2011_109_14_Seal Team 6 - 2.jpg

Kể từ khi Tổng thống Donald Trump và ê-kíp của ông bước vào Nhà Trắng, chính quyền đã thể hiện một lập trường mạnh mẽ trong vấn đề an ninh ở Biển Đông. Trong phiên điều trần trước Thượng viện Mỹ, Ngoại trưởng Rex Tillerson cho biết Mỹ có những dự định cứng rắn đối với các tranh chấp ở Biển Đông. Về quan điểm của Mỹ đối với các toan tính và vai trò của Trung Quốc, ông Tillerso lưu ý rằng Mỹ sẽ đảm bảo để Biển Đông không bị Trung Quốc thao túng, để vùng biển này là nơi hoạt động hàng hải diễn ra tự do theo đúng luật quốc tế, và để tránh cho khu vực bị quân sự hóa. Trước khi được bổ nhiệm, cố vấn Nhà Trắng của ông Trump là Steve Bannon thậm chí còn nói rằng Mỹ có thể phát động một cuộc chiến với Trung Quốc liên quan đến vấn đề Biển Đông.

Vẫn chưa rõ những gì ông Bannon nói có tác động thế nào tới chính sách đối phó với Trung Quốc của tân Chính quyền Mỹ, song các phát biểu nói trên cho thấy Mỹ sẽ có hướng đi mang tính đối đầu với Trung Quốc hơn so với những năm trước đây. Giới lãnh đạo của Bộ Chỉ huy Thái Bình Dương (USPACOM) cũng đã nhiều lần nhắc lại quan điểm này của Chính quyền Trump. Bởi vậy, nhiều người kỳ vọng rằng trong thời gian tới lực lượng vũ trang Mỹ sẽ tăng cường hiện diện và hoạt động tích cực hơn ở Biển Đông, cụ thể là các chiến dịch tuần tra bảo vệ tự do hàng hải sẽ diễn ra thường xuyên hơn, với sự tham gia của nhiều trang thiết bị quy mô và hiện đại hơn.

Trung Quốc có thể cũng sẽ tăng cường sự hiện diện tại Biển Đông bằng các trang thiết bị không người lái, sử dụng những hệ thống vũ khí và trang thiết bị tân tiến này để gia tăng lợi thế cho mình. Tuy nhiên, điều này có hai mặt. Cũng giống như Trung Quốc, lực lượng vũ trang Mỹ có thể sẽ triển khai các thiết bị không người lái trong khu vực với quy mô lớn, đúng như tuyên bố của Tổng thống Trump “Lớn hơn, Tốt hơn và Mạnh hơn”.

Nỗ lực này có thể bắt đầu bằng các thiết bị lặn không người lái (UAV), một hệ thống lý tưởng để tăng cường sự hiện diện tại Biển Đông, bởi các thiết bị này cho phép Mỹ dễ dàng tiếp cận và theo dõi các hoạt động của Trung Quốc trong khu vực. Khả năng do thám, giám sát và thăm dò là lợi thế lớn hơn cả các thông tin tình báo quân sự, bởi cuộc xung đột giữa Mỹ và Trung Quốc tại đây có thể bị xem là một cuộc chiến truyền thông giữa hai nước. Đối với dư luận phương Tây, Biển Đông là một vấn đề có vẻ xa xôi, hiếm khi thu hút sự chú ý của dư luận. Điều này một phần là bởi truyền thông ít khi đăng tải các hình ảnh cụ thể về khu vực. Trong khi đó, các UAV, với thiết bị ghi hình tân tiến, có thể giúp Mỹ chia sẻ các hình ảnh liên quan đến hoạt động của Trung Quốc, hoặc của các quốc gia khác, tại Biển Đông. Tuy nhiên, việc đưa Biển Đông trở thành một vấn đề nóng được dư luận toàn thế giới quan tâm vẫn còn là một chặng đường dài. Bên cạnh việc sử dụng UAV, các loại xe vận tải không người lái cũng đóng vai trò quan trọng trong kịch bản an ninh ở Biển Đông, dù hiệu quả khó có thể nhanh chóng sánh bằng các thiết bị bay không người lái, vốn đã được vận hành từ lâu.

Lợi ích lớn nhất của việc sử dụng các thiết bị không người lái ở Biển Đông chính là bản chất của chúng: không đòi hỏi sự hiện diện của con người, giúp tránh khỏi những sự cố như hồi năm 2001, khi máy bay Hải Nam P-3 của Trung Quốc đụng độ với máy bay Orion P-3 của Mỹ, buộc máy bay này phải hạ cánh tại Trung Quốc và gây ra một vụ căng thẳng ngoại giao nghiêm trọng. Trên thực tế, các thiết bị không người lái có thể là một giải pháp lý tưởng cho chiến tranh phức hợp. Với các thiết bị này, Mỹ có thể tăng cường việc tiếp cận các tàu biển của Trung Quốc, đồng thời vẫn tránh được việc có những hành vi bị xem là khiêu khích hay đối mặt với các nguy cơ va chạm không mong muốn. Chuyên gia an ninh Freedberg Jr., hiện sống và làm việc tại Sydney, lưu ý rằng các hệ thống và trang thiết bị không người lái rất phù hợp để sử dụng trong các nhiệm vụ có nhiều nguy cơ và rủi ro, điều mà Hải quân Mỹ có thể sẽ thực hiện ở Biển Đông.

Việc sử dụng các thiết bị này sẽ hỗ trợ đáng kể cho lực lượng hải quân và không quân Mỹ. Biển Đông có thể trở thành nơi để Mỹ diễn tập và thử nghiệm các hệ thống không người lái mới, từ dưới biển, trên bộ hay thậm chí là trên không. Việc thử nghiệm là rất quan trọng để vừa xác định được khả năng vận hành của các trang thiết bị này, vừa là để đánh giá tác động đối với những chiến thuật và chiến lược lớn hơn. Chính quyền của Tổng thống Donald Trump tuyên bố sẽ mở rộng hạm đội tàu chiến của Hải quân Mỹ, một kế hoạch nhận được sự ủng hộ rộng rãi của giới chức, và một lượng lớn các thiết bị được tăng cường có thể sẽ là loại không người lái. Mỹ đang có một khu vực hoàn hảo để thử nghiệm hệ thống trang thiết bị không người lái, từ đó nghiên cứu phát triển các chiến lược và chiến thuật hiệu quả, giúp dễ dàng đạt được các mục tiêu mà họ mong muốn.

Theo “The Diplomat”

Mỹ Anh (gt)