Thông báo về Hội thảo Khoa học Quốc tế về Biển Đông lần thứ 10: Hợp tác vì An ninh và Phát triển Khu vực

Thứ Tư – ngày 7/11/2018

Cả ngày

Đại biểu đến Hội thảo

18:30-20:30 PM

Tiệc Chào mừng

Chủ trì: Ông Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hội Luật gia Việt Nam

Phát biểu dẫn đề: TS. Lê Hoài Trung, Thứ trưởng Ngoại giao, Việt Nam

Địa điểm: Phòng Hà Nội, Tầng 1, Trung tâm Hội nghị, Khách sạn Sheraton Grand Đà Nẵng

Ngày thứ 1

Thứ Năm – ngày 8/11/2018

8:00-8:30 AM

Đăng ký Đại biểu

Địa điểm Hội nghị: Phòng Hội nghị 2+3, tầng 2, Trung tâm Hội nghị, Khách sạn Sheraton Grand Đà Nẵng Resort

8:30-8:50 AM

PHIÊN KHAI MẠC

·        Phát biểu Khai mạc: PGS. TS. Nguyễn Vũ Tùng, Giám đốc Học viện Ngoại giao Việt Nam

·        Phát biểu Chào mừng: Ông Hồ Kỳ Minh, Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Phó Chủ tịch UBND Thành phố Đà Nẵng

·        Phát biểu Dẫn đề: Thẩm phán Kriangsak Kittichairasee, Toà án Luật biển Quốc tế (ITLOS)

8:50-10:20 AM

PHIÊN 1: Biển Đông: Trung tâm của Khu vực Ấn Độ Dương – Châu Á - Thái Bình Dương

Chủ tọa: PGS. TS. Nguyễn Vũ Tùng, Giám đốc Học viện Ngoại giao Việt Nam

Thập kỷ qua chứng kiến gia tăng kết nối giữa Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương cùng với các tác động lớn lao của tiến trình này tới nền chính trị châu Á và quốc tế trong thế kỷ 21. Nằm ở nơi giao kết giữa Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương và là điểm trung chuyển từ lục địa Á-Âu ra đến đại dương, Biển Đông được coi là điểm khởi đầu của những thay đổi lớn lao ở khu vực. Trong bối cảnh đó, Phiên 1 sẽ xem xét bối cảnh địa chính trị rộng lớn của khu vực Ấn Độ Dương - Châu Á - Thái Bình Dương để đánh giá tầm quan trọng của Biển Đông trong chiến lược cạnh tranh địa chính trị của các nước lớn như Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương hay Sáng kiến Vành đai và Con đường. Phiên này cũng tìm hiểu mối liên hệ giữa những sự kiện trên Biển Đông với diễn biến ở Ấn Độ Dương, Thái Bình Dương và Biển Hoa Đông cũng như với cục diện địa chính trị chung của toàn bộ khu vực.

·          Biển Đông: Kết nối Địa Chính trị với Ấn Độ Dương Rộng lớn

TS. Gurpreet S Khurana, Giám đốc điều hành, Quỹ Biển Quốc gia, Ấn Độ

·          Thế Phòng ngự Chuỗi đảo và Tầm Quan trọng của Biển Đông

Bà Cleo Paskal, Nhà Nghiên cứu, Khoa Năng lượng, Môi trường và Tài nguyên, Chương trình Châu Á – Thái Bình Dương, Viện Nghiên cứu Chiến lược Hoàng gia Anh, Chatham House, Vương quốc Anh

·          Biển Đông trong Khái niệm Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương

Ông Michael Shoebridge, Giám đốc Chương trình Quốc phòng và Chiến lược, Viện Chính sách Chiến lược Úc (ASPI) và TS. Lê Thu Hường, Nhà Phân tích cao cấp, Viện Chính sách Chiến lược Úc (ASPI), Úc

·          Tranh chấp Biển ở Biển Hoa Đông/ Biển Đông và Chủ nghĩa Dân tộc

TS. Lee Jaehyon, Nghiên cứu viên cao cấp và Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu ASEAN và Đại dương, Viện Nghiên cứu Chính sách Asan, Hàn Quốc

