Trong cuộc trả lời phỏng vấn mới đây với hãng tin Tân Hoa Xã nhân kỷ niệm 10 năm thiết lập quan hệ đối tác chiến lược Trung Quốc-ASEAN, ông Khổng Huyễn Hựu cho rằng quan hệ giữa Trung Quốc và ASEAN đã có bước phát triển phi thường trong suốt 10 năm qua, cụ thể kim ngạch thương mại song phương đã tăng gấp 5 lần và đầu tư tăng gấp 3 lần, tạo ra một "thập kỷ hoàng kim". Ông Khổng Huyễn Hựu nhấn mạnh: "Chúng ta nên duy trì động lực phát triển và tiếp tục mở rộng hợp tác... đưa quyết tâm chính trị vào thực tiễn". Ông cũng đề xuất một số khía cạnh phát triển để tiếp tục tăng cường quan hệ giữa Trung Quốc và ASEAN, bao gồm thúc đẩy trao đổi thông tin chiến lược, tôn trọng mối quan ngại chính của mỗi bên, đẩy mạnh hơn nữa các hoạt động trao đổi cấp cao và trao đổi thông tin trong tất cả các lĩnh vực. Theo quan điểm của ông Khổng Huyễn Hựu, cần phải tạo ra "phiên bản nâng cấp" của Khu vực Mậu dịch Tự do Trung Quốc-ASEAN để phù hợp với mục tiêu thiết lập khu vực mậu dịch tự do trong toàn khu vực. Hai bên nên thúc đẩy việc thiết lập hệ thống giao thông gần bờ và ngoài khơi, đồng thời xây dựng nền tảng đầu tư và tài chính mới trong khu vực. Ngoài ra, hai bên nên tận dụng tốt quỹ hợp tác hàng hải Trung Quốc-ASEAN, tiếp tục tăng cường và củng cố cơ sở hữu nghị lâu dài giữa người dân hai bên.

Theo ông Khổng Huyễn Hựu, trọng tâm toàn cầu đang dịch chuyển sang châu Á và sự phát triển của quan hệ Trung Quốc-ASEAN đang trải qua những thay đổi ngày càng phức tạp và sâu sắc. Tương lai của quan hệ Trung Quốc-ASEAN phụ thuộc vào khả năng hai bên đảm bảo hợp tác dựa trên nền tảng không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau, giải quyết một cách hợp lý các thách thức nội bộ ở các nước và đối phó hiệu quả với các ảnh hưởng từ bên ngoài. Ông nói: "Chúng ta có thể đương đầu với các vấn đề nhạy cảm và khó khăn. Tuy nhiên, càng nhiều khó khăn phải đối mặt, chúng ta càng phải thúc đẩy sự phụ thuộc lẫn nhau, tăng cường quan hệ mật thiết và mở rộng lợi ích chung để đảm bảo sự phát triển lâu dài, lành mạnh và ổn định của hợp tác Trung Quốc-ASEAN".Đại sứ Trung Quốc cho rằng Trung Quốc và ASEAN có sự gần gũi về mặt địa lý, tương đồng về văn hóa, mối liên kết trong lịch sử và lợi ích gắn kết. Ông nhấn mạnh: "Trung Quốc là nước lớn bên ngoài đầu tiên tham gia Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ở Đông Nam Á. Trung Quốc cũng là quốc gia đầu tiên thiết lập quan hệ đối tác chiến lược với ASEAN và cũng là quốc gia đầu tiên khởi động và hoàn thành việc xây dựng Khu vực Mậu dịch Tự do (FTA) với ASEAN. Trong 10 năm qua, kể từ khi thiết lập quan hệ đối tác chiến lược, Trung Quốc và ASEAN luôn tăng cường sự tin cậy chính trị lẫn nhau, làm sâu sắc thêm sự hòa hợp về lợi ích và tăng cường trao đổi thân thiện".

Về tranh chấp ở Biển Đông, ông Khổng Huyễn Hựu cho biết Trung Quốc luôn giữ quan điểm rằng các cuộc hội đàm cần được tổ chức bởi các bên trực tiếp liên quan mà không có sự can thiệp từ bên ngoài, dựa trên cơ sở tôn trọng bằng chứng lịch sử và luật quốc tế. Ông nói: "Trung Quốc tán thành việc giải quyết một cách hòa bình các tranh chấp ở Biển Đông và sẽ luôn dựa vào nguyên tắc tạm gác lại các bất đồng và theo đuổi sự phát triển chung".Trung Quốc và ASEAN đang tiến hành các hành động mang tính xây dựng để thực thi Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở biển Đông (DOC) và thảo luận về Quy tắc Ứng xử ở Biển Đông (COC) nhằm đạt được đồng thuận trong việc bảo vệ môi trường biển, khoa học và công nghệ, an toàn hàng hải, cứu hộ và liên lạc hàng hải. Ông Khổng Huyễn Hựu nhấn mạnh: "Chúng tôi vẫn luôn tin rằng tranh chấp ở Biển Đông không phải là một vấn đề giữa Trung Quốc và ASEAN. Vấn đề này không nên và không thể ảnh hưởng đến hợp tác toàn diện Trung Quốc-ASEAN. Việc tiếp tục tăng cường hợp tác hàng hải sẽ giúp thúc đẩy sự hiểu biết và tin cậy lẫn nhau, tạo ra bầu không khí thuận lợi để giải quyết các tranh chấp. Chúng tôi hy vọng các bên liên quan sẽ ghi nhớ rằng hòa bình, ổn định và phát triển trong khu vực đòi hỏi nhiều hành động tích cực và mang tính xây dựng hơn". Trong khuôn khổ hợp tác Trung Quốc-ASEAN, ngài Đại sứ cho rằng sự tin cậy chính trị giữa Trung Quốc-Việt Nam đang tiếp tục được củng cố, hợp tác kinh tế và thương mại được tăng cường, trao đổi văn hóa được đưa vào thực tiễn và hợp tác thiết thực đã đạt được các kết quả tốt đẹp. Ông bày tỏ tin tưởng rằng quan hệ đối tác hợp tác chiến lược của Trung Quốc-Việt Nam sẽ tiếp tục được củng cố trong những năm tới. 

Theo Xinhua (ngày 22/9)

Lê Sơn (gt)