Động thái các quốc gia
+ Trung Quốc:
Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị hoãn chuyến thăm Philippines. Philippines và Trung Quốc đã nhất trí dời lịch chuyến thăm của ông Vương dự kiến vào ngày 16-19 do ảnh hưởng của cơn bão Bão Mangkhut. Bộ Ngoại giao Philippines nhất mạnh hai nước sẽ tiếp tục hợp tác để đảm bảo thành công của “các đối thoại cấp cao trong tương lai cũng như duy trì bước tiến trong hợp tác song phương.” Trong chuyến thăm này, ông Vương dự kiến hoàn tất hóa thỏa thuận khung giữa hai bên về thăm dò năng lượng chung.
Trung Quốc nhấn mạnh “không có vấn đề về tự do hàng hải tại Biển Đông”. Phát biểu trước báo giới trong sự kiện mở màn Cuộc diễn tập Pandaroo 2018 ở Úc hôm 17/9, Thượng tá Vương Kinh Quốc (Wang Jingguo) cho hay “vấn đề tự do hàng hải tại Biển Đông chưa bao giờ bị đe dọa. Tất cả các nước đều có quyền tự do hàng hải và hàng không ở khu vực Biển Đông. Hoàn toàn tùy thuộc vào phía Australia muốn hay không tiến hành hoạt động tự do hàng hải ở Biển Đông.” Ông Vương nhấn mạnh quan hệ quốc phòng hai bên rất bền chặt và đóng vai trò quan trọng để thúc đẩy quan hệ đối tác chiến lược giữa hai bên.
Trung Quốc phản ứng việc tàu ngầm Nhật Bản diễn tập ở Biển Đông. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng hôm 17/9 tuyên bố:” Hiện nay, tình hình Biển Đông đang ổn định và diễn biến theo hướng tốt lên. Trung Quốc và các nước ASEAN đang nỗ lực thúc đẩy tham vấn về COC, tăng cường hợp tác thực chất trên biển, xử lý thỏa đáng bất đồng giữa các bên. Chúng tôi kêu gọi quốc gia liên quan ngoài khu vực tôn trọng những nỗ lực của các quốc gia trong khu vực nhằm giải quyết hòa bình vấn đề Biển Đông thông qua đối thoại, hành xử thận trọng, không làm những việc gây tổn hại đến hòa bình ổn định của khu vực.”
Trong khi đó, Phát biểu này tại Chương trình giới thiệu các nhà ngoại giao mới của khối Thịnh Vượng Chung hàng năm tổ chức ở London (Anh) hôm 19/9, Đại sứ Trung Quốc tại Anh Lưu Hiểu mình nói rằng: “một số nước lớn ngoài khu vực dường như không quan tâm tới hòa bình và ổn định ở Biển Đông. Họ triển khai tàu chiến và máy bay tới Biển Đông để gây rắc rối". Vị đại sứ Trung Quốc nhấn mạnh hành động này tự do hàng hải của Phương Tây như Mỹ, Anh đã “vi phạm nghiêm trọng" chủ quyền của Trung Quốc. Tự do hàng hải không phải là tấm vé để làm bất cứ điều gì mình muốn. Tự do kiểu như vậy cần phải chấm dứt. Nếu không Biển Đông sẽ không bao giờ bình yên.
Trung Quốc cử tàu do thám trong cuộc tập trận Vostok-2018. Trang tin USNI của viện Hải quân Mỹ dẫn lời một quan chức Washington giấu tên cho biết Trung Quốc dường như đã điều tàu do thám lớp Dongdiao (Type 815) tới so thám các tàu hải quân Nga đang tập trận ngoài khơi trong khi lực lượng mặt đất PLA đang diễn tập trên đất liền. Hiện chưa rõ, ngoài 3,500 quân tham gia hoạt động diễn tập trên bộ, tàu PLAN có được mời tham gia diễn tập cùng Nga hay không. Trung Quốc cũng từng cử tàu do thám theo dõi cuộc tập trận hải quân lớn nhất thế giới RIMPAC của Mỹ trong khi nước này được mời tham gia.
+ Việt Nam:
Việt Nam hoan nghênh hợp tác biển giữa các quốc gia. Về đề xuất hợp tác khai thác biển của Ngoại trưởng Vương Nghị trong phiên họp lần thứ 11 Ủy ban chỉ đạo hợp tác song phương Việt – Trung, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng hôm 20/9 cho hay, “Trên thực tế, Việt Nam đã có hợp tác song phương và đa phương về biển với các quốc gia, trong đó có Trung Quốc với nhiều hình thức khác nhau như nghiên cứu khoa học, bảo vệ môi trường, phòng chống tội phạm trên biển, hoạt động kinh tế... Chủ trương của Việt Nam là hợp tác trên biển phải theo đúng các quy định và chế định của UNCLOS năm 1982, phù hợp với quyền, lợi ích của Việt Nam và tôn trọng lợi ích của các bên liên quan khác.” Về việc tàu của Nhật Bản có các hoạt động diễn tập ở Biển Đông, bà Hằng cho hay, “ Phía Nhật Bản đã có phát biểu chính thức về việc này. Việt Nam đề nghị các nước đóng góp tích cực và thiết thực vào việc duy trì hòa bình, ổn định, tôn trọng luật pháp quốc tế và các nghĩa vụ pháp lý quốc tế liên quan, thượng tôn pháp luật trên các vùng biển và đại dương.”
+ Mỹ:
Ngoại trưởng Mỹ: ‘Trung Quốc sẽ là nguy cơ lớn nhất với Mỹ’. Trả lời cuộc phỏng vấn với kênh truyền hình Fox News hôm 19/9, về câu hỏi giữa Nga và Trung Quốc, nước nào là mối đe dọa lớn hơn với Mỹ, Ngoại trưởng Mike Pompeo trả lời rằng: "Nga đã có những hành động công kích và cố gắng can thiệp vào các cuộc bầu cử ở Mỹ. Chúng ta cần phải chống lại những hành động này và kiểm soát ở mức cao nhất có thể. Tuy nhiên, xét về lâu dài, nếu nhìn vào những thứ đang đe dọa nước Mỹ, nguy cơ cản trở tăng trưởng kinh tế Mỹ, thì Trung Quốc được xem là mối đe dọa lớn hơn cả đối với đất nước chúng ta.”
........
Bản PDF tại đây
