Theo báo Thái Lan "Dân tộc", các Ngoại trưởng ASEAN đã nhất trí sẽ thúc đẩy để sớm có kết luận về COC trong các cuộc họp giữa ASEAN và Trung Quốc cuối tháng này và đầu tháng tới. Cuộc gặp của các Ngoại trưởng ASEAN tại Hua Hin vừa qua được coi là một cuộc họp không chính thức nhằm chuẩn bị cho Hội nghị đặc biệt nhân kỷ niệm 10 năm hợp tác chiến lược ASEAN-Trung Quốc từ ngày 28-30/8 tại Bắc Kinh, Trung Quốc.

Hội nghị tại Bắc Kinh lần này sẽ chú trọng tới mối quan hệ đối tác trong vòng một thập kỷ qua và hướng tới việc tìm kiếm một giải pháp lâu dài cho những tranh chấp trên Biển Đông. Các Ngoại trưởng ASEAN đã nhấn mạnh tới tầm quan trọng về việc cả khối cần có tiếng nói chung và sự phối hợp về lập trường khi họ có các cuộc gặp với phía Trung Quốc.

Cuộc họp tại Bắc Kinh sẽ không chỉ tập trung vào vấn đề Biển Đông, mà còn chú trọng vào những khía cạnh khác trong quan hệ hợp tác giữa ASEAN và Trung Quốc. 

Quan chức Bộ Ngoại giao Thái Lan Sihasak Phuangketkeaw cho rằng ASEAN và Trung Quốc có mối quan hệ rất đa dạng, do vậy không nên để bất kỳ vấn đề đặc biệt nào xói mòn toàn bộ mối quan hệ hợp tác này.

Các quan chức cấp cao ASEAN và Trung Quốc sẽ tổ chức các cuộc tham vấn không chính thức về COC cũng như điểm lại việc thực hiện Tuyên bố ứng xử trên Biển Đông (DOC). Hai bên sẽ gặp nhau vào ngày 14 và 15/9 tại Tô Châu (Trung Quốc).

Cuộc gặp vào tháng 9 sẽ là một cuộc gặp nghiêm túc. Quan điểm của các Ngoại trưởng ASEAN là ASEAN muốn nhanh chóng có được COC, văn bản sẽ vượt trên những giới hạn của DOC và có sự ràng buộc về mặt pháp lý đối với những hoạt động trên vùng biển này. COC sẽ phải xây dựng được lòng tin giữa các bên liên quan. Cơ chế hoạt động của nó sẽ ngăn chặn xảy ra những vụ việc không mong muốn và trong trường hợp xảy ra thì sẽ có các biện pháp giảm bớt thiệt hại.B áo "Bưu điện Băng Cốc" dẫn lời Ngoại trưởng Inđônêxia Marty Natalegawa cho rằng Hội nghị hẹp lần này đã mang lại hy vọng mới cho việc hình thành COC, một cơ chế dựa trên luật pháp, để giải quyết các xung đột trên Biển Đông.

Ông Sihasak cho rằng Thái Lan, với tư cách là nước điều phối quan hệ ASEAN-Trung Quốc, đã gửi một thông điệp tới tất cả các Ngoại trưởng ASEAN rằng nước này muốn sớm có kết quả về vấn đề COC. ASEAN muốn các quan chức cao cấp của khối có được tiếng nói chung về COC, nhưng đó không phải là cơ hội để phản đối Trung Quốc. ASEAN sẵn sàng lắng nghe lập trường của phía Trung Quốc.

Duy Anh (th)