10:20-10:25 AM

Chụp ảnh Lưu niệm

10:25-10:50 AM

Giải lao

10:50-12:20 PM

PHIÊN 2: Biển Đông Tiêu điểm: 10 năm Nhìn lại

Chủ tọa: Bà Cleo Paskal, Nhà Nghiên cứu, Viện Nghiên cứu Chiến lược Hoàng gia Anh, Chatham House, Vương quốc Anh

Phiên 2 sẽ đánh giá tình hình Biển Đông hiện nay trong tương quan với 10 năm trước, qua đó phác họa những nguyên trạng cũng như những thay đổi trên thực địa, trong đánh giá, nhận thức của các chính phủ cũng như trong quan hệ giữa các bên có liên quan. Phiên này cũng xem xét các cách nhìn nhận và lý giải khác nhau từ cùng một sự việc lịch sử để xác định những điểm tương đồng và khác biệt về tư duy, hiểu biết và diễn giải. Qua đó, tranh luận sẽ làm nổi bật những yếu tố làm sai lệch thực tế và phức tạp hoá vòng luẩn quẩn những hành động và phản ứng qua lại. Theo sát những thăng trầm của mức độ căng thẳng, các diễn giả sẽ tìm cách nhận diện những nguyên nhân cơ bản dẫn đến những thay đổi cả về thực tiễn và tư duy.

·          Cuộc trường chinh trên Biển của Trung Quốc: Diễn giải Chiến lược Biển Đông của Trung Quốc từ 2009 đến 2016

TS. Feng Zhang, Nghiên cứu Viên, Khoa Quan hệ Quốc tế, Trường Nghiên cứu Các Vấn đề Châu Á-Thái Bình Dương Coral Bell, Đại học Châu Á – Thái Bình Dương ANU, Đại học Quốc gia Úc

·          Chính quyền Obama, Trump và Biển Đông: Quản lý những Khác biệt trong 10 Năm qua

Ông Conor Cronin, Nhà Nghiên cứu Cao cấp, Chương trình Sáng kiến Minh bạch Biển châu Á, Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, Mỹ

·       Cuộc Khủng hoảng 10 năm ở Biển Đông và Cách thức Chấm dứt

TS. Stein Tønnesson, Viện Nghiên cứu Hòa bình Oslo (PRIO), Na Uy

·          ASEAN và Biển Đông trong 10 Năm qua: Những Thay đổi Nhận thức và Chính sách

TS. Nguyễn Hùng Sơn, Phó Viện trưởng phụ trách, Viện Biển Đông, Học viện Ngoại giao Việt Nam

12:20-13:20 PM

Ăn trưa

13:20-15:00 PM

PHIÊN 3: Lập trường và Yêu sách của các Bên: Tiếp nối và Điều chỉnh

Chủ tọa: GS. Robert Beckman, Giám đốc Chương trình Chính sách và Luật biển, Trung tâm Luật Quốc tế, Đại học Quốc gia Singapore

Phiên 3 cung cấp đưa ra tổng kết về quan điểm và yêu sách của các bên tranh chấp trong một thập kỷ qua. Các diễn giả phân tích các tuyên bố chính thức và văn bản lập pháp của từng bên để xác định những điểm có tính tiếp nối cũng như thay đổi trong cách áp dụng và diễn giải luật biển. Thông thường, xác định các nhân tố quan trọng đằng lập trường của các bên là cần thiết để nhận thức rõ nhận thức và cách tiếp cận của họ đối với trật tự pháp lý trên biển hiện nay. Phản ứng của bên yêu sách liên quan đến phán quyết trong vụ kiện lịch sử giữa Philippines và Trung Quốc ngày 12/7/2016 là đặc biệt quan trọng bởi nó phản ánh cách thức các tiến trình pháp lý có thể ảnh hưởng tới hành vi của các chủ thể liên quan.

·          Lập trường và Yêu sách của Trung Quốc ở Biển Đông: Các Tiếp nối và Điều chỉnh

GS. Nông Hồng (Nong Hong), Giám đốc & Nghiên cứu viên Cao cấp, Viện Nghiên cứu Mỹ - Trung (ICAS), Trung Quốc

·          Đứng trước Ngã rẽ: Những Tiếp nối và Thay đổi trong Luật pháp và Chính sách Biển Đông của Philippines

GS. Jay Batongbacal, Giám đốc Viện Luật pháp và Các Vấn đề biển, Đại học Philippines, Philippines

