Lối hành xử của Trung Quốc đang tạo ra phản ứng trái ngược với những gì mà họ đang cố gắng xây dựng và tìm kiếm. Tại sao Trung Quốc lại hành động như vậy? Khu vực và thế giới nên có những phản ứng như thế nào?
Những ngày gần đây, ban lãnh đạo Trung Quốc đã thực hiện một loạt động thái cho thấy chiến dịch chỉnh đốn quân đội. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, người đứng đầu quân đội nước này trên cương vị Chủ tịch Quân ủy Trung ương, đã nhiều lần cam kết “làm trong sạch” PLA
Giáo sư Mohan Malik cho rằng đây là thập kỷ của những sự chuyển giao quyền lực ở Châu Á, trong đó Trung Quốc đóng vai trò quan trọng quyết định cục diện ở khu vực.
Nhiệm vụ của Lực lượng tên lửa chiến lược của Trung Quốc là răn đe hạt nhân, ngăn chặn sự can thiệp của Mỹ vào một cuộc xung đột khu vực. Lực lượng này liên tục được hiện đại hóa, nâng cấp cả về phần cứng lẫn nguồn nhân lực nhằm đáp ứng nhiệm vụ chiến lược của Trung Quốc.
Mặc dù Trung Quốc luôn nói rằng nước này đang "trỗi dậy hòa bình", song mấy năm trở lại đây, học thuyết "đe dọa của Trung Quốc" đã lan tràn khắp nơi, khiến ngoại giao Trung Quốc phải đối mặt với cục diện mới.
Những động thái gần đây của Trung Quốc ở Biển Đông và Biển Hoa Đông - từ việc triển khai quân sự tới các cuộc thao diễn hải quân mang tính khiêu khích, từ các tuyên bố chính sách tới những phát ngôn hiếu chiến - đã đặt ra những thách thức nghiêm túc đối với các nhà Hán học trong việc tìm hiểu về Trung Quốc và những mưu toan trong chính sách đối ngoại của nước này.
Trung Quốc sẽ tiếp tục thi hành chiến lược lát cắt salami với cách tiếp cận tập trung và phối hợp hơn với chiến thuật bắp cải. Doanh nghiệp nhà nước trở thành vũ khí quan trọng trong chính sách đối ngoại, hành động chuyển từ sự cứng rắn mang tính đáp trả sang chủ động khiêu khích.
Tham luận của TS. Alan Dupont, Đại học New South Wales, Úc tập trung trình bày về tầm quan trọng của Biển Đông, tiếp sau đó là quan điểm và cách ứng phó của các quốc gia ASEAN về những hành vi ngày càng quyết đoán của Trung Quốc trong tranh chấp tại khu vực này.
Trong thời gian qua, Trung Quốc liên tục thực hiện hành vi quyết đoán và chèn ép nhằm khẳng định yêu sách tại Biển Đông. Diễn biến đó thực sự ảnh hưởng đến lợi ích của Mỹ và các đồng minh và Mỹ cần phải áp dụng chiến lược áp đặt cái giá phải trả đối với Trung Quốc vì những hành vi đó.
Bài trình bày của GS. Carlyle Thayer tập trung phân tích vào ba lực lượng trên biển của Việt Nam: hải quân, cảnh sát biển, kiểm ngư và liên hệ đến sự kiện giàn khoan HD-981.