14/06/2011
Thực trạng to tiếng và đôi lúc xung khắc về chủ quyền tại Biển Đông không phải là điều gì mới mẻ. Tuy nhiên, một vài nước ở Đông Nam Á đang có tiếng nói ngày càng lớn hơn trước những hành động ngày càng ngang ngược của Trung Quốc tại khu vực đang tranh chấp.
Các nước trong khu vực không thể đối chọi với Bắc Kinh trên phương diện quân sự, nhưng họ cũng không muốn cho qua và không muốn mất lãnh thổ trên biển. Quốc tế hóa tranh chấp, bao gồm cả việc khuyến khích sự hiện diện của Mỹ ở khu vực, là một cách để bảo vệ lợi ích của họ. Ian Storey, nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Đông Nam Á Xinhgapo, nhận định: "Tôi ngày càng thấy muốn dùng từ gây hấn hơn là từ quyết đoán trong việc mô tả hành vi của Trung Quốc ở Biển Đông”.
Manila đã cáo buộc Bắc Kinh vi phạm Tuyên bố về Cách ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) sau khi Trung Quốc cho đóng cọc, đặt phao nổi và để lại vật liệu xây dựng gần bờ Douglas Amy. Trong khi đó, phía Trung Quốc cho rằng Manila đang vi phạm chủ quyền của mình, rằng vật liệu này là để phục vụ các mục đích khoa học trên lãnh thổ của mình và họ không có ý định chiếm giữ các bãi đá. Tuy nhiên, ông Euan Graham, nhà nghiên cứu từ Chương trình Nghiên cứu Quân sự tại Trường Nghiên cứu Quốc tế S. Rajaratnam tại Xinhgapo nhận định: “Bất luận đó là bước đi quân sự hay không, thì chỉ riêng việc xây dựng trên khu vực trước đây để trống cũng đã là vi phạm DOC”.
Một vấn đề khác tồn tại là không phải thành viên nào trong ASEAN cũng có tranh chấp chủ quyền tại Biển Đông. Ngoài Việt Nam, Philíppin, Malaixia và Brunây, các quốc gia khác như Thái Lan, Mianma và Lào, không tuyên bố có chủ quyền tại khu vực này. Những nước này không thấy có ít động lực để thách thức Bắc Kinh về vấn đề này trong bối cảnh Trung Quốc hiện là đối tác mậu dịch ngày càng quan trọng cho tất cả các nước trong khu vực.
Tang Siew Mun, Giám đốc Chính sách Đối ngoại và Nghiên cứu An ninh, tại Viện Chiến lược của Malaixia và Nghiên cứu Quốc tế, cho rằng các nước tuyên bố có chủ quyền sẽ phải đàm phán, thống nhất được một thỏa thuận, tức là tất cả các thành viên ASEAN không cần phải tham gia. Ông nói: “Nếu ASEAN tham gia, điều đó có thể gây cản trở sự tiến bộ vì Trung Quốc có thể xem hành động này như một sự khiêu khích, trong đó ASEAN thông đồng để thách thức Trung Quốc”.
Trong một diễn biến khác, Philíppin tuyên bố về một cuộc tập trận chung với Mỹ vào cuối tháng 6 này để khẳng định nguyên tắc "tự do hàng hải" nhưng không liên quan đến "căng thẳng Biển Đông".
Báo "Philstar" của Philíppin ngày 12/6 trích lời phát ngôn viên của Hải quân nước này, ông Jose Miguel Rodriguez, nói cuộc diễn tập với Mỹ sẽ bắt đầu ngày 28/6. Phía Philíppin cũng cho biết tàu khu trục USS Chung-Hoon của Mỹ, do Trung tá Stephen S. Erb chỉ huy sẽ tham gia cuộc tập trận mang tên CARAT (tức là Phối hợp Sẵn sàng ra khơi và Huấn luyện). Philíppin cho biết cuộc tập trận CARAT có mục tiêu nêu cao nguyên tắc tự do hải hàng trong vùng. Philíppin cũng nói kế hoạch diễn tập đã được lên từ năm ngoái. Dù không cho biết địa điểm tập trận, truyền thông Philíppin trích lời hải quân nước này nói rằng chắc chắn nơi đó sẽ là vùng biển Sulu và phụ cận.
Theo BBC
Vũ Hiền (gt)
Trong hai ngày 16-17/11/2022, Học viện Ngoại giao đã tổ chức các Hội thảo khoa học quốc tế về Biển Đông lần thứ 14 về chủ đề “Biển hoà bình – Phục hồi bền vững”.
Sáng ngày 16/11/2022, Hội thảo khoa học quốc tế về Biển Đông lần thứ 14 do Học viện Ngoại giao, phối hợp tổ chức cùng các đối tác đồng bảo trợ trong và ngoài nước, đã khai mạc tại Đà Nẵng với chủ đề “Biển Hòa Bình – Phục hồi bền vững”.
Ngày 12-13/9/2022, Viện Biển Đông, Học viện Ngoại giao đã phối hợp với Đại sứ quán Mỹ tại Hà Nội tổ chức Khóa học Nâng cao Năng lực Biển lần thứ hai thuộc khuôn khổ Trung tâm Ngoại giao Biển (MDC).
Ngày 23/9, Học viện Ngoại giao phối hợp với Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam tổ chức tọa đàm trực tuyến An ninh biển và Luật pháp quốc tế ở Biển Đông.
Ngày 19/8/2021, Học viện Ngoại giao phối hợp với Đại sứ quán Anh và Quỹ Konrad Adenauer Stiftung (KAS), Đức tại Hà Nội tổ chức Đối thoại Biển lần thứ 7 (trực tuyến) với chủ đề “Đánh giá các vấn đề biển đang nổi lên từ góc độ luật pháp quốc tế”.
Thông cáo báo chí: Bộ trưởng Quốc phòng Vương quốc Anh Robert Ben Lobban Wallace thăm và thảo luận tại Học viện Ngoại giao Việt Nam, ngày 22/7/2021)