18/12/2024
Ngày 21/9/2024, bốn nước Nhóm Bộ Tứ (QUAD) đã tổ chức hội nghị thượng đỉnh lần thứ 6 (QUAD6) tại Wilmington, Mỹ.
Các tuyên bố cấp cao của QUAD | Các thành tố | Điều chỉnh với giai đoạn trước |
3/2021 | - Khẳng định cam kết thúc đẩy trật tự dựa trên luật lệ, tự do và rộng mở, ủng hộ tự do hàng hải, hàng không, giải quyết hoà bình tranh chấp - Ủng hộ vai trò trung tâm và thống nhất của ASEAN cũng như tầm nhìn Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương của ASEAN; - Đề cao vai trò của UNCLOS, thúc đẩy hợp tác an ninh biển, duy trì trật tự biển dựa trên luật lệ ở Hoa Đông và Biển Đông[11] | - Hội nghị Thượng đỉnh đầu tiên |
9/2021 | - Thúc đẩy trật tự dựa trên luật lệ, tự do và rộng mở dựa trên luật pháp quốc tế; ủng hộ tự do hàng hải, hàng không, giải quyết hoà bình tranh chấp. - Hoan nghênh Chiến lược của EU về Hợp tác ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, tái khẳng định ủng hộ đối với vai trò trung tâm của ASEAN và AOIP - Sáng kiến: (i) Đối tác Vaccine Quad và Nhóm Chuyên gia Vaccine Quad; (ii) Nhóm Phối hợp cơ sở hạ tầng Quad và Cơ sở hạ tầng chất lượng cao; (iii) Quad Fellowship; (iv) Chuỗi Cung ứng Chất bán dẫn; (v) Mạng lưới 5G và Open-RAN; (vi) các sáng kiến giải quyết và ứng phó với biến đổi khí hậu. - Đề cao việc tuân thủ luật pháp quốc tế và UNCLOS đối với trật tự biển dựa trên luật lệ ở Biển Đông và Biển Hoa Đông.[12] | - Nội dung tương tự với Thượng đỉnh lần đầu tiên; - Đề ra nhiều sáng kiến mới về hạ tầng và kết nối; chú trọng vào an ninh phi truyền thống thông qua sáng kiến hỗ trợ vaccine cho các nước trong khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương để chiến đấu với đại dịch Covid-19. |
3/2022 | - Nhất trí rằng bất kỳ nỗ lực đơn phương nào nhằm thay đổi nguyên trạng bằng vũ lực đều không được chấp nhận ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương - Thúc đẩy hơn nữa các nỗ lực hướng tới hiện thực hóa "Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở.[13] |
|
5/2022 | - Ủng hộ mạnh mẽ tự do hàng hải, hàng không, giải quyết hòa bình các tranh chấp, không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực hay bất kỳ nỗ lực đơn phương nào nhằm thay đổi nguyên trạng, vì hòa bình, ổn định và thịnh vượng ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. - Ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN và AOIP, Chiến lược của EU về Hợp tác ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. - Phản đối mạnh mẽ các hành động cưỡng ép hoặc đơn phương nhằm thay đổi nguyên trạng và gia tăng căng thẳng trong khu vực, như quân sự hóa các thực thể tranh chấp, sử dụng tàu hải cảnh và dân binh biển một cách nguy hiểm, quấy rối các hoạt động khai thác của các quốc gia khác. - Đề cao việc tuân thủ luật pháp quốc tế, đặc biệt là UNCLOS trong giải quyết các thách thức đối với trật tự biển dựa trên luật lệ ở Biển Đông và Biển Hoa Đông - Đưa ra các sáng kiến trên nhiều lĩnh vực, bao gồm y tế, cơ sở hạ tầng, biến đổi khí hậu, an ninh mạng, mạng lưới kết nối sóng radio mở (RAN), đặc biệt là Sáng kiến Đối tác Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương về Nhận thức Hàng hải (IPMDA) nhằm ứng phó với thiên tai và IUU.[14] | - Lần đầu tiên Tuyên bố chung Thượng đỉnh Quad lên tiếng phản đối đe dọa sử dụng vũ lực, đơn phương thay đổi nguyên trạng trong khu vực Ấn Độ Dương - TBD, (ám chỉ các hoạt động của Trung Quốc nhưng không nhắc tên trực tiếp đến Trung Quốc). - Nhấn mạnh tầm quan trọng của tuân thủ luật pháp quốc tế và UNCLOS. - Đưa ra Sáng kiến Nhận thức Hàng hải (PMDA). |
5/2023 | - Tái khẳng định cam kết đối với một Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở, bao trùm và kiên cường. - Ủng hộ nhất quán vai trò trung tâm của ASEAN và AOIP; cam kết hợp tác với các quốc đảo Thái Bình Dương và khu vực Ấn Độ Dương. - Phản đối mạnh mẽ các hành động gây bất ổn nhằm thay đổi nguyên trạng bằng vũ lực hoặc cưỡng ép; quan ngại sâu sắc đối với việc quân sự hóa các thực thể tranh chấp, sử dụng nguy hiểm các tàu hải cảnh và dân quân biển, cũng như các hành động quấy rối động khai thác tài nguyên của các quốc gia khác. - Nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tuân thủ luật pháp quốc tế, đặc biệt là UNCLOS, trong việc giải quyết các thách thức trên biển, bao gồm Biển Đông và Biển Hoa Đông. - Đưa ra các sáng kiến trên nhiều lĩnh vực, bao gồm y tế, cơ sở hạ tầng, biến đổi khí hậu, công nghệ (thiết lập mạng thông tin Open RAN ở Palau).[15] | - Tiếp tục lên tiếng phản đối các hành động nhằm thay đổi nguyên trạng ở Biển Đông nhưng không nhắc trực tiếp đến Trung Quốc; tiếp tục nhấn mạnh tầm quan trọng của tuân thủ luật pháp quốc tế và UNCLOS. |
