Tân Hoa xã gần đây thừa nhận rằng rạn nứt Mỹ-Trung trong vấn đề Biển Đông đã làm gia tăng căng thẳng trong khu vực, song chỉ là “một đoạn” (an episode) trong quan hệ Mỹ-Trung chứ không là điểm xung đột hoặc đáng lo ngại cho nhiều người. Vào thời điểm mà tương lai và số phận của cả Mỹ và Trung Quốc gắn chặt với nhau thì điều cần thiết là hai nước cần luôn nhìn vào bức tranh lớn hơn và tránh những căng thẳng có thể giải quyết được lại biến thành mồi lửa nguy hiểm.

Đằng sau những lời này, rõ ràng là Trung Quốc không thể đối phó được với việc có quá nhiều kẻ thù cùng một lúc và khi quá nóng ở một mặt trận này thì Trung Quốc cần phải kết bạn ở mặt trận khác theo cách mà Chủ tịch Tập Cận Bình nói là phải nấu thật chậm món nổi tiếng súp hải sản với thịt ngon đến mức “đức Phật không thể kìm lòng mà vượt rào”.

Tại hội nghị Mặt trận Lao động thống nhất, một tổ chức của Đảng Cộng sản Trung Quốc làm nhiệm vụ kết nối giữa Đảng Cộng sản và các tổ chức ngoài Đảng, bao gồm các doanh nhân như Jack Ma’ Alibaba, những người Tây Tạng, Duy Ngô Nhĩ và “đồng bào” Đài Loan, Chủ tịch Tập Cận Bình đã nói với những người bạn “trong nước” rằng khi kết bạn không được vội vã như nấu món ăn nhanh mà phải có những nỗ lực chân thành như đang nấu chậm rãi món súp hải sản với thịt nổi tiếng của Trung Quốc. Những người bạn phải được đối xử như những nỗ lực để làm các món ăn, với những cuộc đối thoại, trợ giúp và chú ý sự tôn trọng, bình đẳng và chân thành.

Những người láng giềng “bên ngoài” của Trung Quốc cần phải “lắng nghe” Bắc Kinh vì họ có thể bị “nấu” lâu dài. Những tháng gần đây Trung Quốc đã quá hiếu chiến tại Biển Đông và mở rộng vùng nước lãnh thổ của mình thêm gần 1,000 km. Bắc Kinh đã giả vờ giận dữ khi Washington cử máy bay trinh sát hàng hải P-8i giám sát sự triển khai của Trung Quốc tại khu vực, tuy nhiên hành động cải tạo đảo của Trung Quốc vẫn cứ tiếp tục.

Với phương châm tấn công là biện pháp phòng thủ tốt nhất, Liang Fang, giáo sư Đại học Quốc phòng Trung Quốc đã mạnh mẽ cáo buộc Mỹ phát động chiến lược xoay trục về châu Á để bao vây và cấu kết với các đồng minh Nhật và Philippines để chống lại Trung Quốc. Dù nói rằng những nỗ lực cải tạo đảo và bãi đá tranh chấp tại Biển Đông sẽ làm giảm sự triển khai sức mạnh của Mỹ trong khu vực nhưng ông ta lại nhấn mạnh Biển Đông là điểm nóng chiến lược quyết định trật tự thế giới mới. Nói cách khác, Bắc Kinh đang chiến đấu để thống trị các nước láng giềng gần gũi và chặn đứng sự can thiệp của Mỹ trong bất kỳ tình huống nào.

Đồng thời mạng Sina.com cũng giới thiệu “slide show” loạt các bức tranh về một nữ thủy thủ xinh đẹp (mà khả năng là người mẫu đóng thế) đang tưới vườn cây trên một đảo ở Biển Đông với dòng chữ “ Phấn khởi với những kết quả tại đảo Yongshu: Xây dựng nhà kính trồng rau và cây ăn quả”. (Yongshu - cách Trung Quốc gọi Đá Chữ Thập- ND).

Điều này có nghĩa Trung Quốc đã thành công trong việc thiết lập sự hiện diện xa bờ biển của mình và giờ là bước tiếp theo: kết bạn. Phó Chủ tịch Quân ủy Trung Ương Trung Quốc Phạm Trường Long trong chuyến thăm Mỹ và gặp Bộ Trưởng Quốc phòng Mỹ A. Carter đã tuyên bố rằng hai dân tộc cần đứng lên cao hơn để nhìn vào tương lai xa hơn bằng việc chú ý tới người khác, những vấn đề khu vực và quốc tế quan trọng hơn.

Trong khi nói chuyện với Mỹ về Biển Đông thì Bắc Kinh cũng đang “nấu” Tokyo. Trung Quốc và Nhật sẽ hoàn tất thỏa thuận xác định quy trình liên lạc giữa các tàu hải quân và máy bay quân sự trong những trường hợp đụng độ không mong đợi để giảm rủi ro đối đầu. Đó là một cách kết bạn mà không cần bất kỳ tuyên bố chủ quyền nào.

Với Ấn Độ, Bắc Kinh muốn có thêm thời gian. Trong khi khước từ đề nghị của Thủ tướng N. Modi về trao đổi bản đồ đường kiểm soát thực tế (LAC), một động thái có lẽ hợp lý nhất, Bắc Kinh lại bắt đầu nói về “nước sốt” mới, nghĩa là các biện pháp toàn diện. Huang Xilian, một quan chức Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã nói với nhóm phóng viên Ấn Độ tại Bắc Kinh rằng “Chúng ta cần tìm kiếm các biện pháp toàn diện, không chỉ kiểm soát và quản lý biên giới để đảm bảo hòa bình và yên tĩnh dọc theo biên giới”.

Nhưng liệu Ấn Độ có bị “nấu” để trở thành “người bạn” của Trung Quốc khi bản đồ LAC không được trao đổi?

Theo the pioneer

Văn Cường (gt)