·          Lập trường và Yêu sách của Malaysia đối với Các Thực thể ở Biển Đông

Bà Jalila bt. Abdul Jalil, Nghiên cứu viên cao cấp, Trung tâm Eo biển Malacca, Viện Biển Malaysia, Malaysia

·          Những Tiếp nối và Diễn tiến trong Chính sách Biển Đông của Đài Loan

PGS. Chi-ting Tsai, Khoa Chính trị Khoa học, Đại học Quốc gia Đài Loan, Đài Loan, Trung Quốc

·          Lập trường và Yêu sách của Việt Nam ở Biển Đông: Những Diễn tiến trong 10 năm qua

Bà Nguyễn Thanh Hà, Phó Tổng Thư ký, Hội Luật Quốc tế Việt Nam

15:00-15:30 PM

Giải lao

15:30-17:15 AM

PHIÊN 4: Các Nước Lớn: Can dự hay Không Can dự?

Chủ tọa: GS. Nông Hồng (Nong Hong), Giám đốc & Nghiên cứu viên Cao cấp, Viện Nghiên cứu Mỹ - Trung (ICAS)

Biển Đông là một vùng biển có tầm quan trọng toàn cầu bởi nó án ngữ nhiều tuyến hải hành huyết mạch của khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. Có một luồng quan điểm cho rằng sự tích cực và hiện diện hải quân của các cường quốc bên ngoài đã và đang gây bất ổn và thúc đẩy hoạt động quân sự hóa khu vực. Ở chiều ngược lại, có ý kiến khác giải thích rằng việc các cường quốc can dự vào vấn đề khu vực do lo ngại về nguy cơ tiềm tàng đối với tự do hàng hải, hàng không cũng như các thách thức đối với trật tự luật pháp hiện hành. Phiên thảo luận này sẽ đánh giá tổng thể những thay đổi trong quan điểm và chính sách của các cường quốc chủ chốt đối với Biển Đông và nhận diện những động lực và nguyên nhân đằng sau những thay đổi này.

·          Ngăn chặn Cuộc Chiến tranh Lạnh giữa Cường quốc ở Biển Đông

TS. Patrick Cronin, Trung tâm An ninh Mỹ Mới, Mỹ

·          Thế Lưỡng nan của Úc ở Biển Đông: Từ Đa Lợi ích tới Cách Tiếp cận Chính sách đang Diễn tiến Nhanh chóng

PGS. Christopher Roberts, Giáo sư tại Viện Nghiên cứu Chính sách và Quản trị, Đại học Canberra, Úc

·         Cường quốc: Can dự hay Không Can dự?

Ông Bonji Ohara, Nghiên cứu viên Cao cấp, Ban An ninh và Quốc tế, Quỹ hòa bình Sasakawa, Nhật Bản

·          Các Cường quốc châu Âu và Biển Đông

TS. Felix Heiduk, Nghiên cứu viên Cao cấp, Phòng Châu Á, Viện Nghiên cứu các Vấn đề An ninh và Quốc tế Đức, Đức

·          Chính sách của Nga đối với Biển Đông: Những Động lực và Hạn chế

Ông Anton Tsvetov, Giám đốc Dự án, Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Nga

19:00-21:00 AM

Tiệc chiêu đãi

 Chủ trì: Ông Võ Công Trí, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Đà Nẵng

Địa điểm: Ball Room, Tầng 3, Nhà hàng Grand Tourane, Đường Võ Nguyên Giáp, Đà Nẵng

Ngày thứ 2

Thứ sáu - ngày 9/11/2018

8:30-10:15 AM

PHIÊN 5: Xây dựng Lực lượng trên Biển Đông

Chủ tọa: GS. Carlyle Thayer, Đại học New South Wales, Học viện Quốc phòng  Úc, Úc

Phiên này sẽ tập trung thảo luận những thay đổi trong cán cân quyền lực và đánh giá những rủi ro có thể dẫn đến xung đột vũ trang ở Biển Đông. Sau một thập kỷ từ Sự kiện Impeccable năm 2009, một số lượng lớn khí tài hải quân và không quân, tàu chấp pháp, lực lượng dân quân và các phương tiện tự hành đang hiện diện dày đặc ở vùng biển này. Khu vực Trường Sa và Hoàng Sa được cải tạo thành các tiền đồn với trung tâm hậu cần, các cơ sở ra-đa và được lắp đặt các hệ thống vũ khí mới. Các diễn giả sẽ đánh giá những thành tố cấu thành năng lực biển của các bên để xác định lợi thế giữa các bên, nhận diện tư tưởng và chiến lược an ninh biển của các bên liên quan để đánh giá nguy cơ dẫn tới đối đầu và xung đột.