9/2024 | - Tái khẳng định cam kết đối với một Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và cởi mở, bao trùm và kiên cường. - Ủng hộ nhất quán vai trò trung tâm của ASEAN và AOIP; cam kết hợp tác với các quốc đảo Thái Bình Dương và khu vực Ấn Độ Dương. - Quan ngại sâu sắc về tình hình Biển Đông và Hoa Đông; quân sự hóa các đảo và bãi đá đang tranh chấp cũng như các động thái cưỡng ép và đe dọa ở Biển Hoa Đông và Biển Đông, lên án việc sử dụng nguy hiểm các tàu hải cảnh và tàu dân binh biển và phản đối việc can thiệp và sách nhiễu hoạt động khai thác tài nguyên biển của các quốc gia khác. - Nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tuân thủ luật pháp quốc tế, đặc biệt là UNCLOS, trong việc giải quyết các thách thức trên biển, bao gồm Biển Đông và Biển Hoa Đông; Tái khẳng định tính phổ quát và thống nhất của UNCLOS, UNCLOS đặt ra khuôn khổ pháp lý cho mọi hoạt động trên biển và đại dương; Nhấn mạnh rằng Phán quyết Trọng tài năm 2016 là một cột mốc quan trọng và là cơ sở để giải quyết hòa bình các tranh chấp giữa các bên. - Đưa ra nhiều sáng kiến mới, bao gồm sáng kiến “Trung tâm chống Ung thư của Quad” (Quad Cancer Moonshot), hỗ trợ nhân đạo do thiên tai, mạng lưới hậu cần Quad Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, Đối tác Quad về kết nối và phục hồi cáp ngầm. Đặc biệt là các sáng kiến hợp tác an ninh biển ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, bao gồm hoạt động “Sứ mệnh Giám sát tàu Quad-at-Sea” giữa các lực lượng bảo vệ bờ biển của bốn quốc gia sẽ được tiến hành lần đầu tiên vào năm 2025 và “Sáng kiến đào tạo hàng hải ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương” (MAITRI).[16] | - Lần đầu tiên Tuyên bố chung Thượng đỉnh Quad nêu rõ quan ngại sâu sắc về tình hình Biển Đông và Hoa Đông - Lần đầu tiên nhấn mạnh tính phổ quát toàn cầu của UNCLOS khi thiết lập toàn bộ các quy định pháp lý trên biển và đại dương mà các nước phải tuân thủ; - Lần đầu tiên nhắc đến tầm quan trọng của Phán quyết Tòa Trọng tài Vụ kiện Biển Đông 2016 đối với các bên trong vụ kiện, coi là cơ sở để giải quyết tranh chấp một cách hoà bình. - Một số sáng kiến an ninh biển mới. - Ấn Độ được nhắc đến nhiều hơn và tham gia nhiều sáng kiến hơn. |
Với chiến thắng trước ứng cử viên Kamala Harris trong cuộc bầu cử tổng thống vào cuối năm 2024, Donald Trump đã tái đắc cử và trở thành Tổng thống thứ 47 của Hợp chủng quốc Hoa Kỳ. Chiến thắng này đem lại niềm vui cho một bộ phận lớn cử tri Mỹ, song cũng khiến nhiều quốc gia trên thế giới lo ngại khi...
Ngày 21.2, Chính phủ Việt Nam đã ra Tuyên bố về đường cơ sở của Việt Nam trong vịnh Bắc bộ. Đây là hoạt động chính đáng, thực hiện quyền và nghĩa vụ của Việt Nam theo quy định của Công ước Liên Hiệp Quốc về luật Biển năm (UNCLOS) 1982 và phù hợp với luật Biển Việt Nam năm 2012.
Thời gian gần đây Trung Quốc có xu hướng vừa gia tăng hiện diện trên thực địa để hiện thực hóa các yêu sách không phù hợp với luật pháp quốc tế, vừa thúc đẩy các cam kết về hợp tác khai thác chung tài nguyên biển với các quốc gia Đông Nam Á trên Biển Đông.
Chính sách của Mỹ liên quan tới Biển Đông (BĐ) chịu tác động đa chiều từ nhiều nhân tố trong và ngoài nước, được đặt trong trong tổng thể chính sách với Trung Quốc (TQ) và với khu vực. Dưới thời Trump 2.0, chính sách này dự kiến có nhiều thay đổi, đặt ra nhiều vấn đề còn bỏ ngỏ: Liệu Mỹ có duy trì quan...
Hội thảo quốc tế về Biển Đông lần thứ 16 được Học viện Ngoại giao tổ chức từ ngày 23 – 24 tháng 11 năm 2024 tại thành phố Hạ Long, Quảng Ninh với chủ đề “Định hướng tư duy, Phát huy chuẩn mực”. Chương trình Lãnh đạo trẻ là một hoạt động nằm trong khuôn khổ của Hội thảo Biển Đông được khởi động lần đầu...
Ngày 08/7/2024, tại cuộc họp 2+2 giữa Bộ trưởng Ngoại giao và Quốc phòng giữa Nhật Bản và Philippines tại Manila, hai nước đã ký Hiệp định Tiếp cận quân sự tương hỗ (RAA). Đây là thỏa thuận RAA đầu tiên Philippines ký với nước khác và là RAA đầu tiên Nhật Bản ký với một nước Đông Nam Á cũng là RAA thứ...