Tình hình nổi bật

Hải quân Mỹ, ngày 21/4, xác nhận tàu tấn công đổ bộ USS America và tàu tuần duyên Bunker Hill đang được triển khai tại Biển Đông. Ba nguồn khác cho biết các tàu này đang hoạt động gần khu vực đội tàu HD-08 hăm doạ hoạt động dầu khí của Malaysia.

Thượng nghị sĩ Mỹ Marco Rubio, ngày 21/4, cho rằng Trung Quốc lợi dụng dịch Covid-19 để hành động ở Biển Đông. Ông cho rằng những tuần gần đây, Bắc Kinh đã có những hành động nhằm thắt chặt sự kiểm soát với các lãnh thổ yêu sách bất hợp pháp ở Biển Đông và hành động ở Hồng Công.

Bộ trưởng Ngoại giao Philippines Locsin, ngày 22/4, cho biết Philippines đã gửi hai công hàm đến ĐSQ Trung Quốc tại Manila phản đối (i) Trung Quốc chiếu ra-đa vào tàu hải quân của Philippines trong vùng biển của Philippines, và (ii) thành lập hai huyện hành chính thuộc thành phố Tam Sa, trong đó huyện Nam Sa bao phủ một phần lãnh thổ của Philippines trên Biển Đông.

NPN BNG Việt Nam Lê Thị Thu Hằng, ngày 21/4, trả lời báo chí về tình hình phức tạp gần đây trên Biển Đông rằng Việt Nam mong muốn quyền, lợi ích chính đáng, hợp pháp của các quốc gia phù hợp với Công ước của Liên hợp quốc về luật Biển 1982 được tôn trọng; các bên liên quan phải có trách nhiệm tuân thủ luật pháp quốc tế, Công ước của Liên hợp quốc về luật Biển 1982, thể hiện cam kết phát triển quan hệ hữu nghị giữa các quốc gia và hoà bình, ổn định, hợp tác ở Biển Đông, khu vực và trên thế giới.

NPN BNG Trung Quốc Cảnh Sảng, ngày 21/4, tại họp báo thường kỳ từ chối xác nhận thông tin về hai tàu chiến Mỹ xuất hiện ở khu vực; cho rằng tình hình Biển Đông tổng thể đang tốt đẹp; các quốc gia bên ngoài khu vực không nên khuấy động làm tình hình Biển Đông trở nên căng thẳng. Ông cho rằng hiện không có tình trạng “đối đầu” giữa tàu Trung Quốc và Malaysia trên Biển Đông và khẳng định tàu HD8 đang tiến hành hoạt động bình thường trong vùng biển mà Trung Quốc quản lý. 

Cục Hải sự Trung Quốc, ngày 20-22/4, cảnh báo hàng hải về hoạt động dầu khí tại Biển Đông. Các hoạt động được cảnh báo gồm: (1) 02 tàu Trung Quốc thực hiện lặn sâu trong phạm vi 02 hải lý quanh giếng dầu LH29-1 (từ 20/4 - 31/12/2020); (ii) Giàn khoan dầu khí hải dương 944 do tàu kéo 685 sẽ dịch chuyển 600 mét (từ 20h00 ngày 21/4/2020 đến hết ngày 22/4/2020) từ vị trí có tọa độ 18-36.96N 107-45.63E đến vị trí có tọa độ 18-20.31N 108-09.45E; (3) Giàn khoan dầu khí hải dương 944 tiến hành khoan tại vị trí có tọa độ 18-20.31N 108-09.45E (từ 21/4/2020 đến 31/5/2020).

Tàu khảo sát địa chất HD8 của Trung Quốc, ngày 22/4, bắt đầu vòng khảo sát thứ 6. Tàu HD8 của Trung Quốc tiếp tục di chuyển trong vùng đặc quyền kinh tế của Malaysia và đã bắt đầu vòng khảo sát thứ sáu từ 02:35’ ngày 22/4 theo giờ UTC.

Góc nhìn Học giả

+ Đông Nam Á:

Học giả Ian Storey, Viện ISEAS-Yusof Ishak (Singapore), ngày 21/4, cho rằng khu vực vẫn còn hoài nghi về Mỹ. Việc 2 tàu Mỹ hiện diện ở khu vực có chứng tỏ Mỹ sẽ giám sát và ngăn Trung Quốc hành động, hay Mỹ chỉ đơn thuần muốn cho thấy rằng nước này vẫn hiện diện tại khu vực?

+ Châu Âu - Mỹ:

Học giả Bill Hayton, Viện Nghiên cứu Chatham House (Anh), ngày 21/4, cho rằng Malaysia có thể kiện Trung Quốc ra Tòa án quốc tế vì tàu Hải dương 08 của Trung Quốc đang thực hiện hoạt động thăm dò dầu khí thương mại tại vùng Đặc quyền Kinh tế của Malaysia.

Nhà Việt Nam học Vladimir Kolotov (Nga), ngày 21/4, cho rằng hành động của Trung Quốc tại Biển Đông sẽ phản tác dụng, làm leo thang tình hình căng thẳng và đe dọa sự ổn định ở khu vực Đông Á; vấn đề Biển Đông cần được giải quyết dựa trên luật pháp quốc tế. Theo ông, bên cạnh tận dụng lợi thế là Ủy viên Không thường trực HĐBA LHQ 2020-2021 và Chủ tịch ASEAN 2020, Việt Nam có thể đồng thời đẩy mạnh ngoại giao nhân dân thông qua các tổ chức hữu nghị với các nước.

Học giả Greg Poling, Trung tâm CSIS và Học giả Jonathan Odom, Trung tâm An Marshall (Mỹ), ngày 21/4, phản bác ý kiến của học giả Yan Yan (Trung Quốc), người cho rằng “Trung Quốc tuyên bố đặt tên mới cho 80 thực thể để khẳng định lại chủ quyền trên Biển Đông.” Các học giả Mỹ nói trên cho rằng theo luật quốc tế các quốc gia không thể tuyên bố chủ quyền với các thực thể ngầm trên biển; và Toà án Quốc tế đã khẳng định rõ ràng và nhất quán rằng các hành vi đơn phương sẽ “vô nghĩa” trong các tranh chấp đang tồn tại như ở Biển Đông.

….

Đọc toàn bộ bản tin tại đây