·          Tổng quan các Nỗ lực Xây dựng Lực lượng ở Biển Đông

Mr. Derek Grossman, Nhà Phân tích Quốc phòng Cao cấp, RAND Corporation, Mỹ

·          Hạ nhiệt các Căng thẳng ở Trường Sa: Giảm bớt Xây dựng Lực lượng và Tăng cường Xây dựng Lòng tin

GS. Do Ký (You Ji), Chủ nhiệm Khoa Quản lý Nhà nước, Đại học Macau, Trung Quốc

·          Xây dựng Lực lượng ở Biển Đông: Liệu Chiến lược Vùng Xám Đưa đến Tương lai tốt đẹp?

TS. Hà Anh Tuấn, Tập sự Phó Viện Trưởng, Học viện Ngoại giao Việt Nam, Việt Nam

·          Hoạt động Tình báo, Do thám và Trinh sát trên Biển Đông

TS. Swee Lean Colin Koh, Nghiên cứu viên, Chương trình An ninh Biển, Trường Nghiên cứu Quốc tế S. Rajaratnam, Đại học Công nghệ Nam Dương, Singapore

10:15-10:45 AM

Giải lao

10:45-12:15 PM

PHIÊN 6: Xây dựng Lòng tin, Ngoại giao Phòng ngừa và Giải quyết Tranh chấp

Chủ tọa: Ông Robert Harris, Trợ lý Cố vấn Pháp lý về Các Vấn đề Đông Á và Thái Bình Dương, Bộ Ngoại giao Mỹ, Mỹ

Phiên 6 xem xét các tiến trình xây dựng niềm tin, ngoại giao phòng ngừa và nỗ lực giải quyết tranh chấp ở Biển Đông. Mặc dù căng thẳng luôn hiện hữu, nhưng thập kỷ qua cũng có một số diễn biến tích cực. Sau khi thống nhất về khuôn khổ chung, ASEAN và Trung Quốc bắt đầu đi vào đàm phán nội dung thực chất của một bộ quy tắc ứng xử từ đầu năm 2018 trên cơ sở văn kiện đàm phán đơn nhất. Hai bên đã vận hành đường dây nóng để xử lý các tình huống khẩn cấp và thảo luận về mở rộng áp dụng CUEs đối với các tàu cảnh sát biển. Một số bên đang tiến hành đàm phán về khai thác chung và phân định biển. Trong bối cảnh như vậy, các diễn giả sẽ đánh giá những cơ chế quan trọng nhất và xem xét triển vọng của những quá trình này trong tương lai.

·          Từ Xây dựng Lòng tin, Ngoại giao Phòng ngừa và Giải quyết Tranh chấp tới Bộ Quy tắc Ứng xử của ASEAN-Trung Quốc ở Biển Đông

GS. Carlyle Thayer, Đại học New South Wales, Học viện Quốc phòng  Úc, Úc

·          Các Biện pháp Quản lý Khủng hoảng ở Biển Đông

Trung tướng Nguyễn Quang Đạm, Nguyên Tư Lệnh Cảnh sát Biển Việt Nam

·          Bước Tiếp theo đối với Philippines và Trung Quốc: Nhận thức về Thực tế Khó khăn và Triển vọng của Khai thác Chung

TS. Jacqueline Joyce F. Espenilla, Viện Luật Biển và Các Vấn đề Biển, Đại học Philippines, Philippines

·          Xây dựng lòng tin và Ngoại giao Phòng ngừa ở Khu vực Biển Đông

Ngài Đại sứ Pou Sothirak, Giám đốc Điều hành, Viện Hợp tác và Hòa bình Campuchia, Campuchia

