Động thái quốc gia
+ Trung Quốc:
Trung Quốc phản đối tàu chiến Mỹ tiếp cận đảo nhân tạo. Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Trung Quốc Ngô Khiêm ngày 2/10 tuyên bố, “Việc phía Mỹ liên tiếp đưa tàu chiến vào gần các đảo đá của Trung Quốc ở Biển Đông đã đe dọa tới an ninh và chủ quyền của Trung Quốc, phương hại tới quan hệ giữa quân đội hai nước. Quân đội Trung Quốc kiên quyết phản đối những hành động như vậy.” Cũng trong ngày 2/10, Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Doanh cho hay: “Ngày 30/9, tàu chiến Mỹ Decatur chưa được phép của chính phủ Trung Quốc đã tự đi vào vùng nước gần các đảo. Hải quân Trung Quốc căn cứ theo luật pháp quốc tế tiến hành nhận diện và cảnh cáo xua đuổi. Phía Mỹ phớt lờ nguyện vọng chung của khu vực, liên tục có hành động khiêu khích với danh nghĩa tự do hàng hải, hàng không, vi phạm chuẩn tắc cơ bản quốc tế. Chúng tôi yêu cẩu phía Mỹ lập tức sửa sai và ngừng mọi hành động khiêu khích để tránh tổn hại tới quan hệ Trung - Mỹ và hòa bình, ổn định của khu vực.”
+ Việt Nam:
Việt Nam phản ứng Trung Quốc điều động máy bay tập trận ở Biển Đông. Phát biểu trong cuộc họp báo ngày 4/10, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng khẳng định, “Một lần nữa tôi xin nhắc lại duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông là nghĩa vụ, trách nhiệm, đồng thời cũng là lợi ích của các nước trong và ngoài khu vực. Hoạt động của các bên ở Biển Đông cần thực hiện trên cơ sở tuân thủ luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982, DOC ở Biển Đông. Về thông tin quân đội 5 nước Úc, Singapore, Malaysia, New Zealand và Anh tập trận bắn đạn thật ở Biển Đông từ ngày 2/10, Bà Hằng cho hay, “Chúng tôi luôn luôn theo dõi sát các diễn biến trên Biển Đông. Mọi hoạt động ở Biển Đông của các nước cần phải đóng góp một cách thiết thực vào mục tiêu duy trì hòa bình, ổn định, trên tinh thần tôn trọng luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982.”
+ Philippines:
Philippines mong muốn thúc đẩy quan hệ với Trung Quốc. Trong bức điện chúc mừng 69 năm quốc khánh Trung Quốc gửi Chủ tịch Tập Cận Bình, Tổng thống Duterte khẳng định muốn sớm đón Chủ tịch Tập Cận Bình vào cuối năm nay và thảo luận cách thức thúc đẩy thành quả hai bên đã đạt được. Philippines hy vọng tình hữu nghị sẽ dẫn đến quan hệ đối tác mạnh mẽ hơn trên các diễn đàn song phương, khu vực và đa phương. Trong thư gửi cho Ngoại trưởng Vương Nghị, Ngoại trưởng Cayetano cho biết bản thân thấy tự hào về những phát triển trong quan hệ song phương những năm gần đây. Philippines cam kết sẽ thúc đẩy mối quan hệ đối tác mạnh mẽ hơn với Trung Quốc.
Philippines muốn thúc đẩy thăm dò chung với Trung Quốc. Ngày 2/10, Người Phát ngôn của Tổng thống Duterte Harry Roque tuyên bố Chính phủ Philippines sẽ nỗ lực để bảo đảm khi Chủ tịch Tập Cận Bình thăm nước này vào tháng 11/2018, hai nước có thể ký thỏa thuận thăm dò chung ở Biển Đông. Manila và Beijing đang chú ý tới Hợp đồng Dịch vụ 72 ở khu vực Reed Bank, như một khu vực tiềm năng cho hoạt động thăm do chung. Theo ông Roque, đây là sẽ là “thỏa thuận quan trọng nhất” trong chuyến thăm của ông Tập, giúp đảm bảo an ninh năng lượng của Philippines. Trong khi đó, Bộ trưởng Ngoại giao Philippines Alan Peter Cayetano hôm 5/10 cho hay, “Philippines đang thúc đẩy một thỏa thuận khung mà hai bên đều có thể chấp nhận. Thậm chí là một thỏa thuận về nguyên tắc giữa DFA và Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng là một bước tiến lớn.” Ông Cayetano đang tham vấn một luật sự về dầu khí cũng như Trưởng Cố vấn Pháp lý của Tổng thống Salvador Panelo để đảm bảo thỏa thuận khung là hợp hiến.
Ngoại trưởng Philippines: ‘Trung - Mỹ cần đối thoại chân thành về Biển Đông.’ Bình luận về vụ đối đầu gần đây giữa tàu chiến Mỹ và Trung Quốc ở Trường Sa, Ngoại trưởng Philippines Cayetano hôm 5/10 cho hay, “quan điểm của Philippines là, ở Biển Đông, chúng ta cần các đối thoại chân thành giữa các nước trong và ngoài khu vực, giữa hai siêu cường. Chính sách của Tổng thống Duterte là làm bạn với tất cả các nước nhưng Washington và Bắc Kinh có cạnh tranh riêng.” Theo ông Cayetano, “Khu vực tiếp tục chứng kiến các tranh cãi trừ khi Trung Quốc và Mỹ ngồi lại đối thoại, các nước khu vực hướng tới đối thoại.”
+ Mỹ:
Tàu Trung Quốc tiếp cận nguy hiểm tàu chiến Mỹ. Người Phát ngôn của Hạm đội Thái Bình Dươngthiếu tá Tim Gorman hôm 2/10 cho hay, “một tàu khu trục của Trung Quốc đã áp tàu USS Decatur không an toàn và thiếu chuyên nghiệp gần đá Ga Ven ở Biển Đông. Tàu Trung Quốc có hàng loạt hành động khiêu khích kèm tín hiệu cảnh báo buộc tàu Mỹ phải rời khu vực.” Trong khi đó, Đại tá Charles Brown thuộc Hạm đội Thái Bình Dương cho biết tàu khu trục Trung Quốc đã cắt mặt tàu USS Decatur ở khoảng cách 41m và tàu Mỹ buộc phải chuyển hướng “để tránh va chạm.”
........
Bản PDF tại đây