Ngày 8/9, theo thông cáo báo chí về Cuộc họp lần thứ 5 Ủy ban Chỉ đạo hợp tác Việt - Trung trên trang web Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết hai nước đã nhất trí:

(1) Giải quyết tranh chấp trên biển thông qua đàm phán và tham vấn hữu nghị, hòa bình;

(2) Tăng cường nỗ lực đẩy nhanh đàm phán và đề xuất giải pháp mà hai bên có thể chấp nhận được về vấn đề này và cam kết nỗ lực hết sức để ký được thỏa thuận trong thời gian sớm nhất có thể.

Các nhà phân tích cho rằng còn quá sớm để dự đoán liệu hai nước có thể giải quyết vấn đề này trong thời gian sớm không. Chuyên gia Chu Hảo, chuyên nghiên cứu về Việt Nam thuộc Viện quan hệ quốc tế đương đại Trung Quốc cho biết “Nhất trí ký thỏa thuận đã cho thấy phần nào sự chân thành từ phía Việt Nam nhưng thỏa thuận như vậy cần phải xem xét kỹ vì Việt Nam đã có tiền lệ nuốt lời trong quan hệ với Trung Quốc trước đây” và “Trung Quốc sẵn sàng ký thỏa thuận với Việt Nam để giải quyết tranh chấp trên biển cho thấy TQ rất chân thành trong thể hiện sự phát triển hòa bình”.

Trung Quốc đã khẳng định chủ quyền không thể tranh cãi tại Biển Đông và mục đích của Trung Quốc giải quyết tranh chấp trên khuôn khổ song phương. Philippines, Malaysia, Brunei và Việt Nam cũng tuyên bố chủ quyền đối với một số đảo và bãi ngầm tại khu vực giàu dầu khí thuộc Biển Đông và đang tìm kiếm sự ủng hộ của Mỹ.

Theo Reuters, đồng thuận đạt được giữa Trung Quốc và ASEAN trong tháng 7/2011 về thực hiện DOC 2002 và DOC ký năm 2002 đều là những thỏa thuận không mang tính ràng buộc. Do đó trong chuyến thăm chính thức Trung Quốc của Tổng thống Philippines tuần trước, cả Philippines và Trung Quốc đã nhất trí cần phải có thỏa thuận mang tính ràng buộc tại Biển Đông. Cuộc họp lần thứ 5 tại Hà Nội dưới sự chủ trì của Phó Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân và Ủy viên Quốc Vụ Viện Trung Quốc Đới Bỉnh Quốc được xem là mở đường cho chuyến thăm Trung Quốc của Tổng bí thư mới Việt Nam Nguyễn Phú Trọng dự kiến vào cuối năm 2011.

Tại cuộc gặp, hai bên cũng đã thảo luận về các kế hoạch hợp tác giai đoạn tới và nhất trí tăng cường phối hợp trong các vấn đề khu vực và thúc đẩy quan hệ Trung Quốc - ASEAN. Ủy viên Quốc Vụ Viện Trung Quốc cũng tới chào Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng. Tại buổi gặp, Tổng bí thư Việt Nam cho biết việc xây dựng quan hệ hữu nghị và hợp tác với Trung Quốc luôn là ưu tiên trong chiến lược dài hạn của Việt Nam. Việt Nam mong muốn hợp tác với Trung Quốc nhằm tăng cường niềm tin giữa hai bên, thúc đẩy hợp tác toàn diện và giải quyết phù hợp tranh chấp tại Biển Đông./.

Thanh Hà (gt)