12:15-13:15 PM

Ăn trưa

13:15-15:10 PM

PHIÊN 7: Các Nhân tố Mới Có thể Tạo Bất ổn trên Biển Đông

Chủ tọa: TS. Stein Tønnesson, Viện Nghiên cứu Hòa bình Oslo (PRIO), Na Uy

Phiên này đề cập các vấn đề mới phát sinh có khả năng phá vỡ trật tự ở Biển Đông. Các tiến bộ khoa học và công nghệ không chỉ mở ra những lĩnh vực cạnh tranh mới, như không gian mạng hoặc khai thác đáy biển sâu, mà còn xoá nhoà ranh giới giữa dân sự và quân sự, giữa con người và thiên nhiên. Biến đổi khí hậu và suy thoái môi trường biển do hoạt động tàn phá ở quy mô lớn của con người đang phá huỷ hệ sinh thái biển và để lại những hậu quả khó lường cho đời sống và sinh kế của các cộng đồng ven biển. Việc từ chối và không tuân thủ luật pháp quốc tế có thể thúc đẩy các phản ứng đáp trả trái luật, từ đó phương hại một cách hệ thống tới trật tự luật pháp trên biển.

·          Cạnh tranh về Tài nguyên Cá

TS. Shafiah Muhibat, Trưởng Ban Nghiên cứu Quan hệ Quốc tế, Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), Indonesia

·          Sử dụng Vũ lực và Cưỡng ép ở Biển Đông: Hệ lụy với Luật pháp Quốc tế

TS. Constantinos Yiallourides, Chuyên gia Luật Quốc tế về Tranh chấp Lãnh thổ, Viện Nghiên cứu Luật So sánh và Luật Quốc tế, Vương quốc Anh

·          Hoạt động của các Thiết bị Không Người Lái ở Biển Đông

GS. Raul "Pete" Pedrozo, Trung tâm Nghiên cứu Luật pháp Quốc tế Stockton, Đại học Hải chiến Mỹ

·          Sự Bất tuân và tính Toàn vẹn của Trật tự Pháp lý trên Biển

GS. Robert Beckman, Giám đốc Chương trình Chính sách và Luật biển, Trung tâm Luật Quốc tế, Đại học Quốc gia Singapore

15:10-15:40 PM

Giải lao

15:40-16:50 PM

PHIÊN 8: Trật tự và Bất ổn trên Biển Đông: Suy ngẫm về Quá khứ và Định hình Tương lai

Chủ tọa: Đại sứ Lê Công Phụng, Phó Chủ tịch, Quỹ Hỗ trợ Nghiên cứu Biển Đông (FESS)

Trật tự dựa trên luật pháp ở Biển Đông đang bị thách thức nghiêm trọng và có thể bị thay thế bởi một trật tự thứ bậc dựa trên sức mạnh, hoặc một kiểu lai tạo giữa sức mạnh và lẽ phải, hoặc thậm chí rơi vào hỗn loạn. Loại hình trật tự nào sẽ đem lại môi trường an ninh, sự thịnh vượng và bền vững cho toàn bộ khu vực? Phiên 8 là tập hợp những suy ngẫm về bản chất của những biến đổi trong thập kỷ qua và những thách thức với Biển Đông trong thập kỷ tới, trên cơ sở rút ra các bài học để cải thiện khả năng quản lý và quản trị Biển Đông vì an ninh và thịnh vượng chung của toàn khu vực.

·      GS. Nông Hồng (Nong Hong), Giám đốc & Nghiên cứu viên Cao cấp, Viện Nghiên cứu Mỹ - Trung (ICAS), Trung Quốc (đã mời)

·      GS. Jay Batongbacal, Giám đốc, Viện Luật pháp và Các Vấn đề biển, Đại học Philippines, Philippines

·      GS. Robert Beckman, Giám đốc Chương trình Chính sách và Luật biển, Trung tâm Luật Quốc tế, Đại học Quốc gia Singapore

·      GS. Carlyle Thayer, Đại học New South Wales, Học viện Quốc phòng  Úc, Úc

·      TS. Đỗ Thanh Hải, Tập sự Phó Viện trưởng, Học viện Ngoại giao, Việt Nam

16:50-17:10 PM

Phát biểu Bế mạc

PGS. TS. Nguyễn Vũ Tùng, Giám đốc Học viện Ngoại giao, Việt Nam

19:00-21:00 PM

Tiệc chia tay (dành cho các diễn giả)

Chủ trì: Học viện Ngoại giao Việt Nam

Địa điểm: Nhà hàng Cargo Club, số 107-109 Nguyễn Thái Học, Hội An, Tỉnh Quảng Nam