãn tới 40 dự luật khác. Vậy lý do nào khiến DPR thông qua Hiệp định này?

Là một quốc gia lớn nhất Đông Nam Á, Indonesia coi việc phê chuẩn Hiệp định trên có tầm quan trọng rất lớn bởi nó giúp phân định ranh giới trên biển nhằm mục đích bảo vệ chủ quyền và bảo tồn sự toàn vẹn lãnh thổ của mình. Hiện nay Indonesia đã giải quyết tất cả các ranh giới hàng hải song phương với Singapore, ngoài 1 ranh giới giữa đảo Bintan của Indonesia và đảo Pedra Branca của Singapore. Đảo Pedra Branca đòi hỏi Singapore phải có đàm phán đầu tiên nhằm phân định ranh giới với Malaysia sau khi đào nảy được Tòa trọng tài công lý quốc tế (ICJ) tuyên bố là thuộc chủ quyền của Singapore vào tháng 5/2008.

Hiệp định vừa được phê chuẩn là hiệp định trên biển thứ 3 giữa Singapore và Indonesia. Vào tháng 5/1973, dưới Chính quyền của Tổng thống Suharto và Thủ tướng Lý Quang Diệu, hai nước đã ký Hiệp định phân định biên giới trên biển dọc theo phần trung tâm của eo biển Singapore. Hiệp định này được Indonesia phê chuẩn vào tháng 12/1973, Singapore phê chuẩn vào tháng 8/1974. Tiếp đó vào tháng 3/2009, hiệp định phân định biên giới thứ hai tại phía Tây của eo biển Singapore, bao gồm vùng biển trải dài giữa bãi Sultan của Singapore và vùng biển Pulau Nipa của Indonesia. Hiệp định thứ hai này được cả hai bên phê chuẩn vào tháng 8/2010.

Mối quan hệ cá nhân tốt đẹp giữa Thủ tướng Lý Hiển Long và Tổng thống Susilo Bambang Yudhoyono và sau đó là Tổng thống Jokowi Widodo đã giúp cho hai nước nhanh chóng phê chuẩn Hiệp định phân định biên giới thứ 3. Hiệp định này được phê chuẩn chỉ 1 tháng sau khi hai nhà lãnh đạo có cuộc gặp hẹp đầu tiên vào tháng 11/2016. Sự dễ dàng và nhanh chóng trong việc phê chuẩn của Indonesia cũng có thể là nhờ sự ủng hộ về chính trị trong nước. Tình cảm dân tộc bùng phát trong xã hội Indonesia đòi hỏi chính phủ nước này phải đảm bảo Indonesia có đường biên giới xác định rõ ràng để bảo vệ chủ quyền và sự toàn vẹn lãnh thổ. Với hiệp định này, Indonesia có thể có điều kiện tốt hơn để bảo vệ các nguồn tài nguyên thiên nhiên và tránh rơi vào một tình huống mất lãnh thổ.

Đánh mất Timor Leste thông qua việc đòi độc lập và để hai đảo Sipadan, Ligitan thuộc về Malaysia qua phán quyết của ICJ vẫn ngập tràn trong ký ức lịch sử của nhiều người dân Indonesia. Chắc chắn, việc phê chuẩn Hiệp định phân định biên giới thứ 3 với Singapore phù hợp với mong muốn của công chúng Indonesia. Ngoài ra, việc phê chuẩn Hiệp định này cũng có thể liên quan đến mối quan tâm của Indonesia đối với an ninh của quần đảo Natuna và các vùng nước xung quanh. Thời gian qua, việc các tàu Trung Quốc thâm nhập vùng biển này và tiến hành đánh bắt cá trái phép đã làm Chính quyền Indonesia gặp nhiều lúng túng. Để chống lại kịch bản bị đe dọa chủ quyền, Indonesia không còn cách nào khác là phải nhanh chóng giải quyết bất cứ biên giới biển nào đang còn tranh cãi với các nước.

Ngoại giao biên giới biển là hòn đá tảng trong chính sách đối ngoại của Indonesia. “Hàng rào tốt làm nên láng giềng tốt”, và 3 hiệp định phân định biên giới trên biển với Singapore chính là hàng rào bảo vệ an ninh biển của Indonesia. Với đường biên giới trên biển được phân định rõ ràng, hai nước giờ có thể nhanh chóng tập trung tăng cường hợp tác trên các lĩnh vực khác, nhất là trong lĩnh vực kinh tế.

Theo “ISEAS”

Hùng Sơn (gt)