Đây là cuộc tham vấn lần thứ 3 trong vòng 12 tháng qua giữa Mỹ và Trung Quốc với chủ tịch Hội đồng Tham vấn là Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ về Đông Á – Thái Bình Dương Kurt Campbell và Thứ trưởng Ngoại giao Thôi Thiên Khải tại Viện Hải quân Mỹ ở Annapolis, Maryland. Đối thoại lần này diễn ra ngay sau khi Mỹ và Bắc Triều Tiên tổ chức cuộc gặp lần thứ nhất về giải trừ chương trình vũ khí hạt nhân của Bình Nhưỡng và viện trợ nhân đạo kể từ sau cái chết của cựu lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong –Il. Theo Phó Viện trưởng Viện quan hệ Quốc tế Hiện đại thuộc Đại học Thanh Hoa, là những nền kinh tế lớn nhất và lớn thứ 2 thế giới, Mỹ và Trung Quốc ngày càng có chung nhiều lợi ích tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Theo tuyên bố mà Bộ Ngoại Giao Mỹ đưa ra:

(1) Mỹ - Trung đã thảo luận nhiều vấn đề cấp thiết tại khu vực với “sự chú ý đặc biệt” đối với Bắc Triều Tiên và Myanmar, cũng như thảo luận mang tính xây dựng đối với sự phát triển khu vực châu Á – Thái Bình Dương.

(2) Mỹ đã cam kết hợp tác để xây dựng quan hệ đối tác hợp tác với Trung Quốc và hoan nghênh Trung Quốc đóng vai trò tích cực và chủ động hơn trong các vấn đề toàn cầu.

(3) Mỹ - Trung cũng thảo luận về mục tiêu Vòng Đối thoại Kinh tế Chiến lược và Đối thoại an ninh Chiến lược cũng như Tham vấn về trao đổi nhân dân tới.

(4) Mỹ nhấn mạnh ủng hộ việc tăng cường vai trò các thể chế khu vực tại châu Á và mong muốn hợp tác với Trung Quốc nhằm thúc đẩy mục tiêu này. Trong bối cảnh hiện nay, Mỹ - Trung cần thảo luận cách thức để hai nước thúc đẩy hợp tác hơn nữa trong ứng phó với các thách thức khu vực.

Ông Douglas Paal, Phó Chủ tịch Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Carnegie cho rằng đàm phán 6 bên gồm Trung Quốc, Mỹ, Nga, Nhật Bản, Hàn Quốc và Bắc Triều Tiên cũng đã được thảo luận trong suốt cuộc gặp với mục đích kêu gọi các bên tuân thủ thỏa thuận ngày 29/2. Theo thỏa thuận đó, Bắc Triều Tiên sẽ cho phép sự quay trở lại của các thanh sát viên Cơ quan Nguyên tử Quốc tế (IAEA) nhằm đổi lấy lương thực từ Mỹ.  Theo Nhật báo NK tại Seoul, ngày 12/3/2012, Thứ trưởng Bộ Ngoại Giao Bắc Triều Tiên Ri Yong-ho cho biết Bắc Triều Tiên sẽ sớm cho phép các thanh sát viên của IAEA quay trở lại Bắc Triều Tiên. Tờ Chosun Ilbo trích nguồn tin ngoại giao cũng cho biết TTh Mỹ Barack Obama sẽ đi thăm khu vực giải trừ quân bị khi tới Hàn Quốc để tham dự Thượng đỉnh an toàn hạt nhân tại Seoul (26-27/3/2012). Mỹ đã đóng quân tại Hàn Quốc kể từ sau chiến tranh 1950-1953 với BTT và hiện quân sĩ Mỹ đóng tại Hàn Quốc lên tới 28.500. Giáo sư Shi Yinhong, chuyên gia nghiên cứu Mỹ tại Đại học Nhân dân Trung Quốc, Bắc Kinh nhận định việc tăng trao đổi trực tiếp giữa Mỹ và Bắc Triều Tiên đang đặt Hàn Quốc vào thế khó bởi theo ông Obama điều kiện để đối thoại Mỹ - Bắc Triều Tiên là Bắc Triều Tiên trước hết phải đối thoại nghiêm túc với Hàn Quốc. Tuy nhiên, đối thoại Mỹ - Bắc Triều Tiên sẽ không làm giảm căng thẳng giữa Bắc Triều Tiên và Hàn Quốc khi Bình Nhưỡng đang muốn ảnh hưởng tới bầu cử tổng thống Hàn Quốc vào cuối năm nay bởi Bắc Triều Tiên hy vọng sẽ có Tổng thống Hàn Quốc giống như Kim Dae-jung, người thông qua chính sách “Ánh dương” đối với Bắc Triều Tiên. Ông Dean Cheng, chuyên gia nghiên cứu châu Á thuộc Quỹ Heritage cho biết ông nghi ngờ về việc có nhiều tiến triển lớn sẽ đạt được trong đàm phán 6 bên bởi vấn đề Syrian đang là ưu tiên lớn hơn./.

Theo Chinadaily (ngày 14/3)

Vũ Hiền (gt)