Đô đốc Harry Harris phát biểu tại một hội nghị về hải quân ở Australia cho biết vùng Biển Đông vốn nổi tiếng về vẻ đẹp thiên nhiên của những dãy đảo nhỏ và rặng san hô, nhưng trong vài tháng qua vẻ đẹp đó đang mất dần do việc Trung Quốc bơm cát xây đắp các đảo nhân tạo, rồi sau đó đổ bê tông kiên cố. Trung Quốc rõ ràng đang sử dụng các máy hút và cần trục để kiến tạo một bức “Trường Thành cát” ở Biển Đông, gây ra những mối quan ngại nghiêm túc của cộng đồng thế giới về tham vọng lãnh thổ của nước này. Tư lệnh Bộ Chỉ huy Thái Bình Dương của Mỹ cảnh báo chiến dịch san lấp và bồi đắp của Trung Quốc ở Biển Đông đã và đang diễn ra ở cấp độ nhanh chưa từng có. Đây là những hành động càng làm gia tăng mối quan ngại trong khu vực.

Trước những hành động này của Trung Quốc, Đô đốc Harry Harris kêu gọi tất cả các bên có tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông hãy nghiêm túc tuân thủ Tuyên bố Ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) năm 2002, trong đó các bên cam kết tự kiềm chế các hành động làm phức tạp hoặc leo thang căng thẳng, gây ảnh hưởng tới hòa bình và ổn định của khu vực. Tư lệnh Bộ Chỉ huy Thái Bình Dương của Mỹ cho rằng cách hành xử của Trung Quốc sẽ đưa khu vực này hướng tới đối đầu hay hợp tác. Theo Đô đốc Harris, Hải quân Mỹ đã và đang trong quá trình tái bố trí lại lực lượng, theo đó bố trí 60% sức mạnh hải quân tại Thái Bình Dương vào năm 2020. Viên Đô đốc này khẳng định Mỹ có lợi ích quốc gia trong việc tìm kiếm một giải pháp cho cuộc tranh chấp tại vùng biển có vai trò sống còn đối với giao thương quốc tế này.

Trước đó, ngày 30/3, hãng tin Bloomberg đăng phát biểu của cựu Ngoại trưởng Mỹ Henry Kissinger, người được coi là kiến trúc sư cho chuyến thăm “lịch sử” của Tổng thống Richard Nixon sang Trung Quốc năm 1972 góp phần đưa quan hệ Mỹ-Trung xích lại gần nhau, kêu gọi Mỹ và Trung Quốc nên từ bỏ khẩu chiến để bắt đầu tiến trình đối thoại tháo ngòi nổ và giảm thiểu tính cấp bách của cuộc tranh luận về tranh chấp ở Biển Đông. Theo ông Kissinger, các cuộc đối thoại giữa Mỹ và Trung Quốc để làm dịu căng thẳng ở Biển Đông có thể tiến hành vào tháng 9 tới khi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình thăm Mỹ và có các cuộc hội đàm tại Nhà Trắng với Tổng thống Barack Obama.

Theo The Washington Times

Thùy Anh (gt)